‘China zal niet worden gedicteerd’

President Xi Jinping heeft gezegd dat niemand het economische ontwikkelingspad van China kan 'dicteren'. Hij heeft dat gezegd in zijn toespraak in verband met de viering dat China 40 jaar geleden zijn economie voor de rest van de wereld had opengesteld. Die beweging heeft 's werelds meest bevolkte land getransformeerd in een wereldwijde economische krachtpatser.

Zijn toespraak vandaag komt op een moment dat China vastzit in diplomatieke geschillen en een bittere handelsoorlog met de Verenigde Staten te midden van druk om veranderingen op het economische front te versnellen. Terwijl Xi bijna 90 minuten lang communistische partijleden toesprak, beloofde hij om door te gaan met economische hervormingen. Hij heeft echter geen nieuwe specifieke maatregelen aangekondigd.

"We moeten onwrikbaar de ontwikkeling van de staatseconomie versterken, terwijl we de ontwikkeling van de niet-statelijke economie strikt aanmoedigen, ondersteunen en begeleiden," zei Xi, terwijl hij duidelijk maakte dat Beijing niet zal afwijken van zijn eenpartijstelsel of opdrachten zal nemen van een ander land.

"De grote vlag van het socialisme heeft altijd hoog boven het Chinese land gewapperd", zei Xi. "Het leiderschap van de Communistische Partij van China is het meest essentiële kenmerk van het socialisme met Chinese kenmerken en het grootste voordeel van het socialistische systeem met Chinese kenmerken.”

Al Jazeera-correspondent Adrian Brown zegt vanuit de Chinese hoofdstad dat de 'uitgebreide' toespraak van Xi 'veel vage beloften en clichés had en zeer weinig specifiek details'. "De reden waarom iedereen deze toespraak zo nauwlettend in de gaten hield, was dat ze op zoek waren naar hints over mogelijke concessies die Xi bereid was te doen om de huidige impasse in de handelsbetrekkingen met de VS te verminderen," zei Brown, die nota nam van de recente overeenkomst van Beijing om meer sojabonen uit de VS te kopen en de tarieven voor Amerikaanse auto’s te verlagen.

"Die concessies zijn niet gedaan, behalve een vage belofte van Xi om de economische hervormingen die veertig jaar geleden zijn begonnen in China door te zetten," voegde hij eraan toe. "Dit was meer een toespraak over de identiteit en positie van China in de wereld."

Hervormingen
Xi, die sinds Mao de machtigste leider van het land is geworden. Heeft zich dit jaar verzekerd van een mogelijke weg naar levenslange heerschappij. Hij heeft de toespraak gehouden ter ere van de veertigste verjaardag van China's 'hervormings- en openstellingsbeleid' in de imposante Grote Hal van het Volk buiten het Tiananmen-plein in Beijing. Als geesteskind van wijlen de leider Deng Xiaoping, werd het programma geratificeerd op een Communistische Partij-top op 18 december 1978, waarbij het beleidspad van zijn voorganger, Mao Zedong, werd verlaten.

De hervormingen maakten een einde aan het maoïstische collectiviseringsbeleid dat het land verarmd en achter hield. Er werd een nieuw tijdperk geïntroduceerd dat leidde tot een tweecijferige jaarlijkse groei die miljoenen uit de armoede trok.

"Precies 40 jaar geleden schetste Deng het begin van een experiment dat geen enkele communistische regering ooit eerder had geprobeerd - dat je simpelweg de geplande economie zou beëindigen, maar dat je het communistische systeem zou behouden - een communistisch systeem dat effectief een kapitalistisch systeem beheert," zei Brown.

"Op dit moment begon China het kapitalisme te kantelen, en natuurlijk is de impact van wat hier 40 jaar geleden begon nog steeds voelbaar," voegde hij eraan toe. Als 's werelds op een na grootste economie –na de VS -, heeft China nu ook de meeste dollar miljardairs ter wereld met 620, Aan de andere kant leven nog steeds ongeveer 80 miljoen mensen van minder dan US$ 2 per dag.

De economische transformatie heeft echter geen verandering gebracht in het door de communistische partij gecontroleerde politieke systeem, met autoriteiten die hard optraden tegen de protesten van de Tiananmen in 1989 en activisten die klaagden over een verslechtering van de mensenrechten in de afgelopen jaren.

"Hervorming en ontsluiting heeft ertoe geleid dat de Communistische Partij haar dictatuur heeft behouden en heeft ervoor gezorgd dat haar beleid niet ineengestort is na de Koude Oorlog," vertelde de in Beijing wonende politieke analist Wu Qiang aan persbureau AFP. "Ik denk dat China nu een staatskapitalist is onder een éénpartij dictatuur, of een door een partij geleide kapitalisme," zei hij.