Irak: Protesten worden gewelddadig, meer dan 60 doden
27 Oct 2019, 06:34
Bijna 200 mensen zijn omgekomen en duizenden zijn gewond in Irak sinds anti-regeringsprotesten op 1 oktober zijn uitgebroken. (Foto's: Reuters)
Meer dan 60
mensen zijn omgekomen in hernieuwde anti-regeringsprotesten in Irak. Er zijn
zaterdag botsingen uitgebroken toen demonstranten hun woede op de regering en
paramilitaire kantoren richtten. Het dodental
van protesten deze maand is gestegen tot 220, waaronder tientallen doden sinds
vrijdag toen overheidsgebouwen en kantoren van facties van de paramilitaire
troepen van Hashed al-Shaabi in brand werden gestoken.
De
demonstraties braken voor het eerst uit op 1 oktober, met demonstranten die
tekeer gingen tegen corruptie en werkloosheid door de overheid, terwijl een
tweede golf eind donderdag uitbrak. De laatste demonstratieronde was heel
gewelddadig, met 63 doden en meer dan 2.000 gewonden over slechts twee dagen,
zegt de Iraakse mensenrechtencommissie.
Drie
demonstranten werden zaterdag gedood in de hoofdstad Baghdad, met dokters en
ambtenaren die traumawonden meldden die werden opgelopen door traangasbussen
die naar demonstranten werden geschoten. Maar het merendeel van de slachtoffers
bevindt zich in hetzuiden van het land
waar de Sjiitische meerderheid woont. Demonstranten staken er tientallen provinciale overheidsgebouwen,
partijbureaus en gehashte centra in brand. Drie mensen
werden zaterdag doodgeschoten terwijl ze het huis van een
lokale functionaris in de zuidelijke provincie Dhi Qar in brand staken,
vertelde een politiebron aan AFP. In Diwaniyah stierven 12 demonstranten
vrijdagavond, terwijl ze het hoofdkwartier van de machtige Badr-organisatie in
brand staken.
Top
Hashed-commandanten hebben gedreigd met 'wraak' nadat hun kantoren waren
aangevallen. Ze hekelden degenen die volgens hen erop uit zijn 'onenigheid en
chaos' in het land te zaaien.
In een
poging het geweld te beheersen, kondigden veiligheidstroepen avondklokken aan
in de meeste zuidelijke provincies van Irak - maar er vonden nog steeds korte
protesten plaats in Diwaniyah, Nasiriyah, Babylon en Najaf.In de zuidelijke havenstad Basra slaagden
demonstranten er echter niet in om in grote getale naar buiten te komen nadat
veiligheidstroepen een avondklok strikt hadden gehandhaafd.
'Gewapende verstoorders'
De Hashed werd in 2014 opgericht om de Islamitische Staatsgroep te
bestrijden, maar zijn facties zijn sindsdien bevolen deze op te nemen in de
staatsveiligheidsdiensten."Publieke
woede is gerichtop hen naast
gouvernementele raden, want zij waren het voor de hand liggende gezicht van
'het regime", schreef Harith Hasan, een senior lid bij het Carnegie Middle East Centre.
Maar
de aanslagen kunnen ook wijzen op politieke rivaliteit tussen de Hashed en de
populistische geestelijke Moqtada al-Sadr, die zijn kracht
in de demonstraties heeft geworpen. "De
Sadristen, vooral in hun traditionele bolwerken zoals Missan, zagen dit als een kans om op te treden tegen
concurrerende milities," zoals Asaib Ahl al-Haq, Badr en Kataeb Hezbollah,
zei Hasan op Twitter.
De Verenigde
Naties (VN) zeiden dat het "tragisch" was om nieuw geweld te zien,
maar waarschuwden ook voor "gewapende verstoorders". De topambtenaar
van de VN in Irak, Jeanine Hennis-Plasschaert, zei: "Gewapende entiteiten
die de vreedzame demonstraties saboteren en de geloofwaardigheid en het
vermogen van de regering om te handelen aantasten, kunnen niet worden
getolereerd."
Demonstranten
kwamen zaterdagochtend bijeen in Baghdad, het symbolische Tahrir (Vrijheids) -plein, ondanks pogingen van de oproerpolitie om ze met traangas uit
een te drijven. "Het
is genoeg - diefstal, plunderingen, bendes, maffia, falende staat, wat dan ook. Ga weg! Laten we een (functionerende) staat
zien", zei een demonstrant, verwijzend naar waargenomen vriendjespolitiek
en corruptie in het land. "We willen niets, laten we gewoon leven,"
voegde hij eraan toe terwijl wolkjes van traangas achter hem opstegen.
'Het is
genoeg!'
Het
olierijke Irak is de op één na hoogste producent van de OPEC - maar volgens de Wereldbank leeft
één op de vijf mensen onder de armoedegrens en bedraagt de jeugdwerkloosheid
25 procent. Ongeveer 60 procent van de 40 miljoen inwoners van Irak is jonger
dan 25 jaar. De
duizelingwekkende aantallen werkloosheid en aantijgingen van corruptie
liggen ten grondslag aan de woede van de demonstranten, die de regering heeft
proberen te onderdrukken.
Premier Adel
Abdel Mahdi heeft een waslijst van hervormingen voorgesteld, waaronder
stuurprogramma's, verhoogde pensioenen en een herschikking van het kabinet. Het
parlement keurde eerder deze maand nieuwe ministers van onderwijs en
volksgezondheid goed, de enige keer dat het kon vergaderen sinds de protesten
begonnen. Maar een geplande parlementaire vergadering op zaterdag om de
hernieuwde protesten te bespreken kon niet plaatsvinden vanwege een gebrek aan
quorum.
Tot nu
toe leken demonstranten niet onder de indruk van de inspanningen van de
regering."Ze zeiden tegen mensen: 'Ga naar huis, we zullen je pensioenen
geven en een oplossing bedenken'. Ze hebben ons voor de gek gehouden," zei
één van de zeldzame vrouwelijke demonstranten op zaterdag met haar jonge zoon
aan haar zijde.
Ze hebben
zelfs een deel van hun woede gericht op Sadr en de hoogste sjiitische
religieuze autoriteit van het land, Grand Ayatollah Ali al-Sistani, die diep
wordt vereerd door de meeste Irakezen. "Sadr, Sistani - dit is een
schande," zei een demonstrant zaterdag in Tahrir. "We zijn getroffen!
Het is genoeg," zei hij terwijl hij zwaaide met een traangasbom die eerder
was afgevuurd door veiligheidstroepen.