Kwart bevolking heeft te maken met incontinentie

Urineverlies komt best veel voor. Zowat 30 tot 40% van de bevolking heeft er in mindere of meerdere mate last van. Op incontinentie rust nog een taboe. De Nederlandse uroloog Aswin Meier van Stichting Urosur hield voor het St. Vincentius Ziekenhuis een lezing over incontinentie, waarbij er sprake is van onvrijwillig urineverlies.

Incontinentie heeft een negatieve invloed op de sociale contacten en kan de bewegingsvrijheid van mensen ernstig beperken. Die behandeling kan heel eenvoudig zijn, maar soms ook heel gecompliceerd. Urologen kunnen de patiënten er meestal vanaf helpen. Het gebruik van kostbaar urine-opvangmateriaal is daarmee niet meer nodig.

Vormen van incontinentie
Meier legde uit dat er twee vormen van incontinentie zijn. De eerste vorm is de stress- of inspanning-incontinentie. Deze vorm komt het meest voor. Dit is ongewild urineverlies door druk op de blaas bij lichamelijke inspanning, bijvoorbeeld bij tillen, sporten en springen of bij lachen, hoesten of niezen. Door een beschadigde of verslapte bekkenbodem- of sluitspier kan er urine uit de blaas lopen als de druk in de buikholte plotseling toeneemt.

De tweede vorm is de aandrang of urge-incontinentie. Dit is urineverlies bij een plotselinge, hevige aandrang om te plassen. De blaas reageert overgevoelig op al een kleine hoeveelheid urine, waardoor iemand vaker naar het toilet moet. Ook prikkels als stromend water, de geur van bepaalde stoffen of zelfs het denken aan toiletbezoek kunnen tot een sterke aandrang leiden. Dit wordt ook wel 'een overactieve blaas' genoemd.

Oorzaken
Meier legde uit dat naarmate mensen ouder worden de spieren in de bekkenbodem zwakker worden. Er treedt hierbij vaker verslapping van de sluitspieren van de blaas op. Verder kan beschadiging van de sluitspieren van de blaas het gevolg zijn van een zwangerschap, een moeizame stoelgang met langdurig persen, overgewicht of verzakking van een orgaan welke gaat drukken op de blaas. Bij vrouwen in de overgang (menopauze) worden minder vrouwelijke hormonen aangemaakt, hetgeen ook invloed heeft op het verzwakken van de spieren en het bindweefsel.

Behandeling van incontinentie
Volgens Meier is incontinentie goed te behandelen, bijvoorbeeld met bekkenbodemoefeningen, bekkenfysiotherapie, medicatie of een kleine urologische ingreep. Om te bepalen wat de beste behandeling voor de patiënt is brengen de urologen van het St. Vincentius Ziekenhuis eerst de klachten in kaart en doen zij urologisch onderzoek. Indien nodig doet de specialist aanvullende onderzoeken, zoals de blaasfunctie, de blaasstresstest of een urologische echo. Afhankelijk van de mate van incontinentie bepaalt de uroloog samen met de patiënt welke behandeling het meest effectief is. Patiënten met lichte incontinentie hebben vaak het meeste baat bij een behandeling zonder een operatie, zoals bekkenbodemoefeningen of medicatie. Bij een matige tot ernstige incontinentie kan een kleine operatie nodig zijn.