Scene uit Okasi: Thomas (Orfeo Plet) en Calies (Maggie Schmeitz).
(Foto: Carlo Jadnanansing)
1998,
eenentwintig jaar geleden, schreef Guus Pengel het oorspronkelijke script onder
de naam ‘Follow the leader’. Maggie
Shmeitz bewerkte het theaterstuk onder de naam: Okasi
Gron 2020. Een goed gekozen naam in het licht van de komende
verkiezingen in mei 2020. Okasi heeft volgens het Prisma Sranantongo
woordenboek drie betekenissen: 1. gelegenheid/kans; 2. beurt; 3. mogelijkheid.
Alle drie
betekenissen van het woord okasi komen aan de orde in het luchtige, soms wat
kluchtig aandoende satirische theaterstuk, dat desondanks een serieuze
boodschap voor de kiezers bevat: bezint eer ge begint (met het invullen van uw
stembriefje). De première van Okasi Gron
2020, waarvan de regie in handen is van Erwin Tholin Alexander, vond plaats op
vrijdag 22 november 2019 in een volgepakte theater On Stage.
De beloften
vóór de verkiezing zijn standaard en worden met overtuiging en verve gebracht
om de kiezer te imponeren en vaak met succes, afhankelijk van de wijze waarop
de kandidaat assembleeleden erin slagen hun boodschap over te brengen. Okasi Gron 2020 waarschuwt voor personen bij
wie het eigen belang prevaleert boven het algemeen belang. Wat dat betreft is
de toon van het stuk niet optimistisch. In verschillende sketches worden er
voorbeelden gegeven van figuren die in hun directe omgeving er niet voor
schromen naar voren te brengen dat het primair gaat om het strelen van hun
image (ego) door het verbeteren van hun maatschappelijke positie, maar meer nog
het verwerven van macht. Dit laatste geeft zeer veel mogelijkheden omdat je in
je nieuw verworven functie veel kunt doen om de kwaliteit van het leven voor
jouzelf te verbeteren.
In een
dialoog zegt Thomas (Orfeo Plet) op treffende wijze dat kort na het behalen van
de verkiezingswinst een nieuw benoemde minister die aan een onverharde weg
woont, als eerste daad de weg laat asfalteren. Een minister woont niet aan een
zandweg! Plet is overigens de acteur bij uitstek die de sfeer van het
theaterstuk bepaalt. Hij is in het dagelijks leven een gevierd rapper, maar
laat zien dat hij ook op het podium zijn mannetje kan staan.
Verrassend
voor mij was bij navraag te vernemen dat alle spelers in Suriname wonen. Dit
mag wel als een prestatie genoemd worden van de organisatie, omdat soortgelijke
opvoeringen vaak overheerst worden door artiesten, veelal van Surinaamse origine, die in Nederland wonen. De spelers hebben
allemaal het publiek kunnen boeien met hun acteertalenten.
Het
politieke debat dat een belangrijk onderdeel is van de voorstelling, toont aan
dat de tekst beïnvloed is door wat buiten Suriname voor de verkiezingen
gebruikelijk is. In Suriname zelf speelt het politiek debat geen of nauwelijks
een rol. Dit valt te betreuren. Het is wel mogelijk, en valt ook te hopen, dat
bij de komende verkiezingen ook in ons land debatten tussen de partijleiders
worden georganiseerd.
Ik heb
begrepen dat de realisatie van Okasi Gron
vooral aan het initiatief van Maggie Schmeitz lag, die ook een verdienstelijke
rol in het stuk speelt. Zij zag het als haar droom om een aangepaste versie te
brengen van het oorspronkelijke script van Guus Pengel. Hoewel ik de
oorspronkelijke versie niet gelezen heb, denk ik dat er niet veel aanpassingen
nodig waren. Wat Guus meer dan twee decennia geleden heeft geschreven, is in
hedendaags Suriname nog steeds van toepassing. Het lijkt alsof de tijd stil is
blijven staan.
De inhoud
van het spektakel geeft stof tot nadenken, maar maakt de kijker, ondanks de
vele hilarische scènes, er niet vrolijker op. Je krijgt het gevoel alsof je
niet naar een theaterstuk kijkt, maar gewoon de dagelijkse realiteit
voorgeschoteld krijgt. Toch is de boodschap van het stuk niet volkomen
pessimistisch. Het advies dat gegeven wordt is dat je moet nagaan of hetgeen de
kandidaten beweren, bij een verkiezingswinst ook door hen gerealiseerd zal
worden. Bij het geven van een oordeel moet ook nagegaan worden of de kandidaten
in het verleden toen zij niet in de oppositie, maar in de coalitie zaten,
gerealiseerd hebben wat zij de kiezers hadden beloofd.
Het lijkt
erop dat met Okasi Gron 2020, de makers
een okasi, mogelijkheid of kans, willen bieden, om de kiezers na grondige
overdenking de juiste keus te laten maken voor een beter Suriname. Of dat zal
lukken blijft de vraag, omdat vrijwel alle kandidaten die een mogelijkheid
hebben voor het verwerven van een zetel reeds eerder deel uitgemaakt hebben van
de oppositie of coalitie. Nagegaan moet worden of zij toen inderdaad in het
algemeen belang hebben gehandeld. De perspectieven zijn niet onverdeeld
gunstig. Op bepaalde punten lijkt er een treffende eensgezindheid te bestaan
tussen oppositie en coalitie over de politieke cultuur. Een minister
woont nimmer aan een zandweg!
Het stuk is
nog te zien op 23, 24, 29, 30 november en 1 december 2019 in theater On Stage.