Advocaat Verbruggen: OM Nederland is zelf in opspraak

Het Nederlands Openbaar Ministerie (OM) heeft geen gronden meer om de 19.5 miljoen euro uit Suriname vast te houden. Er zijn ook geen goede redenen geweest om het geld in beslag te nemen. Dit stelt Aldo Verbruggen, een van de advocaten van de Centrale Bank van Suriname (CBvS) en de groep van handelsbanken, die de aanhouding van het geld aanvechten. Het Nederlandse OM heeft geblunderd, meent Verbruggen.

In Nederland zelf is het OM in opspraak. Een rapport van procureur-generaal bij de Hoge Raad, Jan Watse Fokkens, ook wel het rapport-Fokkens genoemd, heeft een jaar lang de misstanden bij het OM onderzocht. De resultaten zijn beschamend maar er is beterschap beloofd door het vervolgingsapparaat.

“Zoals ik trots ben op het feit om Suriname bij te staan, schaam ik mij voor het OM in deze zaak,” merkt Verbruggen op, die ook oud-officier van justitie is. “Niet alleen vanwege het rapport van de procureur-generaal die zegt dat er af en toe onethisch leiderschap bij het OM is geweest. Ik schaam mij voor de manier waarop in deze zaak te werk is gegaan. De governor Robert van Trikt zegt dat Suriname slachtoffer is geworden van internationaal optreden. Dat kan ik beamen.”

Verbruggen legt uit dat de criteria waaraan geldzendingen moeten voldoen om verdacht te zijn, niet van toepassing zijn in deze zaak. “Die criteria en indicatoren zijn ontwikkeld voor een totaal andere situatie dan hier aan de hand was,” stelt Verbruggen. “Drie indicatoren zeggen dat het gebruikte bankbiljetten zijn en dus aangemerkt moeten worden als crimineel geld,” illustreert Verbruggen. “Nou ja, dat haal je de koekoek dat het gebruikte bankbiljetten zijn want zo komen de biljetten nou eenmaal hier bij de banken terecht. Dus zo een indicator zegt heel erg weinig.” Nederland is goed op de hoogte van hoe en waarom de geldtransporten uit Suriname plaatsvinden. “Dus is het is een heel bijzondere en betrekkelijke drieste misplaatste actie geweest,” merkt Vanbruggen op.

Aan het OM is ook uitgelegd uit welke bronnen het geld afkomstig is. Een van ze is de grote toestroom van euro's door het drukke personenverkeer uit Europa en de Frans-Guyanese buren die duizenden in contanten uitgeven. Het is toch niet gelukt het geld vrij te krijgen. De redenen voor het blijven vasthouden van de 19 miljoen euro zijn ook niet duidelijk, deelt Verbruggen mee. Vooral nu bekend geworden is dat het vastgehouden geld giraal is gemaakt.

“In dit geval zijn wij misschien niet altijd eerlijk geïnformeerd door de officieren,” deelt Verbruggen mee. “Die hebben heel lang gezegd: de cashpartij houden we in beslag want we gaan dna- en microscopisch onderzoek doen aan de biljetten.” Verbruggen merkt op dat die operatie jaren zou duren én veel duurder zou zijn dan het in beslag genomen geld. “Op een bepaald moment hoorden we heel plots: het cash geld is er niet meer, het is giraal. Wij hebben het gevoel dat het eerder is gebeurd en ons nog niets is verteld omdat er dan geen grond meer zou zijn voor beslag, namelijk waarheidsvinding.”

Er zijn geen politieke redenen geweest om het geld vast te houden geeft Verbruggen aan. “Als u mij vraagt of er in deze zaak aanwijzingen zitten dat er politieke invloed is geweest op het Openbaar Ministerie om deze geldzending in beslag te nemen om Suriname dwars te zitten, zeg ik nee. Als ik het dossier lees denk ik veel eerder aan een misslag, een drieste actie, een ondoordachte actie, een blunder van het OM. Maar bewuste politieke beïnvloeding van het OM ben ik niet tegengekomen, er zijn ook geen aanwijzingen voor.” Verbruggen merkt wel op dat Nederland niet moet bemoeien in de Surinaamse economie. Nederland zit zelf in de problemen als het gaat om witwaspraktijken bij zijn banken.

“Het is volkomen ongepast dat Nederland zich opstelt als de toezichthouder van de Surinaamse banken,” zegt Verbruggen. “Terwijl we net hebben geconstateerd dat bij een van de grootste Nederlandse banken waar de Staat een belangrijke aandeelhouder in was, er zo een puinhoop was dat er voor een miljard is geschikt. De Nederlandsche Bank als toezichthouder is ook niet even alert. Laat het toezicht op de Surinaamse economie over aan de Surinaamse Centrale Bank. Het land doet het niet slecht; het komt niet voor op zwarte lijsten van landen met een hoog witwas risico. Nederland, hou je eigen bankwezen in de gaten maar bemoei je niet met Suriname in dit opzicht.”

De Centrale Bank en de handelsbanken gaan een bezwaarschrift indienen. Dit wil men vóór eind mei gedaan hebben. Een rechter moet beslissen of het in beslag nemen en het blijven vasthouden van de 19 miljoen euro, rechtmatig is. “Die uitkomst zien wij met heel veel vertrouwen tegemoet,” zegt Verbruggen. Er wordt ondertussen ook geprobeerd om de geld-exporten weer op gang te krijgen. Door de aanhouding zijn er allerlei financiële problemen ontstaan in Suriname. Er worden geen euro's meer geëxporteerd, ze stapelen zich op in het land. De euro's werden in Amerikaanse dollars omgezet en weer geïmporteerd. Nu is er een schaarste aan Amerikaanse dollars ontstaan. Banken zijn genoodzaakt maatregelen te nemen die de klanten hard treffen. Suriname overweegt om ook een fikse schadeclaim in te dienen tegen Nederland.

René Gompers