Nieuw medicijn tegen terugkerende malaria

In de Verenigde Staten heeft een nieuw medicijn tegen malaria groen licht gehad van de autoriteiten. Het medicijn is specifiek voor de terugkerende vorm van malaria - die 8,5 miljoen mensen per jaar ziek maakt. De ziekte wordt veroorzaakt door de parasiet plasmodium vivax .

Dit soort malaria is een bijzondere uitdaging om uit te bannen, omdat het jarenlang slapend in de lever kan blijven voordat het vele malen opnieuw ontwaakt. Wetenschappers hebben tafenoquine beschreven als een 'fenomenale prestatie'.

Regelgevers over de hele wereld zullen nu naar het geneesmiddel kijken om te zien of ze het voor hun bevolking kunnen aanbevelen. Terugkerende malaria is het meest voorkomende type malaria buiten Sub-Sahara Afrika. Vooral kinderen lopen een verhoogd risico, krijgen meerdere malaria-aanvallen van één enkele beet, missen veel school en worden zwakker naarmate ze de ziekte krijgen.

En besmette mensen kunnen fungeren als onwetende reservoirs van de ziekte, omdat wanneer de parasiet in hun lichaam opnieuw ontwaakt, een mug die parasiet op iemand anders kan overdragen. Dit kan het moeilijk maken om de parasiet over de hele wereld te elimineren.

Nu heeft de Food and Drug Administration (FDA) in de Verenigde Staten tafenoquine het goedkeuringszegel gegeven. Het middel spoelt de parasiet uit zijn schuilplaats in de lever en weerhoudt mensen ervan om het opnieuw te krijgen. Het kan samen met een ander geneesmiddel worden ingenomen om de onmiddellijke infectie te behandelen.

Er is al een medicijn dat kan worden gebruikt om zich te ontdoen van malaria die zich in de lever verstopt, de zogenaamde primaquine. Maar in tegenstelling tot de eenmalige dosis tafenoquine die nodig is, moet primaquine vaak gedurende 14 dagen worden ingenomen.

Sommige deskundigen vrezen dat veel mensen zich al na een paar dagen beter voelen en stoppen met het innemen van de pillen, waardoor de parasiet op een later tijdstip kan ontwaken.

De FDA zegt dat het medicijn effectief is en keurt het goed voor gebruik in de Verenigde Staten, maar wijst erop dat er belangrijke bijwerkingen zijn om op te letten. Mensen met een enzymprobleem - G6PD-deficiëntie - , mogen het medicijn bijvoorbeeld niet innemen, omdat dit ernstige bloedarmoede kan veroorzaken.

De toezichthouder beveelt aan dat mensen worden getest op de tekortkoming voordat het middel wordt toegediend. Dit zou een probleem kunnen zijn in armere gebieden waar malaria veel voorkomt. Er zijn ook zorgen dat bij hogere doses het een probleem kan zijn voor mensen met psychiatrische aandoeningen.

Maar ondanks deze waarschuwingen is er hoop dat het medicijn, samen met klamboes en andere voorzorgsmaatregelen, zal helpen de hoeveelheid vivax-malaria in de wereld te verminderen.

Professor Ric Price van de Universiteit van Oxford,vertelde de BBC: "Het vermogen om van de parasiet in de lever af te komen met een enkele dosis tafenoquine is een fenomenale prestatie en in mijn gedachten vertegenwoordigt het één van de meest significante vorderingen bij de behandeling van malaria in de laatste 60 jaar. "

Ondertussen zei Hal Barron, voorzitter van onderzoek en ontwikkeling bij GSK, het bedrijf dat het medicijn produceert, dat het een belangrijke mijlpaal was voor mensen die leven met dit type terugkomende malaria. "Samen met onze partner, Medicines for Malaria Venture, geloven we dat Krintafel een belangrijke geneesmiddel zal zijn voor patiënten met malaria en zal bijdragen aan de voortdurende inspanningen om deze ziekte uit te roeien."

Tafenonquine bestaat al sinds de jaren 1970, maar heeft GSK met Medicines for Malaria gewerkt om het medicijn zodanig te hernieuwen dat het kan worden gebruikt om malariaparasieten in de lever kwijt te raken. De volgende stap zal zijn dat het medicijn wordt beoordeeld door regelgevers in landen waar deze vorm van malaria een groot probleem is.