DOE: Onderwijs verouderd, ad hoc en verkeerde keuzen

De onderwijsresultaten van het afgelopen jaar zijn ver beneden peil. Aan het einde van het afgelopen schooljaar regende het dan ook van commentaren. Onderwijsmethoden en boeken die reeds generaties worden gebruikt, komen als klacht regelmatig voorbij. Een poging om in 2013 daar verandering in te brengen sneuvelde grandioos. De bestelling schoolboeken uit Nederland kostte euro 8.2 miljoen, maar ze bleven vervolgens ongebruikt liggen in magazijnen van scholen. Grote misser en de vraag is wie er beter van geworden is. In ieder geval niet de leerlingen, noch ons onderwijs! Gewoon lasi moni, zonder onderzoek naar de veroorzakers van dit schandaal, noch maatregelen van de regering Bouterse. Het lijkt alsof het zo hoort dat wij fouten maken en vrolijk verder huppelen.

In gesprek met verschillende actoren in onderwijsveld wordt duidelijk dat Suriname worstelt met een onderwijs waarin er weinig coördinatie is en gebrek aan gestructureerde planning en interventies op ad hoc basis plaatsvinden.

De stappen die genomen zijn bij de invoering van het LBO, met name de afdeling dienstverlening, zijn daarvan een duidelijk voorbeeld. De monitoring van het nieuwe onderwijsmodel liet te wensen over en naar het veld is niet geluisterd, terwijl er onvoldoende werd geïnvesteerd. Een simpele reden voor de slechte resultaten n.l. ontberen van oefenopdrachten uit eerdere jaren is kort door de bocht denken en de schuld afschuiven. Toen bleek dat de resultaten ondermaats waren en de kritiek aanzwol, werd er weer een ad hoc beslissing door het ministerie genomen om herkansingsmogelijkheden te verruimen. Daarbij bemerken we dat het herkansingscijfer op zich zal meetellen bij de beoordeling, terwijl het eerder (lage)examencijfer samen geteld werd bij eerdere gemaakte S.O.’s om het eindcijfer te bepalen.

Regelmatig worden DNA-leden geconfronteerd met zaken, die op een normale wijze en binnen een redelijk tijdsbestek afgerond kunnen worden, maar wellicht zien de verantwoordelijken dat niet. Neem nou de LBO school voor technisch onderwijs op Wit Santi. Dat gebouw kan nog steeds niet in gebruik genomen worden terwijl het afgebouwd is. Er zijn vervolgens voor SRD 150.000 vernielingen aangebracht en de elektra installatie werd ontvreemd. Waar was de bewaking? DC Armand Jurel haalde het nieuws toen hij aangaf een donateur te hebben gevonden die de reparaties van het gebouw wilde bekostigen. Dit is kapitaalvernietiging, terwijl studenten van deze school in andere, niet ideale gebouwen, lessen moeten volgen.

Niet uitvoeren van gemaakte afspraken was ook niet het sterkste punt van het beleid toen bijvoorbeeld duidelijk werd dat tot nu toe instructeurs en coördinatoren van de Bigi Sma Skoro vanaf mei 2016 niet zijn uitbetaald. Onzeker is of dit onderdeel in ons onderwijs in het nieuwe schooljaar opgestart kan worden. En zo kunnen nog meerdere van zulke klachten aangehaald worden.

Integrale benaderen
De grote vraag van verschillende actoren is, wanneer zullen wij in Suriname daadwerkelijk het onderwijsvraagstuk integraal aanpakken?

Als DOE partij zien we graag dat er verbetering komt. Naast het doen van enkele voorstellen worden hieronder enkele vragen gesteld om het nadenken over deze materie te stimuleren.

Een breed landelijk onderzoek is nodig naar de kwaliteit en vernieuwingskarakter op alle niveaus: lagere of basisscholen, MULO, VOJ, VOS en hogere opleidingen naar de gebruikte boeken, de methodieken, de opleidingsniveaus van de docenten, ouderparticipatie, de mate waarin de faciliteiten voldoen aan de behoefte van de scholen en tenslotte de beschikbaarheid en toegankelijkheid van onderwijsmiddelen; interieur, PC’s, bibliotheek, lesindeling, bereikbaarheid scholen, personeelsomvang: aantal docenten en verzuim percentages. Een aantal resultaten van dit soort onderzoek liggen wellicht reeds op het Ministerie van Onderwijs.

Vakbonden
Binnen de vakbeweging zijn er ook deskundigen die samen met de leden een bijdrage kunnen leveren. In gesprek met vakbondsleiders uit deze sector weten wij dat men bereid is met de overheid en andere instellingen samen te denken, praten en over te gaan tot het verbeteren en vooral vernieuwen van het onderwijs, de individuele kwaliteiten van de docenten en het terugdringen van alle negatieve factoren die het onderwijsproces schade toebrengen. Maar vakbonden kunnen meer, door bijvoorbeeld onderwijs gerelateerde didactische cursussen, trainingen, seminars, congressen voor hun leden te verzorgen. Of onderzoek laten doen naar de noodzakelijke aan te brengen veranderingen aan het niveau of het onderwijspeil van de leden. Het systematisch meten van oorzaken van het teruglopend studieresultaat van leerlingen en studenten is eveneens een noodzakelijk actiepunt. Helaas merken we juist dat betrokken vakbonden worden beknot om met name hierboven aangehaalde zaken te helpen realiseren.

De recente uitspraken van de minister van onderwijs waarbij meer de machtszijde van leiderschap in plaats van dienend en participatief leiderschap werd getoond, voorspellen niet veel goeds. Het gaat kennelijk om powerplay in plaats van een betrokkenheid bevorderende benadering. Anno 2017 werken zulke paternalistische modellen niet meer en roept men eigenlijk geesten op die men niet kan bezweren. Ons advies aan de minister is om het oorlogspad te verlaten, onnodige confrontatie achterwege te laten en samen met betrokkenen aan tafel naar oplossingen te blijven zoeken. Wanneer niet gedacht wordt in termen van medewerkers of partners en leerkrachten c.q. hun bonden bejegend worden als vijanden, dan vraagt men om problemen.

Algemene vraagstelling
Er dient voorts kwalitatief gekeken worden naar:
- de leerweg van de docenten, onderwijzers: wat zijn de kernwaarden van hen
- sluit de opleiding aan bij de vooropleiding om onderwijzer, docent te worden?
- wat is de kwaliteit van de docenten die op de pedagogische opleidingen lesgeven?
- sluiten de opleidingen aan bij de onderwijspopulatie van Suriname:
- kinderen uit diverse culturen, opvoedingsmilieus, en buurten
- kinderen in/uit het binnenland, de stedelijke, de rand– en districtsomgevingen waar het Nederlands wel als factor van belang meespeelt
- is nascholing voor docenten, onderwijzers verplicht of niet, wie verzorgt dat?
- hoe, waarom, wanneer vindt dat plaats?
- wegen na- en bijscholing mee voor salarisverhogingen, benoemingen
- worden er jaarlijkse beoordelings- en functioneringsgesprekken met docenten, onderwijzers en overige lesgevenden gevoerd?

Vragen
- Wat is de grondslag van het huidige onderwijs van Suriname, qua prioriteit, doelstelling en curriculum?
- Welke jaardoelen, behalve slagingspercentages, moeten worden behaald?
- Voldoet het opleidingsniveau van de docenten, onderwijzers aan de huidige eisen,?
- Welke plaats is daarbij voor vernieuwingen: smart gebruik van social media, ict e.d. ingeruimd?
- Voldoet de deskundigheid van de onderwijsgevenden aan de didactische eisen om ‘alle’ soorten van leerlingen, studenten te kunnen bedienen?
- Komen de opleidingen met hun lespakketten voldoende tegemoet aan de vereiste kunde en kennis die zij aan de afgestudeerde onderwijzers, docenten moeten meegeven?
Sluit het onderwijs qua innovatieve leerinhoud, uitdaging en motivering vanaf de kleuter- tot aan de Adekfase goed op elkaar aan?
• Met innovatie bedoelen wij niet meer als ‘papegaaien kunnen reproduceren, maar uitgedaagd worden om op ‘intelligente’ slimme manier oplossend te denken, vrijheid bieden tot anders denken en stimuleren van mondigheid, debatteren, discussiëren, kritisch en oneens kunnen zijn met de docent.
Dat vereist een ander bewustzijn van de docent, geen lange tenen of zich opstellen als de alwetende autoriteit. Opleiden, onderwijzen is het kind, de student klaar stomen om t.z.t. over te nemen en stappen verder te komen en anderen daarin mee te nemen.
• Docenten die bang zijn voor kritiek, horen niet thuis in het onderwijs. De doorsnee ambtenaar, agent, verpleegster en ga zo door moet met kritiek op professionele wijze kunnen omgaan, zonder emoties of angsten voor aantasting van hun autoriteit.

Wat heeft Suriname nodig?
Een onderwijsbeleid dat kritische, scherpe leerlingen en studenten aflevert volgens een systeem dat hen uitdaagt tot kritisch en innovatief te denken. Niet geremd worden door achterhaalde opvattingen over: ‘wie is hier de baas”. Het onderwijspeil dient aan deze tijd aangepast te worden en vraagt om een totaal vernieuwende en uitdagende aanpak. Middelen gebrek is geen excuus voor angst om te veranderen, anders en kritisch te willen zijn. Vooral innovatieve studie inhouden zullen studenten, leerlingen tot vaardige en kundige landgenoten voor de toekomst opleveren. Er wordt, jammer genoeg, nog steeds volgens een systeem van 30 tot 40 jaar geleden, jaar van afstuderen doorsnee docent of onderwijzer, jongeren voor 2025 opgeleid!! Dati no kan moro. Daag leerlingen en studenten uit i.p.v. hen te muilkorven.

Motivatie komt ook door de stijl van lesgeven, het boeiend lesmateriaal, adequate middelen, het interieur, het uitdagend curriculum en de studieprestaties die door ter zake kundige docenten, goed op de hoogte zijnde onderwijzers wordt geprikkeld volgens moderne opvattingen; Maak geen onderwijspapegaaien van leerlingen en studenten, wij hebben in de bossen e.d. genoeg papegaaien!!! Voer naast leerplicht onderwijsplicht in. Kinderen horen naast het gezin in de school thuis!
Voor elke regering moet onderwijs als prioriteitsobject in de begroting opgenomen worden met het streven binnen 20 jaar het onderwijspeil te brengen naar het niveau van relevante landen in de regio of daarboven uit te steken.

Zorg op school regelen
Suriname benut zijn potentieel aan krachten binnen en buiten het land slecht, daar laten wij het voor dit moment bij.
Stel de regel in dat wie na het eerste rapport meer dan drie onvoldoendes heeft dat die leerling/student elke dag, eerder op school komt, voor ondersteunende bijlessen. Kom met hulp op school in de vorm van onderwijsbegeleiders van zwakke, leerlingen en studenten. Richt een overkoepelend lichaam op dat teams van: deskundige orthopedagogen, school maatschappelijk werkers, verpleegkundigen, logopedisten, artsen (desnoods tijdens het lopen van hun coschappen) op die scholen neerzet om uitval in de kiem te smoren. Laat de beste leerlingen, zwakke leerlingen (vrijwillig) helpen binnen of buiten schoolverband, regel dat ook rooster technisch. Laat vitale, deskundige gepensioneerd docenten (tegen vrijwilligers vergoeding of andere faciliteiten) in de lege schoollokalen, s ’middags ook bijscholing aan leerlingen en ouders verzorgen.

Benoem meer zorgcoördinatoren die het hele zorgproces volgen, in kaart brengen en acties ondernemen. Laten we de inbreng van ouders niet vergeten, die bij inschrijving een verklaring tot verplichte participatie tekenen. Samen uit samen thuis. Rust ook decanen op de middelbare scholen toe, zodat zij op professionele wijze leerlingen kunnen begeleiden.
Op Youtube zijn er gratis onderwijskanalen die elk vak bestrijken voor hulp op haast elk niveau. Hulp bij Wiskunde (Wiskunde academie), Spaans, of Engels, allemaal mogelijkheden. Daar kan nu reeds iedereen gebruik van maken.

Paramaribo, 28 september 2017
Partij voor Democratie en Ontwikkeling in Eenheid