Peru
is in een politieke crisis terechtgekomen nadat president Martín Vizcarra het
congres heeft ontbonden. Oppositiewetgevers,
die in de meerderheid zijn in het Congres, zeiden dat de ontbinding neerkwam op
een staatsgreep. Ze hebben Vizcarra geschorst en vicepresident Mercedes Aráoz ingezworen als waarnemend president. Maar in een
onverwachte ommezwaai heeft Aráoz ontslag genomen als "waarnemend president". Dat gebeurde slechts enkele uren nadat ze was
beëdigd.
De beëdiging
van Mercedes Aráoz was een daad van verzet door wetgevers die boos waren nadat
president Martín Vizcarra het congres op maandag had ontbonden. Het besluit
betekende dat Peru gedurende korte tijd twee politici had die beweerden de
rechtmatige leider van het land te zijn. Ondanks de constitutionele crisis
blijft Peru grotendeels kalm.
Aráoz
was vicepresident van Vizcarra totdat hij besloot het congres op maandag te
ontbinden. Oppositiewetgevers kozen haar om Peru te leiden. Ze beweerden dat
Vizcarra de grondwet had geschonden door het Congres te ontbinden en dat zijn positie daarom vacant was. Ze hebben Vizcarra ook voor een jaar
geschorst, maar de regering voerde aan dat omdat die stemming had
plaatsgevonden nadat de president het Congres had ontbonden, het ongeldig was.
Ontslag als vicepresident
In een op
Twitter gepubliceerde brief (in het Spaans) legde Aráoz uit dat ze ontslag nam
als waarnemend president nadat het regionale orgaan, Organisatie van
Amerikaanse Staten (OAS), had verklaard dat het aan het constitutionele hof van
Peru was om te beslissen of de ontbinding van het congres constitutioneel was.
Ze zei dat ze ook afstand deed van haar functie als vicepresident omdat ze
vindt dat de constitutionele orde in Peru is verbroken. Ze tweette dat ze
hoopte dat haar aftreden ertoe zou leiden dat er zo snel mogelijk algemene
verkiezingen zouden worden gehouden.
Na het
aftreden van Aráoz lijkt Vizcarra stevig in de zadel te zitten. Kort na het
ontbinden van het congres had hij al de steun gekregen van de hoofden van de
strijdkrachten en de politie en waren ongeveer 2.000 Peruanen de straten van de
hoofdstad Lima en andere steden opgegaan om hun steun te betuigen aan Vizcarra.
Een dozijn regionale gouverneurs zeiden ook dat ze Vizcarra steunden.
Ontbinden Congres
Het
besluit om het Congres te ontbinden kwam na maanden van
impasse waarin het door de oppositie gecontroleerde Congres de populaire
anti-corruptiemaatregelen van de president blokkeerde. Vizcarra kwam in maart
2018 aan de macht nadat de toenmalige leider, Pedro Pablo Kuczynski, ontslag
nam vanwege beschuldigingen van stemmen kopen.
Met vier
eerdere presidenten in onderzoek voor vermeende corruptie zei Vizcarra dat hij
het opschonen van de Peruaanse politiek tot zijn belangrijkste prioriteit zou
maken. Maar het Congres, gedomineerd door de partij van de oppositiepopulatie
wiens leider Keiko Fujimori in hechtenis zit in afwachting van haar proces
wegens aanklachten, heeft de inspanningen van president Vizcarra bij elke stap
gedwarsboomd. Gefrustreerd
beriep Vizcarra zich op een artikel in de grondwet dat de president in staat
stelt het Congres te ontbinden als het tweemaal "nee" heeft gestemd
in een zogenaamde "vertrouwensstem".
De
confrontatie tussen de wetgevende macht en Vizcarra zal de komende dagen
waarschijnlijk doorgaan. Het Congres is van plan om vrijdag opnieuw bijeen te
komen om te stemmen over een motie om de president volledig te ontslaan.
Vizcarra
heeft ondertussen een decreet uitgevaardigd waarin een datum wordt vastgelegd
voor nieuwe parlementsverkiezingen op 26 januari. De verkozenen zouden dan de
periode van vijf jaar van het ontbonden congres dienen, die in 2021 afloopt. In
de tussentijd zal een congrescommissie bestaande uit 27 wetgevers de wetgevende
taken overnemen.
Hoewel er in
de grondwet van Peru een artikel staat waarmee de president het Congres kan
ontbinden, zijn Peruanen verdeeld over de vraag of in dit geval aan de normen
is voldaan. Congresvoorzitter Pedro Olaechea zei dat de handeling van Vizcarra een
"coup d'etat" was. Hij merkte op dat sommige wetgevers overwegen de zaak naar het Peruaanse
constitutionele hof te brengen, zodat deze beslist of het besluit
constitutioneel was.