Iran waarschuwt Trump: 'Je hebt een fout gemaakt'

De opperste leider van Iran, ayatollah Ali Khamenei, heeft de Amerikaanse president Donald Trump rechtstreeks aangesproken en gezegd dat hij "een fout heeft gemaakt" door te besluiten uit een nucleair akkoord met meerdere landen te stappen. Khamenei zei: "Ik zei vanaf de eerste dag: vertrouw Amerika niet."

Hij drong er bij zijn regering op aan om garanties te krijgen van de Europese mogendheden alvorens akkoord te gaan met de deal. De overeenkomst van 2015 beteugelde de nucleaire activiteiten van Iran in ruil voor de opheffing van sancties van de Verenigde Naties (VN), de Verenigde Staten (VS) en de Europese Unie (EU).

Het akkoord werd ondertekend door de voorganger van Trump, Barack Obama, tussen Iran en de vijf permanente leden van de VN-Veiligheidsraad - de VS, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, China en Rusland - en Duitsland. Maar Trump, die lange tijd tegen de deal was, zei dinsdag dat het "tekortschiet in zijn kern" en dat de VS zich terugtrekt en opnieuw economische sancties zou invoeren.

De andere ondertekenaars van het akkoord zeggen dat ze zich nog steeds verplichten tot de overeenkomst en dat ze willen dat het akkoord wordt voortgezet. De Franse minister van Buitenlandse Zaken, Jean-Yves Le Drian, zei dat het "niet dood" was, de Britse minister van Buitenlandse Zaken, Boris Johnson, zei dat Groot-Brittannië "niet van plan was weg te lopen", en de Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dat haar land "alles in het werk zou stellen voor Iran" om zich in de toekomst aan zijn verplichtingen te houden".

De Iraanse president Hassan Rouhani, die wordt beschouwd als een gematigde hervormer en onder wie de overeenkomst van 2015 is ondertekend, heeft gezegd dat hij zal proberen het te redden. Hij zei dat zijn land zich voorbereidde op het opnieuw opstarten van uraniumverrijking in het geval de deal instort, maar zei ook: "Als we de doelen van het akkoord bereiken in samenwerking met andere leden van de deal, zal deze op zijn plaats blijven."

Maar Khamenei, de hoogste macht in het land, was sceptisch en zei in een televisietoespraak dat hij Engeland, Frankrijk of Duitsland niet vertrouwde, en "garanties" nodig heeft voordat hij het atoomakkoord voortzet. Hij zei tegen de regering: "We horen dat je de nucleaire deal met de drie Europese landen wilt voortzetten, ik heb geen vertrouwen in deze drie landen."

Hij voegde eraan toe: "Als u een overeenkomst wilt sluiten, moet u echte garanties krijgen, anders zullen ze morgen hetzelfde doen als de Verenigde Staten." Over de buitenlandse leiders zei hij: "Hun woorden hebben geen waarde. Vandaag zeggen ze één ding en morgen een ander, ze hebben geen schaamte."

In zijn commentaar op de Franse radio zei de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Le Drian: "De deal is niet dood. Er is een Amerikaanse terugtrekking uit de overeenkomst, maar het akkoord is er nog steeds". Hij zei dat er maandag een ontmoeting zou zijn tussen Frankrijk, Groot-Brittannië, Duitsland en Iran.

Rusland zei dat het "diep teleurgesteld" was door het besluit van Trump, terwijl China en Duitsland spijt betuigden. Maar de belangrijkste regionale rivalen van Iran, Saudi-Arabië en Israël, hebben de stap verwelkomd. De Israëlische premier Benjamin Netanyahu, een prominente criticus van het akkoord, zei dat hij "volledig staat achter" de terugtrekking van Trump uit een "rampzalige" overeenkomst.