VS: Shutdown drie weken opgeschort

President Donald Trump is gezwicht voor de politieke druk om de langste Amerikaanse overheidsstop in de geschiedenis te beëindigen. Na 35 dagen steunde hij een deal om federale agentschappen voor drie weken te financieren. De overeenkomst omvat echter geen cent voor zijn grensmuur langs de Amerikaans-Mexicaanse grens.

De Republikeinse president heeft eerder gezworen elk budget te verwerpen, tenzij het US$ 5,7 miljard omvatte om te voldoen aan zijn campagnebelofte. Maar de democraten, die het Huis van Afgevaardigden controleren, weigerden botweg.

In de Rose Garden van het Witte Huis zei Trump dat hij 'zeer trots was om een overeenkomst tot financiering van de regering tot 15 februari' aan te kondigen. Hij zei dat federale arbeiders die getroffen zijn door de politieke imbroglio, die hij "ongelooflijke patriotten" noemde, volledige terugbetaling zouden ontvangen.

Trump zei ook dat hij zijn toevlucht nog niet zou nemen tot "een zeer krachtig alternatief" - een duidelijke verwijzing naar het verklaren van een nationale noodtoestand. Dit zou militaire financiering kunnen afleiden naar het bouwen van een zuidelijke grensmuur, maar een dergelijke proclamatie zou grondwettelijke opschudding en juridische uitdagingen veroorzaken.

De president voegde eraan toe: "We hebben echt geen andere keus dan een krachtige muur of stalen barrière te bouwen. "Als we geen eerlijke deal krijgen van het Congres, zal de regering op 15 februari opnieuw worden gesloten. Of ik zal de bevoegdheden gebruiken die mij krachtens de wetten en de grondwet van de Verenigde Staten worden geboden om deze noodsituatie aan te pakken."

Later op vrijdag nam de Senaat unaniem een wetsvoorstel aan om de budgetvergrendeling tijdelijk op te heffen. Het voorstel gaat nu naar het Huis van Afgevaardigden.

Trump accepteerde de deal nadat hij had gehoord dat over de gevolgen ervan voor de wetshandhavingsinstanties, vertelde een administratief medewerker aan persbureau Reuters. De president is bereid om te onderhandelen over de US$ 5,7 miljard die hij heeft geëist voor de grensversperring, zei dezelfde functionaris.

Met opiniepeilingen waarin de meeste Amerikanen Trump de schuld geven voor de sluiting, koos hij voor een uitweg die al wekenlang was gepusht door de Democratische leider van het Huis, voorzitter Nancy Pelosi. Het resultaat werd algemeen gezien als een doorslaand succes voor haar. De wetgevers in haar partij prezen de weigering van de Californische congresvrouw om toe te geven. Sommige conservatieven leken het daarmee eens te zijn.

"Trump is een gebroken man. Voor hem is het voorbij," reageerde commentator Mike Cernovichh, die een groot aantal volgers – onder wie aanhangers van Trump - heeft op social media. Hij zei dat Trump weg gemanoeuvreerd was door de 'alfa'-parlementsvoorzitter.

Krantenkoppen van het conservatieve Drudge-Report en Breitbart News schreeuwden in rode letters dat er geen muurfondsen zouden zijn. Rechtse commentator Ann Coulter noemde Trump "het grootste watje ooit als president".

Robert Reich, die arbeidssecretaris was tijdens de presidenten Gerald Ford, Jimmy Carter en Bill Clinton, twitterde dat Trump een driftbui had tentoongesteld en "niets" had gekregen.

Ongeveer 800.000 ambtenaren misten vrijdag een andere betaaldag te midden van de sluiting van vijf weken van ongeveer een kwart van de federale overheid. Eerder op vrijdag werden honderden vluchten op Amerikaanse luchthavens geannuleerd of vertraagd vanwege onbetaalde luchtverkeersleiders die zich ziek hadden gemeld.

De Federal Aviation Administration (FAA) stopte aankomsten voor ongeveer een uur op LaGuardia Airport in New York. Vluchten werden ook vertraagd op Newark Liberty International Airport en Philadelphia International Airport vanwege personeelstekorten, zei de FAA.

Ondertussen kwamen duizenden medewerkers van de Internal Revenue Service (IRS) niet opdagen, nadat ze waren opgedragen om onbetaald verder te werken, meldde de Washington Post.

De Trump-administratie riep deze week 26.000 IRS-werknemers op om het dreigende belastingaangifteseizoen aan te pakken. Maar ongeveer 14.000 van hen kwamen niet terug vanaf dinsdag, vertelden IRS-functionarissen de leden van het Congres.

FBI-directeur Christopher Wray zei vrijdag in een videoboodschap aan agenten: "Ik ben ongeveer net zo boos als ik was in een lange, lange tijd." Hij zei over de gevolgen van de shutdown voor zijn bureau: "Het is verbijsterend, het is kortzichtig en het is oneerlijk." Zijn opmerkingen kwamen nadat een FBI-rapport deze week onthulde dat zijn middelen op een "breekpunt" waren.