Sri Lanka heeft een aantal pesticiden verboden of beperkt. (Foto: Getty Images)
Naar schatting 150.000 mensen stappen jaarlijks uit het leven door het innemen van pesticiden. De Verenigde Naties heeft opgeroepen tot strengere regelgeving om de beschikbaarheid van deze producten te verminderen.

Sri Lanka heeft in de loop van twee decennia een reeks pesticiden verboden en het aantal sterfgevallen is aanzienlijk verminderd. Maar in andere landen zijn enkele van de meest giftige pesticiden die worden gebruikt bij zelfdoding, nog steeds beschikbaar.

Zelfvergiftiging door pesticiden is sinds de jaren negentig wereldwijd gehalveerd, maar leidt nog steeds tot sterfgevallen in voornamelijk arme plattelandsgemeenschappen in Azië. In de jaren tachtig en negentig had Sri Lanka één van de hoogste zelfmoordcijfers ter wereld en vergiftiging door pesticiden vormde tweederde van die sterfgevallen. Overheidsmaatregelen gedurende twee decennia, om de gebruikte producten te verbieden, leidden tot een daling van het totale zelfmoordcijfer met 70%. De percentages zelfbeschadiging bleven ongeveer gelijk, terwijl ziekenhuisopnames voor zelfvergiftiging met pesticiden, juist toenamen. Dit suggereert dat mensen nog steeds probeerden hun eigen leven te nemen, maar de beschikbare pesticiden, waren minder dodelijk.

Om de zorgen van de landbouwsector weg te nemen, zijn vervangende pesticiden met lagere toxiciteitsniveaus geïntroduceerd. Er zijn weinig aanwijzingen dat het vervangen van zeer gevaarlijke pesticiden door veiligere alternatieven de landbouwproductie verlaagt, volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De geregistreerde daling van de zelfmoordcijfers kan echter ook beïnvloed zijn door andere oorzaken, bijvoorbeeld de sterke verbetering van de gezondheidsdiensten in dezelfde periode. Officiële gegevens laten zien dat er in 2015 in India ongeveer 134.000 doden zijn gevallen door zelfmoord, waarvan 24.000 door insecticiden. Deze sterfgevallen worden echter gezien als ondergerapporteerd in India.

Mensen verbergen vaak zelfmoorden als accidentele sterfgevallen vanwege de angst ze te moeten melden bij de politie, zegt Dr. Ashish Bhalla van het Institute of Medical Education and Research in Chandigarh, India. Een groep in Groot-Brittannië gevestigde academici heeft na analyse van geregistreerde pesticiden in India aangetoond dat 10 zeer giftige producten, die gewoonlijk worden gebruikt in zelfmoorden, zijn verboden door de Indiase overheid. Er zijn echter nog steeds meer dan een dozijn extreem of zeer gevaarlijke pesticiden beschikbaar volgens de richtlijnen van de WHO.

Vergelijkbare voorschriften werden in Bangladesh geïntroduceerd in de jaren 2000, die werden gevolgd door een dalend aantal zelfmoorden, terwijl de opnames voor pesticiden vergiftiging ongewijzigd bleven, bleek uit een onderzoek uit 2017. Het constateerde onvolledige gegevens voor enkele andere factoren die de resultaten zouden kunnen hebben beïnvloed.

In 2012 verbood Zuid-Korea een zeer giftige onkruidverdelger. Dit resulteerde in een onmiddellijke daling van zelfmoord pesticide vergiftiging en hielp de algemene sterftecijfers te verlagen. Een studie over 2006 tot 2013 in China wees uit dat naarmate de zelfmoordcijfers daalden, zelfvergiftiging de snelste daling zag. Dit werd toegeschreven aan een reeks factoren, waaronder strengere regelgeving, minder mensen die in de landbouw werken, verstedelijking en betere gezondheids- en hulpdiensten. China wordt verondersteld verantwoordelijk te zijn voor de significante wereldwijde daling van deze sterfgevallen door pesticiden.

Nepal heeft sinds 2001 21 pesticiden verboden, waaronder vijf dit jaar. Sommige hiervan zijn om algemene gezondheids- en milieuredenen verboden, maar enkele specifiek vanwege het gebruik ervan in zelfmoorden, zegt dr. Dilli Sharma, hoofd van het Pesticide Management Centre in Nepal.