Dankbaarheid tonen aan moeder Gangá

Nog voor de zon ondergaat en de vloed opkomt, gaat Pandit Manodj Ramcharan van Alkmaar in gebed op Uthopia Heritage langs de Surinamerivier. Hij leidt de pújá, rituele plechtigheid ter ere van Gangá Mátá, moeder Gangá de rivergodin. “De wereld zit vol natuurrampen zoals overstromingen. Suriname is een gezegend land en wij danken Mátá daarom dat zij Suriname en ons beschermt en vragen haar om zegen”, licht hij in het kort zijn smeekbede toe.

Wereldwijd hebben hindoes op donderdag de Gangá Nahán ceremonie gedaan. Op verschillende bedevaartsoorden (Gháts en Tirth Stháns) zijn hindoes in Suriname bijeengekomen voor deze jaarlijkse traditie. Uthopia Heritage is de enige locatie in Paramaribo-Noord waar hindoes de rituelen kunnen doen. De zusters Rosita en Ellie Soekhlal doen elk jaar de Gangá Nahán. “Niet speciaal hier, soms gaan we naar Weg naar Zee of Uitkijk”, vertelt Ellie. Hun keuze is afhankelijk van transport, verkeersdrukte of de wegconditie. De locatie op noord komt hen goed, “wij zijn van de mandir aan de Koprofowroestraat”.

De optie in noord is een van de reden waarom Team Royal de activiteit voor derde keer organiseert, vertelt voorzitter Vidjai Briedjlal. Het getij voor dag speelt een rol – vloed – en mensen komen van het werk en hoeven dan niet ver van huis te rijden om de rituele handelingen te plegen, licht hij toe. Briedjlal zit zelf voor de eerste keer bij de pújá en plaatst zijn offer onder begeleiding van de pandit in het water. Er is speciaal een ‘beveiligde loopsteiger’ in het water gebouwd.

Tussen de hindoes die Mátá om zegen vragen is Mala Parsadi met haar zoon Vishnu en schoondochter Moenisha. Ze dragen een mand bij zich met daarin bloemen, díyá’s en nog wat andere spullen. “Voor mij is het niet belangrijk wat je offert, maar meer dat je je respect, waardering en dankbaarheid uitspreekt”, zegt Mala. Het drietal kiest ervoor om de handelingen op de trap van de pier te doen.

Terwijl het water blijft stijgen, bidt Mala onder aan de trap. Zij vertrouwt hierna het offer toe aan de rivier en giet met de hand een beetje water over het hoofd heen. Net zoals wij moeder aarde danken voor alles wat zij ons geeft, dank ik het water ook, vertelt zij. “Ongeveer 70 procent van ons lichaam bestaat uit water. Wij gebruiken het water dagelijks voor verschillende doeleinden – zonder water kunnen wij niet overleven, dus waarom niet dankzeggen en waarderen.”

Gangá, de Godin van heilige Ganges rivier in India, wordt vereerd in de vollemaan-nacht van kártika. Voor vele hindoes is al het stromende water over de aarde rein en heilig. “Je hoeft niet speciaal bij de Ganges te zijn. Water stroomt overal en het biedt ons zoveel”, vult Mala aan. “Dit moment van toewijding voelt zo goed aan. Ik ben heel dankbaar en trots dat ik dit vanuit mijn hart en met alle liefde kan doen”, omschrijft zij haar emotie na de handelingen.

Iedereen eert Gangá Mátá op een eigen manier. De één met een uitgebreid offerande, de andere met een díyá. Sommigen bidden minuten lang met wierook in de hand, dompelen zich helemaal onder, terwijl anderen hun gezicht en armen besprenkelen met water of een fles vullen voor thuis.

De Organisatie van Hindoe Media in Suriname schrijft op haar website dat water (jal) in de hindoe filosofie gezien wordt als bron van al het leven en symbool staat voor het ontstaan en de vergankelijkheid van alles wat leeft. Hindoes verwachten “dat het stromende water de ziel reinigt van onzuivere gedachten en handelingen, en daardoor de spiritualiteit bevordert. Volgens de overlevering is de maand november in het bijzonder gewijd aan Gangá, die door haar goddelijke kracht – het stromende water – de mensen reinigt van de smet van de zonden.”