Guatemala: Ex-soldaat veroordeeld voor 171 moorden

Een Guatemalteekse ex-soldaat is veroordeeld tot meer dan 5.000 jaar gevangenisstraf voor zijn rol in een bloedbad tijdens de burgeroorlog van het land. Meer dan 200 mensen werden gedood in het dorp Dos Erres in 1982, één van de gewelddadigste episoden in het wrede 36-jarige conflict van Guatemala.

Santos López is verantwoordelijk bevonden voor 171 van de sterfgevallen. Hij was lid van de Kaibiles, een door de VS opgeleide rebellenbeweging die strijd voerde tegen de linkse guerrillastrijders.

López werd veroordeeld tot 30 jaar voor elk van de 171 moorden gepleegd in het dorp en nog eens 30 jaar voor zijn rol in de moord op een meisje dat het oorspronkelijk had overleefd. Onder de Guatemalteekse wetgeving is de maximale tijd die iemand in de gevangenis kan doorbrengen 50 jaar.

De speciale eenheid van het Guatemalteekse leger bestormde het dorp in het noorden van het land op 6 december 1982. De Kaibiles vermoedden dat de dorpsbewoners sympathiseerden met linkse guerrillastrijders die twee maanden eerder een nabijgelegen legerpatrouille in een hinderlaag hadden gelokt, waardoor 21 soldaten de dood vonden.

Hoewel de zoektocht van de soldaten door het dorp geen enkele van de wapens opleverde die de guerrilla's tijdens de hinderlaag hadden gebruikt, gingen de Kaibiles onverkort door met het moorden van de dorpsbewoners.

Gedurende meerdere dagen schoten of doodden de soldaten systematisch honderden mannen, vrouwen en kinderen dood. Ze gooiden de meeste lichamen in een put. Eén van de weinige overlevenden, een jongetje van drie – Óscar - werd ontvoerd door één van de soldaten en opgevoed door de ouders van de soldaat.

De zoektocht naar de jongen door een officier van justitie die het bloedbad onderzoekt, was het onderwerp van een documentaire 2017 genaamd Finding Oscar. Los van Santos López zijn tot nu toe vijf andere ex-soldaten veroordeeld voor hun rol in de moorden op Dos Erres.

Het bloedbad vond plaats tijdens het korte bewind van de militaire sterke man Efraín Ríos Montt, die werd beschuldigd van het geven van het bevel tot de moord op meer dan 1.700 etnische Maya's tijdens een burgeroorlog. Hij stierf in april op 91-jarige leeftijd tijdens zijn proces op beschuldiging van genocide.

De burgeroorlog van Guatemala duurde van1960-1996. Het conflict plaatste linkse, voornamelijk Maya-opstandelingen tegen de staat. De Guatemalteekse overheid, gesteund door de VS, voerde een vicieuze campagne om de guerrilla's te elimineren. Meer dan 200.000 mensen, van wie de meesten van de inheemse Maya-burgers, werden gedood of verdwenen.