Projekta: Vrouwen schokkenbrekers verbeteringsprogramma

Overheden passen Structurele Aanpassingprogramma’s toe met als doel het financieringstekort van de overheid of de inflatie in de economie te verlagen, of de geldwaarde en goederenproductie in evenwicht te brengen. Vanaf de jaren negentig zijn veel aanpassingsprogramma’s (SAP’s) geëvalueerd, en in 80% bleken deze ernstige gevolgen voor de reeds armere bevolking te hebben gehad. Er is afnemende werkgelegenheid, prijsverhogingen zonder loonsverhogingen, afschaffingen van subsidies, woningnood en onbetaalbare gezondheidszorg.

Dit werd geconstateerd op de discussieavond van stichting Projekta dinsdagavond die in 'Maart van de Vrouw' de focus legt op de maatschappelijke positie van de vrouwen. De inleiders Satcha Jabbar, verbonden aan het Institute for Public Finance en Sharda Ganga, directeur van Projekta, benaderden het onderwerp respectievelijk vanuit een economisch en een gender perspectief.

Werkgelegenheid
Volgens Jabbar is het allerbelangrijkste nu om te voorkomen dat de economie inkrimpt. Het is dan ook zaak om zo snel mogelijk werkgelegenheid en inkomen te creëren om de negatieve effecten op te vangen. Zij ziet voor de korte termijn vooral heil in de landbouw en agro-industrie, tuinbouw, de zorgsector, toerisme, goudopkoop en –verwerking, biodiversiteit en groene energie. Vooral de ‘groene economie’ kan veel opleveren. Belangrijk is dat de randvoorwaarden waaronder de vereiste infrastructuur (export, handel, certificeringen, transport) aanwezig moeten zijn. Bovendien zal er vooraf heel goed moeten worden uitgerekend hoeveel banen gecreëerd zullen moeten worden, hoeveel deze zullen kosten, wat het zal opbrengen en hoe snel het kan.
Zij gaf aan dat er voldoende mogelijkheden zijn voor het aangaan van “adjustment” leningen bij onder andere de IDB en de Wereldbank, om de hiervoor nodige investeringen te plegen. “Alleen dat zal de sfeer van mistroostigheid en gelatenheid die nu heerst kunnen worden omgezet in een van verwachting en mogelijkheden.” sloot zij af.

Genderperspectief

Sharda Ganga meent dat in de getroffen maatregelen het genderperspectief meegenomen had moeten worden. Een simpele genderanalyse zou al uitgewezen hebben dat vooral vrouwen te lijden hebben onder de economische maatregelen. Bij genderanalyse wordt er gekeken naar de effecten die een actie of maatregel op mannen of vrouwen heeft. Zonder genderanalyse en gendergevoelig economisch beleid blijven vrouwen de schokkenvangers. “Je kunt als beleidsmaker zeggen ‘buikriemen aan’, maar de bezuinigingen die huishoudens plegen vallen vooral in de categorieën zoals voeding, persoonlijke verzorging, huishoudelijke hulp etc: de sectoren waar veel vrouwen hun inkomen verdienen.” Ze gaf aan dat bijvoorbeeld bij het wegvallen van subsidies/betalingen aan bijv. ziekenhuizen, deze gedwongen zullen zijn om te bezuinigen door o.a. patiënten eerder naar huis te sturen. De thuiszorg komt dan weer voor rekening van de vrouwen. Ook de voorgenomen BTW kan nare gevolgen voor vrouwen hebben, omdat ook belastingen een genderaspect hebben.

Volgens Jennifer Geerlings-Simons, voorzitter van De Nationale Assemblee, gaat het naast strategische planning en organisatie (Hoe kom je er uit en hoe pak je het aan), vooral om het betrekken van andere maatschappelijke spelers bij het proces. “Zoiets kun je niet alleen doen.” Ganga vulde hierbij aan dat internationale ervaringen leren dat structurele oplossingen tot stand komen bij samenwerking van de overheid, Civil Society en de private sector. Bovendien moeten lessen uit de afgelopen periode worden meegenomen, en gekeken worden naar andere oplossingen zoals speciale fondsen voor vrouwen, gendered sociaal vangnet, en andere opvangmogelijkheden meende Monique Essed- Fernandes.

Oplossingen

Uit het publiek kwamen veel bruikbare oplossingen op het micro niveau naar voren, zoals het gezamenlijk beplanten van kostgrondjes en identificeren naar markten door vrouwen in Moengo, en het aanboren van markten in het Caribisch gebied door de Stichting Productieve Werkeenheden van het Ministerie van Arbeid, Technologische ontwikkeling en Milieu. Het is echter belangrijk om deze potentiële acties naar het beleidsniveau worden vertaald. In de afgelopen jaren leerden NGO’s dat het niet zinvol is te werken aan kleine armoedebestrijdingsprojecten als zij niet verankerd zijn in het nationaal beleid. Bovendien zal over de organisatie en monitoring moeten worden nagedacht. Simons wees er ook op dat bepaalde problemen voortvloeien uit een internationaal economisch systeem dat winstmaximalisatie als doel heeft. Deze situatie zal echter niet snel veranderen.

Uit de discussies bleek dat vrouwen en vrouwenorganisatie meer betrokken willen worden in het voorbereiden, uitvoeren en monitoren van beleid. De daad werd bij het woord gevoegd met de oprichting van een werkgroep die lessen uit eerdere aanpassingsprogramma’s op een rijtje zal zetten en aanbevelingen voor speciale maatregelen zal doen. De DNA- voorzitter sloot hierbij aan met de mededeling dat het parlement heeft besloten om in voorbereiding op de begrotingsbehandeling, deskundigen in te zetten die de begrotingen volledig zullen doorspitten, onder andere op gender.

(Stichting Projekta)