Opschorting samenwerking met Fransen logisch gevolg

De samenwerking tussen Frans-Guyana en Suriname is door de regering opgeschort, vanwege herhaalde schendingen van rechten van Surinaamse burgers woonachtig in het grensgebied. Hun bezittingen zijn vernield, terwijl de wijze van optreden heeft negatieve effecten op het milieu.

Het antwoord van de Surinaamse regering om de samenwerking te herevalueren, en in afwachting daarvan de samenwerking onverwijld op te schorten, lijkt mij een logisch gevolg. Surinaamse burgers genieten bescherming op hun eigen grondgebied, en gewapende acties van Frans-Guyana, op weerloze burgers en hun bezittingen, kunnen niet worden getolereerd, vermits er een gerechtvaardigde grond voor bestaat. En die is er niet! Bovendien, Suriname is niet gebaat bij 'verrassingsacties', zonder aankondiging of informatie vooraf, hetgeen ook nimmer de bedoeling kan zijn geweest van de grenssamenwerkingsovereenkomst.

Opmerkelijk is het dat het Frans-Guyanese gedrag aan de grens bij herhaling wordt geschonden, en is dus geen incident meer. Burgers zijn persoonlijke bezittingen kwijtgeraakt, en ongetwijfeld lijden slachtoffers er emotioneel eronder. Het lijkt mij dat een door de regering ingestelde commissie een inventarisatie zou moeten maken over de geleden schade door de getroffen burgers, (emotionele en materiële schade), en een schadeclaim in te dienen bij de Franse regering.

De belangrijkste overwegingen is de flagrante schending van onze Grondwet, namelijk de artikelen, 7 (het zelfbeschikkingsrecht), art 8 (recht op bescherming van de grondrechten van burgers), Art 34, (recht op ongestoord genot van eigendom van burgers), en de noodzaak voor het in stand houden van Art 177(verdediging van de soevereiniteit en territoriale integriteit van Suriname).

Maar ook de bilaterale overeenkomst zelve zou als basis voor een schadeclaim moeten dienen, aangezien, deze overeenkomst nooit de bedoeling heeft gehad en kan hebben gehad om een naburig land vrijbrief te geven in zijn acties jegens een bevriende natie.
Ook volgens het internationale recht zijn de gedragingen van de Frans-Guyanese autoriteiten, ontoelaatbaar. Eenzijdige gewapende acties, zijn namelijk openlijke provocaties, een ontoelaatbare en in het internationale recht gesanctioneerde machtsvertoon, en, een schending van de beginselen van gelijkwaardigheid, soevereiniteit, goede nabuurschap en wederzijdse belangen tussen twee volkeren.

Los van de inmiddels ondernomen diplomatieke demarches, zou een schade- of compensatie claim, een toepasselijk antwoord vormen op het ondermijnde rechtsgevoel van getroffen burgers.

Mr. Drs Sardhanand Panchoe

(Schrijver was ex-Voorzitter van de 'inter-departementale commissie
teruggave in beslag genomen goederen en compensatie claims
tijdens de binnenlandse oorlog in Suriname', en Jurist in het Volkenrecht