Democratie, het meest effectieve wapen voor verandering

Veel landen maken op sommige momenten in hun geschiedenis, heel moeilijke tijden door. Enkele jaren geleden werd een aantal Europese landen zoals Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje en Cyprus hard getroffen - door wat genoemd werd - de Europese schuldencrisis. De crisis had niet alleen ernstige economische effecten in de betrokken landen zelf, maar ook in de gehele Europese Unie en de Eurozone.

Deze economische crisis had ook een substantiële invloed op de politieke constellatie in de landen zelf. In 10 van de 19 Eurozone landen droeg de economische crisis bij tot de wisseling/vervanging van de heersende politieke klasse zoals in: België, Griekenland, Ierland, Italië, Frankrijk, Nederland, Portugal, Slovakije, Slovenië en Spanje. Maar ook buiten de Eurozone had de crisis haar politieke gevolgen, met name, in het Verenigd Koninkrijk, waar premier Gordon Brown van de Labour Party in 2010 werd vervangen door David Cameron van de Conservatieve Partij.

In sommige landen kwamen als gevolg van de crisis, nieuwe partijen in het regeercentrum of werden reeds bestaande oude partijen nieuw leven ingeblazen. In Giekenland kwam Syriza, in 2004 opgericht als een alliantie, maar in 2012 veranderd tot een politieke partij, aan de macht. In Italië kwam de in 2009 opgerichte radicale Vijfsterren Beweging aan de macht samen met de extreem rechtse Lega Nord, die in 1991 was opgericht.

Zuid-Amerika
Op ons eigen continent moesten regeringen in, onder andere, Argentinië en Brazilië plaatsmaken voor nieuwe gezichten en een nieuwe wind. In Argentinië moest Cristina Fernandez de Kirchner, president van 2007 – 2015 het veld ruimen, zij had haar man opgevolgd die president was van 2003 – 2007. Beiden waren van de Justice Party die zijn oorsprong vond in de Peronistische beweging. De Kirchners werden geplaagd door verschillende corruptieschandalen en witwaspraktijken, die erkend zijn geworden door de gerechtshoven in het land, die ook straffen heeft opgelegd aan de schuldigen.

In november 2015 won Mauricio Macri de presidentsverkiezingen en werd de eerste niet radicale of Peronistische president in Argentinië sedert 1916. Macri zijn partij is de Republican Proposal, die in 2015 een centrum rechtse paraplu coalitie aanging met twee andere partijen, die de verkiezingen ingingen met de leuze Cambiemos (=laten wij veranderen).

In Brazilië werd Dilma Rousseff van de Arbeiders Partij na een impeachment procedure in 2016 afgezet. Zij had overgenomen van president Lula da Silva eveneens van de Arbeiders Partij. Beiden werden beschuldigd van grootscheepse corruptieve handelingen waarbij miljoenen dollars door zakenlui zijn betaald aan ambtenaren. Lula werd schuldig bevonden en zit nu in de gevangenis.

Michel Temer, die vicepresident was onder Dilma Roussef, nam in 2016 van haar over. Hij was afkomstig uit de Braziliaanse Democratische Beweging. Bij de presidentsverkiezing van 2018 won de rechts conservatieve, Jair Bolsonaro, die in januari 2018 lid was geworden van de in 1994 opgerichte Sociaal Liberale Partij, de verkiezing en trad op 1 januari 2019 aan.

Azië
In Azië, in het bijzonder, Zuid- en Zuidoost Azië, was men in de roes geraakt van het Aziatische wonder in de laatste decennia van de 20e eeuw. Spectaculaire economische groeicijfers van tussen de 8 en 12 procent, toename van de welvaart en door de hoerigheid van banken en financierders gingen politici geloven in de onfeilbaarheid van hun Aziatisch model. Geldverslindende, megalomane projecten zoals: de hoogste torens, de langste bruggen, de modernste vliegvelden, nieuwe spoorlijnen, diepste havens en grote industriecompexen werden bedacht en ontworpen, dit alles gefinancierd met buitenlandse kapitaal, waarvan de spankracht en terugbetaal capaciteit ver boven de mogelijkheden van de economieën van deze landen uitging.

Terzijde wil ik hierbij opmerken dat de uit het westen afkomstige enorme sommen van geld in 1970 en 1980 ook gezien werd als een wapen tegen het communisme, dus een manier om de armoede te bestrijden zodat een halt gebracht kon worden aan de verpaupering, zodat in vooral de Amerikaanse conceptie, geen tweede Vietnam zou ontstaan.

Aan al deze dromen en plannen maakte de financiële crisis, die in 1997-1998 begon een hardhandig einde. De crisis begon in Thailand met de val van de baht, maar vóór de val van de baht had Thailand een buitenlandse schuld waardoor het land praktisch bankroet was. De val van de baht had een domino effect en sleurde de munten van Indonesië, de Filipijnen, Maleisië en Singapore en de koersen van de aandelen op de effectenbeurzen in deze landen omlaag.

Maleisië
Het was premier Mahathir Mohamad die 20 jaar geleden Maleisië uit de crisis loodste. Mahathir wilde niet bij het IMF aankloppen uit vrees zijn zelfstandigheid te verliezen. Maleisië had door zijn relatief kleine bevolking en aanvaardbare schuldenlast minder problemen dan de andere getroffen landen. Premier Mahathir vond geen maatregel te gek om harde dollars binnen te halen. Hij raadde zijn landgenoten aan niet meer op vakantie te gaan in het buitenland, hun buitenlandse bezittingen en juwelen te verkopen, zelf groenten te kweken, en minder ingevoerde producten zoals suiker en rijst te gebruiken.

Grote prestigieuze projecten verdwenen in de diepvries en de snelle welvaartsgroei kwam op een laag pitje te staan. Enorme bezuinigingen in bijna alle sectoren, maar ook de buikruim aanhalen waarin hij en zijn regering het volk voorgingen, sorteerden het gewenste effect. Langzaam kroop Maleisië uit het dal.

Maar jammer genoeg vergaten de opvolgers van Mahathir Mohamad de bittere lessen van 20 jaar geleden. Zij verlieten de verantwoordelijke fiscale en economische beleidslijnen, schulden begonnen zich weer op te stapelen, de transparantie verdween en corruptie etaleerde zich op massieve schaal. Terwijl de heersende elite op onduidelijke, verdachte manieren rijk werd, leed de bevolking onder steeds stijgende prijzen, hoge belastingen en minder kansen op werkgelegenheid. De toffe harde tijden waren teruggekeerd, gepaard gaande met een vergiftigende politieke omgeving die kon leiden naar civiele onrust en conflicten.

Echter, in plaats hiervan vertrouwden de Maleisiërs op één van de meest effectieve krachten in de wereld van vandaag: democratie. In mei 2018 gebruikte het Maleisische volk de stembus om de corruptieve en zich verrijkende politici eruit te gooien. Maleisiërs brachten de 93-jarige Mahathir Mohamad, die in 2003 de politiek vaarwel had gezegd, weer aan de macht, dus dezelfde premier die hen twintig jaar geleden uit de crisis had gehaald. Tegenover de internationale pers verklaarde Mahathir zijn terugkeer door te zeggen I cannot accept this country being destroyed bij selfish people who steal money.

De Maleisische Anti-Corruptie Commissie heeft een beeld gegeven wat premier Najib Razak, zijn familie en vrienden verzameld zouden hebben in zijn bestuursperiode 2009 - 2018: cash 10 miljoen $ op Razak’s privé rekening; 1400 halskettingen; 567 handtassen; 423 horloges; 2200 ringen; 1600 broches en 14 tiara's met een totale waarde van 273 miljoen $.

Net als de Argentijnen en Brazilianen wilden de Maleisiërs geen slachtoffer meer zijn van een wan- en corruptief beleid noch minder wilden zij medeplichtig zijn aan het kiezen van kleptomanen en ganaffen in het bestuur van hun land, omdat die niet kunnen afblijven van staatsgelden en bezittingen.

Rudie Alihusain