De afgelopen 44 jaar heeft het land flink wat geld uitgegeven. De 3.5 miljard Nederlandse gulden is opgemaakt. Er wordt steevast meer uitgegeven dan er wordt verdiend. Er worden record-leningen gesloten om te blijven uitgeven. Dit is geen goed voorbeeld voor de samenleving. Als je SRD 3.000 verdient per maand, kan je niet SRD 5.000 of meer blijven uitgeven. Zeker als je inkomsten niet stijgen. 

Je kan niet overal leningen blijven nemen. Op gegeven moment zullen mensen stoppen om geld aan je te lenen. Wie niet kan betalen, raakt alle bezittingen kwijt aan paimans. Op den duur is alles als onderpand gegeven en schuldeisers zullen overgaan tot verkoop van de bezittingen. Dit zien wij veel gebeuren met personen en bedrijven. Mensen raken op van de ene op de ander dag alles kwijt. Er zijn geen mogelijkheden meer om schuldeisers op afstand te houden. 

Ook een land kan in grote problemen komen door veel leningen. Suriname gaat US$ 150 miljoen lenen via Oppenheimer op de internationale kapitaalmarkt. Daarvoor wordt als onderpand gebruikt de dividendbetalingen van Staatsolie, royaltybetalingen van Iamgold en inkomsten van de Staat uit de stroomafname van de Afobaka Hydro dam. Dit betekent dat Staatsolie deze inkomsten niet kan inzetten voor eigen leningen of uitbreidingen. En als de Staat na 18 maanden het bedrag en rente niet kan betalen, kan via de rechter beslag gelegd worden op deze tegoeden bij de bedrijven. 

Er zijn veel landen die als voorbeeld genomen kunnen worden die in problemen zijn gekomen door te veel uit te geven en de uitgaven te dekken met leningen. Om dichtbij huis te blijven - Barbados is in grote problemen gekomen - en is bezig uit het dal te krabbelen met een aanpassingsprogramma van het IMF. Aangezien er goede banden worden onderhouden met Barbados, is het goed om te leren uit de ervaringen van het Caribische land. 

In elk geval zijn wij nationaal en internationaal gewaarschuwd voor de economische gevaren die ons als land te wachten staan. Zoete praatjes en mooi gefluit van de vogels zullen niet helpen om de realiteit te verbloemen. De kiezers moeten van alle politieke partijen een uitgewerkt plan eisen over hoe het pad eruit zal zien na mei 2020. Iedereen die met mooie beloftes komt en gouden bergen zal beloven, die is bezig luchtkastelen te bouwen. De tijd van sprookjes en Sinterklaas is voorbij. Mooie woorden zijn niet waar en ware woorden zijn niet mooi. Op naar 45 jaar Srefidensi met ogen wijd open en recht op het doel af.

We zingen:'Opo kondreman un' opo, Sranan gron e kari un, wans' ope tata komopo, wi mu' seti kondre bun...' We eren de Surinaamse vlag met al zijn kleuren, een vlag die een divers volk vertegenwoordigt en herbergt, ook al kwamen de voorouders uit verschillende windstreken naar hier. De Surinaamse vlag en het volkslied kennen geen onderscheid in ras, kleur of politieke overtuiging, ze binden ons als volk. En wanneer het mis gaat in een land, dan draagt ook eenieder de lasten. De minister die morgen geen minister meer is, de directeur die morgen geen directeur meer is, het Assembleelid dat morgen geen volksvertegenwoordiger meer is... iedereen is burger van dit land. Foute beslissingen treffen eenieder en als we dat als volk beseffen en met een nuchtere blik kijken naar de ontwikkelingen in het land, zullen we in het belang van eenieder van ons, de juiste beslissingen moeten nemen.

Nita Ramcharan