Zeldzame mislukking Ariane-raket

De normaal zeer betrouwbare raket van Europa, de Ariane 5, heeft tijdens de laatste lancering een afwijking gehad. Het contact met de raket is kort nadat de twee fasen waren gescheiden, verloren. Ongeveer negen minuten na de lancering vanuit Frans-Guyana, is het contact verbroken.

De raket droeg twee telecommunicatiesatellieten - één voor de in Luxemburg gevestigde operator SES, de andere voor de in Abu Dhabi gevestigde Yahsat. Tot nog toe heeft geen van de ruimtevaartuigen contact gemaakt met grondcontroleurs.

De SES-satelliet - SES-14 -, is in het Verenigd Koninkrijk vervaardigd door Airbus in zijn fabrieken in Portsmouth en Stevenage. De Ariane 5 is het werkpaard van de Europese raketindustrie. Het faalde bij zijn allereerste vlucht in 1996 en kende in 2002 een volledige mislukking, voordat hij 82 vluchten probleemloos uitvoerde.

"Een paar seconden na de ontsteking van de bovenste fase, verloren we het contact met de draagraket", zei Stéphane Israël, de CEO van Arianespace, het bedrijf dat de Ariane 5 in zijn Zuid-Amerikaanse ruimtehaven exploiteert. "Tot nu toe hebben onze klanten geen contact met de satellieten. We moeten nu weten of ze zijn gescheiden en waar ze precies zijn om de gevolgen van deze afwijking beter te analyseren."

Het is mogelijk dat het falen in dit stadium slechts gedeeltelijk is. Als de satellieten zich van de bovenste fase konden scheiden, is het niet uitgesloten dat hun missies nog kunnen worden gered. De SES-satelliet heeft bijvoorbeeld elektrische voortstuwing - een langzaam maar zeer efficiënt middel om het ruimtevaartuig in de lucht te verheffen. Maar de controleurs zullen eerst contact moeten maken en de status moeten beoordelen.

Als dit een regelrechte mislukking is, heeft dit grote consequenties. Afgezien van de vertraging voor commerciële klanten die in het komende jaar op de Ariane 5 hebben geboekt, was het ruimtevaartuig ook gekozen voor twee spraakmakende wetenschappelijke ondernemingen.

Eén daarvan is Europa's BepiColombo-missie voor een vlucht naar Mercury, momenteel geboekt om in oktober uit te voeren. De andere is de lancering van de opvolger van de Hubble Space Telescope - de zogeheten James Webb Space Telescope. Deze lading van bijna US$ 10 miljard is gepland om met een Ariane 5 geplaatst te worden in een baan in het begin van de tweede kwartaal van 2019.

Een mislukking zou ook een frustratie zijn voor het productieconsortium achter de raket, ArianeGroup, omdat het een felle concurrentiestrijd voert met klanten van het Amerikaanse lanceerbedrijf SpaceX. Het Amerikaanse bedrijf staat op het punt zijn nieuwste voertuig, de Falcon Heavy, te testen. Dit zal de capaciteit hebben om dezelfde grote telecommunicatiesatellieten te lanceren als Ariane - maar ook zijn boosters op aarde te laten landen voor hergebruik. Deze recycling van de raket zou SpaceX in staat moeten stellen om prijzen aan te bieden aan operatoren die aanzienlijk lager zijn dan voor de Ariane 5.

ArianeGroup wil reageren door in 2020 een goedkoop vervangend ruimtevaartuig, de Ariane 6, te introduceren.