Washington heeft het afgelopen jaar de druk op Iran opgevoerd. (Foto: AFP)
Iran
heeft belangrijke toezeggingen op grond van de internationale nucleaire deal
2015 opgeschort. De stap van Teheran komt een jaar nadat Washington uit het verdrag is gestapt.
De
Iraanse president Hassan Rouhani zei dat hij verrijkte
uraniumvoorraden in het land zou houden in plaats van ze in het buitenland te
verkopen. Hij dreigde ook de productie van hoger verrijkt uranium in 60 dagen
te hervatten.
Het akkoord
was gericht op het terugdringen van de nucleaire ambities van Iran in ruil voor
verlichting van sancties. De spanningen tussen Iran en de VS zijn gestegen
sinds Washington uit het verdrag stapte. De Iraanse economie is sindsdien
getroffen door hernieuwde Amerikaanse sancties.
Iran
heeft vanochtend de resterende partijen bij de deal - Frankrijk, Duitsland,
Rusland, China en het Verenigd Koninkrijk - geïnformeerd over zijn beslissing. De minister van Buitenlandse Zaken, Javad
Zarif, zei dat Iran handelde in het kader van de deal en dat het aan de drie
Europese machten was om te handelen.
De Franse
minister van Defensie, Florence Parly, vertelde de Franse media dat de Europese
machten er alles aan deden om de deal in leven te houden, maar dat er
consequenties en mogelijk sancties zouden zijn als de deal niet werd nageleefd.
China
en Rusland gaven beide de schuld voor de huidige situatie aan de terugtrekking van Washington uit de deal.Onder de deal is Iran verplicht zijn surplus
verrijkt uranium in het buitenland te verkopen in plaats van het te houden. Dit
is belangrijk omdat het materiaal, dat een bijproduct is van de Iraanse civiele
kerncentrales, kan worden gebruikt bij de vervaardiging van kernwapens. Door
het in het buitenland te verkopen, kan Iran kernenergie blijven produceren en
kunnen de partijen bij de overeenkomst er zeker van zijn dat ze geen kernwapens
bouwen.
De
aankondiging van Iran komt nadat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Mike Pompeo, een ongepland bezoek bracht aan
Irak, en een Amerikaans vliegdekschip werd ingezet in de Golfregio. Amerikaanse
functionarissen hebben bedreigingen gemeld voor Amerikaanse troepen en hun
bondgenoten uit Iran, maar hebben weinig details gegeven over de exacte aard
van de dreiging.
Rouhani zei
dat hij twee delen van de deal opschortte, dat bekend staat als het Joint
Comprehensive Plan of Action (JCPOA), waaraan Iran zich hield: de verkoop van
overschot verrijkt uranium en zwaar water. Vervolgens gaf hij de Europese
machten, Rusland en China 60 dagen de tijd om hun financiële en
olie-verplichtingen aan de deal te voldoen. Als ze dat zouden doen, zou Iran de
verkoop hervatten.
Als die
verplichtingen echter niet werden nagekomen en de machten ervoor kozen om de
Amerikaanse sancties te volgen, zei hij dat Iran een hogere verrijking van
uranium zou gaan gebruiken, die momenteel wordt afgetopt, en zijn
Arak-zwaarwaterreactor gaat ontwikkelen op basis van plannen die voorafgaand
aan de deal zijn gemaakt.
Maar
de Iraanse president zei dat Iran zich niet terugtrekt uit de deal."We willen de overeenkomst niet verlaten,
alle mensen van de wereld moeten weten dat het vandaag niet het einde is van de
JCPOA, het is een nieuwe stap in het kader van de JCPOA." Hij zei
echter dat de vijf machten een 'zeer beslissende reactie' zouden krijgen als de
nucleaire zaak van Iran werd doorverwezen naar de Veiligheidsraad van de
Verenigde Naties.