Wan Sari Tori...

Ongeveer een jaar geleden vloog ik over het bosgebied ten westen van de Brownsberg. Ik zag het door goudzoekers (grootschalig) vernielde ‘El Dorado’ onder mij door glijden en moest plotseling denken aan het gedicht ‘The Tyger’ van William Blake (1757-1827) dat meer dan tweehonderd jaar geleden geschreven werd en waarvan ik hieronder de eerste strofe met u delen wil:

“Tyger, Tyger, burning bright,
In the forest of the night;
What immortal hand or eye,
Could frame thy fearful symmetry?”

In National Geographic van 8 september 2018 verscheen het artikel:
‘Where Jaguars Are “Killed to Order” for the Illegal Trade’. Enterprising Chinese immigrants in Suriname have set up networks to hunt jaguars, process their bodies and smuggle the products to China.
Illegale handel in beschermde diersoorten: ons land vormt geen uitzondering. Het gebeurt overal. Maar in de (naïeve?) perceptie van mensen die oprecht van hun land houden, ikzelf inbegrepen, leeft de overtuiging: dat kan ons niet gebeuren… wij leren toch van landen waar juist dat fout ging…? Ecuador, Bolivia en Belize lopen al jaren voorop in Zuid- en Midden-Amerika als het om de uitroeiing van de jaguar gaat. Wat Suriname betreft: de feiten wijzen helaas de kant uit waarin ik niet kijken wil…

Het artikel start met het relaas over een ‘arrestatie’ van drie Chinese mannen die in het bezit waren van een hoeveelheid jaguartanden, afkomstig van onze jaguars, de Amerikaanse tijgers (Panthera Onca). Na onderzoek bleek dat de mannen nooit echt zijn aangehouden, laat staan berecht en dat terwijl in Suriname de jacht op en handel in jaguars en jaguarproducten verboden en bij wet strafbaar is. Zij konden hun reis ongehinderd voortzetten.

In een aantal Aziatische landen, waaronder de Filipijnen, Vietnam maar vooral China, bestaat er een traditionele handel in sieraden en medicinale producten gemaakt van de lichaamsdelen van de tijger. In 2010 gaf The World Wild Life Fund Guianas Office al aan dat er in de Guyana's een bloeiende handel was ontstaan in lichaamsdelen van de jaguar. De World Animal Protection heeft het initiatief voor verder onderzoek hiervan overgenomen. Sinds de Volksrepubliek China steeds meer economische activiteiten in Suriname ontplooit, met name in het binnenland in de hout- en goudsector, heeft de handelsroute tussen Suriname en China zich versterkt. De jaguar, althans het karkas van dit indrukwekkende roofdier, schijnt in de afgelopen jaren ook een exportproduct te zijn geworden voor Chinese handelaars. De ‘bestelling’, het karkas van een jaguar, wordt veelal geleverd door personen die geassocieerd zijn met de binnenlandse goudwinning. Na een ‘succesvolle’ jacht mag zo’n persoon 200 gram goud incasseren voor het geleverde karkas.

In een wetenschappelijk artikel uit 2018 “When roads appear jaguars decline: Increased access to an Amazonian wilderness area reduces potential for jaguar conservation, S.Espinosa et al” wordt uiteengezet dat er een duidelijke (inverse) relatie bestaat met de toename van infrastructuur in de binnenlanden van Zuid-Amerikaanse landen en het voorkomen van de jaguar. Het aanleggen van trails/verbindingswegen vormt kanalen waarlangs niet alleen goud en hout, maar ook dieren, waaronder de jaguar, bereikbaar en verhandeld worden.

Er zijn gegevens bekend die het aannemelijk maken dat de handel in Surinaamse jaguars al minimaal 15 jaar bestaat. Schattingen lopen uiteen van 50 tot 100 gedode jaguars per jaar. Een deel van deze handel zal zijn afzet lokaal vinden, gezien de groei van de Chinese gemeenschap in ons land. Naar schatting vindt een aanzienlijk deel zijn weg naar China, waar de jaguar-artikelen vermoedelijk valselijk als van de authentieke Aziatische tijger verkocht worden. Vanwege de toename van nederzettingen in het binnenland i.v.m. houtkap, goud en vee, ontstaan er steeds meer contacten tussen de mens en de jaguar. Zeker bij bedreiging van vee zal men niet schromen de jaguar te bejagen.

Dit is enigszins begrijpelijk, maar “Killed to order”…??? Wij bezitten toch genoeg expertise om te kunnen beseffen dat het systematisch afschieten en uiteindelijk uitroeien van een dier dat aan de top van de voedselketen staat op den duur ook negatieve ecologische gevolgen zal hebben voor onze natuur? Waar is onze liefde en ons respect voor de natuur gebleven? Voor ons oerwoud, dat honderden jaren geleden zo velen die in slavernij leefden een nieuwe kans heeft gegeven de tirannie op de plantages te ontvluchten door zich in deze bossen te vestigen? En nu staan wij toe dat er gejaagd wordt op de koning van diezelfde bossen. Nu gedogen wij, zo niet collaboreren wij, bij het slaafs leveren van het karkas van ‘onze tijger’ aan mensen met voor ons vreemde gebruiken en tradities die niets met de onze gemeen hebben. Wij accepteren bloedgeld of bloedgoud van mensen die wij in deze relatie zèlf beëdigen als onze nieuwe kolonisators. Waar is onze trots? Onze authenticiteit? Ons zelfbesef als groen, multidivers Amazoneland? Wie verkoopt vlees en huid en tand van onze tijger en vertrapt daarmee de ziel van ons bos en van ons land? Wie maakt ons futuboys van mensen uit een ver land die ons omkopen en ons daardoor kluisteren aan hun eigen enge, vernietigende belangen?

Ik sluit mijn ogen, leen in gedachten de ogen van de aka en vervolg mijn vlucht, veel verder weg dan de Brownsberg. Ik probeer ver, heel ver vooruit te zien. Op vleugels van vertrouwen vliegt mijn blik voorwaarts in de tijd. Langzaam maar zeker ontwikkelt zich een groot hart en een gezond verstand voor ons volk en ervaar ik weer HOOP als ik de Brownsberg zuidwaarts passeer en ik de bomen van het ooit vernielde bos weer aaneengesloten aanschouwen kan, ongerept en gezegend oerwoud, zo ver als het geleende oog van de aka reikt…
In gedachten reciteer ik de laatste strofe van Blake’s gedicht ‘The Tyger’:

“When the stars threw down their spears,
And water ‘d heaven with their tears:
Did He smile His work to see?
Did He who made The Lamb make thee?”


Julian Pengel