De Amerikaanse president, Donald Trump, had gedreigd vanaf maandag 5% importtarieven op te leggen aan de Mexicaanse goederen als Mexico niet meer zou doen om de controle bij zijn grenzen aan te scherpen.

Na drie dagen van besprekingen in Washington, zeiden beide landen in een gezamenlijke verklaring dat Mexico was overeengekomen om een programma langs de hele grens uit te breiden. Binnen dat project worden migranten die asiel aanvragen in de VS, teruggestuurd naar Mexico waar ze moeten wachten tot hun aanvragen zijn behandeld. Trump zei dat Mexico was overeengekomen om maatregelen te nemen om illegale immigratie uit Mexico te verminderen of te elimineren.

De deal schiet echter tekort bij een belangrijke Amerikaanse eis waarbij Mexico moest instemmen met de verwijzing van een "veilig derde land". Binnen die eis zou Mexico gedwongen zijn om de meeste Midden-Amerikaanse asielzoekers permanent op te nemen.

"De Amerikaanse tarieven die vanaf maandag zouden ingaan tegen Mexico, zijn hierbij voor onbepaalde tijd geschorst," zei Trump vrijdagavond in een tweet.

Gefrustreerd door een recente golf van migranten die de Amerikaanse diensten aan de zuidelijke grens heeft overweldigd, had Trump de dreiging van tarieven gebruikt om Mexico onder druk te zetten om concessies te doen. Hij heeft een harde opstelling als het gaat om de illegale immigratie terug te dringen. Hij heeft dit onderwerp tot  een hoeksteen van zijn presidentschap gemaakt. Het is vrij zeker dat het een belangrijk punt wordt bij zijn poging tot herverkiezing volgend jaar.

Maar bedrijfsgroepen en zelfs enkele hechte Republikeinse bondgenoten waren niet gelukkig met het vooruitzicht van tarieven tegen de Amerikaanse top handelspartner. Ze argumenteerden dat de tarieven de economie zouden schaden. Als de tarieven waren doorgegaan, zou de VS zijn verwikkeld in handelsoorlogen met twee van zijn drie grootste handelspartners. Het zou de financiële markten  die al aan de rand van een wereldwijde economische vertraging staan, verder te ontmoedigen.

De Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken, Marcelo Ebrard, zei in Washington dat zijn team zich ook verzette tegen de Amerikaanse verzoeken om uitgewezen Guatemalanen naar Mexico te sturen. Hij zei dat hij tevreden was met de deal. "Ik denk dat het een juiste balans is, omdat ze in het begin drastischere maatregelen en voorstellen hadden en we een middenweg hebben gevonden", zei hij. Hij benadrukte dat het belangrijk is voor Mexico om 'het derde land' uit de overeenkomst te houden. Hij legde ook de nadruk op de Amerikaanse steun in de overeenkomst voor een Mexicaans voorstel om gezamenlijk de onderliggende oorzaken van migratie vanuit Midden-Amerika aan te pakken.

Het uit te breiden asielprogramma staat bekend als Remain in Mexico en is momenteel actief in de grenssteden Tijuana, Mexicali en Ciudad Juarez. Volgens de nieuwe overeenkomst zullen terugkerende asielzoekers lange periodes doorbrengen in Mexicaanse steden zoals Reynosa aan de grens met Texas, waar drugskartels vaak migranten ontvoeren.

Het programma werd eerder dit jaar voor de rechtbank aangevochten door de American Civil Liberties Union (ACLU) en andere rechtengroepen die zeggen dat het asielzoekers in gevaar brengt en het Amerikaanse en internationale rechten schendt.

Terwijl een federale rechter besliste om het beleid te stoppen, vernietigde het Amerikaans Hof van Beroep de beslissing, waardoor het beleid kon worden voortgezet, terwijl de juridische strijd nog voortduurt. Tot en met 5 juni waren er 10.393 voornamelijk Midden-Amerikanen naar Mexico gestuurd sinds het programma in januari van start ging.

De twee landen zullen de besprekingen over verdere stappen voortzetten. Volgens de verklaring moeten die gesprekken in 90 dagen worden afgerond.