De moderne samenleving eist veel van ouders bij de opvoeding van hun kinderen. Moeders, maar vooral ook de mannen in een gezin moeten een behoorlijke bijdrage leveren om als voorbeeldfiguur te dienen voor hun kinderen. Voorwaar, een moeilijke opgave in deze snel veranderende wereld. Maar laten wij de moed niet verliezen; de kinderen hebben ons nodig.

Tijdens het lezen van een boek ben ik een artikel tegengekomen dat ik vooral met de vaders wil delen. Ik citeer hier de ingekorte versie ervan (zoals die verscheen in Reader’s Digest. door: W. Livingston Larned)

“Luister, zoon, ik zeg je dit terwijl je ligt te slapen, met een van je kleine handen onder je wang en met je blonde krullen plakkerig op je klamme voorhoofd. Ik ben stiekem in m’n eentje je kamer binnengeslopen. Nog maar een paar minuutjes terug zat ik in de studeerkamer de krant te lezen en werd ik overmand door een verstikkend gevoel van spijt. Met een gevoel van schuld sta ik nu naast je bedje. Dit zijn de dingen waaraan ik dacht, jongen: ik was boos op je. Ik heb op je gemopperd toen je je aankleedde om naar school te gaan, omdat je je gezicht alleen wat aaide met een vochtige handdoek. Ik nam je onderhanden, omdat je je schoenen niet had gepoetst. Ik riep boze woorden naar je toen je een paar van je spullen liet vallen. Aan het ontbijt had ik ook al van alles op je aan te merken. Je morste. Je schrokte je brood haastig naar binnen. Je zat met je elleboog op tafel. Je smeerde de boter veel te dik op je brood. En toen je buiten ging spelen en ik op weg ging naar mijn trein, draaide jij je om, wuifde naar me en riep: ‘Dag pappie!̓ waarop ik mijn wenkbrauwen fronste en bij wijze van antwoord zei: ‘Trek je schouders toch naar achteren’! 

En ̓s middags laat begon het allemaal weer van voren af aan. Toen ik aan kwam wandelen, ontdekte ik dat je op je knieën lag te knikkeren. Je had gaten in je kousen. Ik heb je toen voor de ogen van je vriendjes vernederd door je voor me uit naar huis te laten marcheren. Kousen waren duur- en als jij ze zelf had moeten betalen zou je wel voorzichtiger zijn geweest! Stel je eens voor, jongen, van een vader! 

Herinner je je nog hoe je later, toen ik in de studeerkamer zat te lezen, heel schuchter binnen kwam, met die verdrietige blik in je ogen? Toen ik over de rand van mijn krant naar je keek, geïrriteerd door de afleiding, bleef je aarzelend op de drempel staan.’ Wat wil je?’ snauwde ik je toe. Je zei niets, maar rende stormachtig op me af, sloeg je armpjes om me heen en kuste me; en je kleine armen omhelsden me met een affectie die alleen God in je hartje kon laten ontkiemen, een liefde die zelfs niet kan verdorren als gevolg van verwaarlozing. En weg was je, naar boven daverend over de trap.

Wel, zoon, niet lang daarna gleed de krant me uit handen en werd ik overmand door een misselijkmakend gevoel van angst. Wat heeft gewoonte met mij gedaan? De gewoonte om altijd en eeuwig gebreken aan je te ontdekken en je standjes te geven – zo beloonde ik het feit dat je nog een jongen was. Dat kwam niet omdat ik niet van je hield, het kwam omdat ik te veel verwachtte van een kind. Ik hanteerde de maatstaven voor iemand van mijn eigen leeftijd. Maar toch was er zoveel goeds en liefs en waarachtigs in je karakter. Dat hartje van je was even groots als de dageraad, daar boven de uitgestrekte heuvels. Dat bleek wel uit de spontane manier waarop je bij me binnen kwam stormen om me goedenacht te kussen. Vanavond doet niets er verder nog toe, zoon. Ik ben in het donker naar je bedje komen sluipen en kniel hier neer, vol schaamte. Het is een zwakke poging tot boete doen; ik weet dat je deze dingen niet zou begrijpen als ik je ze probeerde uit te leggen als je wakker was. Maar morgen zal ik een echte vader voor je zijn! Ik zal met je spelen en zal verdriet hebben als jij verdrietig bent en ook zal ik met je mee lachen, als jij lacht. En ik zal op mijn tong bijten als ik me ongeduldige woorden laat ontvallen. Ik zal dit telkens blijven zeggen, alsof het een ritueel betreft: ‘Hij is nog maar een jongen – een kleine jongen!̓  

Ik vrees dat ik je me voorstelde als een volwassen man. Maar nu ik je hier zie liggen, zoon, vermoeid en opgerold, zie ik dat je nog maar een kind bent. Gisteren zat je nog op de arm van je moeder en rustte je hoofdje op haar schouder. Ik heb te veel van je gevergd, veel te veel.”

Ouders, laten wij in plaats van onze kinderen te veroordelen, een poging doen hen te begrijpen. Laten we proberen uit te dokteren waarom ze de dingen doen die ze doen. Dat is heel wat profijtelijker en boeiender dan hen bekritiseren of hen de mond te snoeren. Bovendien kweekt het sympathie, verdraagzaamheid en vriendelijkheid. Heimelijk kan je misschien ook terug denken aan je eigen tijd wanneer je een bepaald gedrag bij het kind ziet. Geef je kind de ruimte om te groeien en te bloeien; die link met jou zal alleen maar sterker worden wanneer het kind weet dat het ruimte krijgt van mama en papa om zichzelf te zijn.

Het is zoals ik een dominee eens hoorde zeggen: ‘God zelf, meneer, is niet van plan de mens vóór het einde van z’n dagen te oordelen’.

Dus waarom zouden jij en ik dat wel doen?