Eerst dit: een kredietbeoordelaar ofwel ratingbureau is een bedrijf dat de kredietwaardigheid van overheden analyseert en beoordeelt of ze in staat zullen blijven om hun schulden te betalen. Een rating is dus een soort rapportcijfer voor de economische gezondheid van een land. Op grond hiervan kunnen beleggers inschatten hoe groot het risico is dat ze lopen bij het uitlenen van geld aan dat land. Hoe lager de beoordeling, hoe meer rente de lener (in dit geval Suriname) moet betalen. Ter vergelijking: de rente in Europa ligt momenteel rond 0,2%, terwijl Suriname mede door een slechte rating heeft geleend tegen ongeveer 9,5%.

Ratings lopen bij de meeste bureaus uiteen van AAA ('Triple-A': zeer betrouwbaar) tot D (zeer onbetrouwbaar). De drie grootste ratingbureaus wereldwijd zijn:

Moody's - de grootste

Standard & Poors – de op één na grootste

Fitch – de kleinste van de grote drie

Hieronder ziet u hoe deze drie ratingbureaus beoordelen:

Voorbeelden van landen met een AAA-status zijn Duitsland, Luxemburg, Nederland, Noorwegen en Zwitserland. Landen met een BBB status zijn bijvoorbeeld Colombia, Indonesië, Mexico en Rusland. Alles onder de BBB-kredietstatus geeft aan dat investeren in dat land een gok is. De hoogste rating die Suriname sinds 1980 heeft genoten, was BB- in november 2007 en BB- (Stabiel) in 2011. Dankzij het uitstekende werk van de heren André Telting en Humphrey Hildenberg was Suriname op weg naar de BBB-status, waardoor ons land tegen lagere rentes zou kunnen lenen.

Reagerend op de downgrade van Stabiel naar Negatief zegt governor Robert Van Trikt onder meer dat het weer goed zal gaan als we olie vinden. En wat als we geen olie vinden? Een grote olievoorraad is overigens geen garantie voor een bloeiende economie. Angola, Ghana en Venezuela zijn hiervan voorbeelden. Een slecht geleid land, waar corruptie en verspilling aan de orde van de dag zijn, zal geen welvaart kennen – grote olievoorraad of niet. De kans is zelfs meer dan reëel dat ook die inkomsten zullen verdwijnen. Daarom wekt het verbazing dat de governor van de CBvS zegt dat het 'goed' gaat met de Surinaamse economie en dat men op dezelfde voet doorgaat. Fitch rapporteert het tegendeel.

Hieronder zetten we enkele beweringen van beide partijen op een rij:

1. CBvS: …sterk gedaalde inflatie, die sinds februari dit jaar onder de 5% dook.

(Klopt niet: stijgende koersen gaan niet samen met dalende inflatie.)

Fitch: De gemiddelde inflatie in 2018 was 6,8% op jaarbasis.

2. CBvS: Er is genoeg geld voor 4 maanden dekking van de import.

Fitch: Er is dekking voor 2,2 maanden import.

3. CBvS: Het overheidstekort was 7,6 % in 2018.

Fitch: Het overheidstekort was 12,3% in 2018; de verwachting voor 2019 is 10%.

4. CBvS: …groei en het trendmatig afnemende overheidstekort zijn de feiten.

(Klopt niet: de valutakoersen zijn omhooggeschoten en het begrotingstekort is zowel procentueel als absoluut hoger dan ooit.)

Fitch: Verhoogde uitgaven richting de verkiezingen van 2020 zullen blijven leiden tot een verhoogde toename van overheidsschulden en -tekorten.

5. CBvS: …het beleid vanaf maart 2019 is gericht op het afromen van overtollige liquiditeiten in de economie die reeds voor die periode waren opgebouwd.

(Klopt niet: Van Trikt heeft enkele weken geleden toegegeven dat er na maart 2019 voor SRD 700.000.000,- monetair is gefinancierd.)

Fitch: …onzekere financieringsmogelijkheden, tezamen met voortgaande monetaire financiering door de Centrale Bank van Suriname … de overheidsschuld van Suriname zal stijgen van 72% in 2018 naar 79% per eind 2019.

Een ander opmerkelijk verhaal is het bericht over het invliegen van nieuwe bankbiljetten, zogenaamd ter vervanging van oude bankbiljetten. Een bankbiljet heeft een gemiddelde levensduur van iets meer dan twee jaar (maar blijkbaar niet in Suriname). Het vermoeden bestaat dat men bezig is waardeloze SRD's in omloop te brengen om de indruk te wekken dat het goed gaat. Dit is bij vorige regeringen met een NDP-signatuur ook gebeurd en we weten allemaal waartoe dat heeft geleid: devaluatie, chaos en inflatie!