'Organisch versus mechanisch geheel’ nader bekeken

Na de publicatie van mijn artikel ‘Ons onderwijs in relatie tot falend (politiek) leiderschap’ op 18 augustus jl op deze nieuwssite, hebben enkele personen mij gevraagd om nader in te gaan op organisch en mechanisch geheel, waardoor zij zaken beter kunnen begrijpen. Vanwege het feit dat mijn stukken tot doel hebben om de gemeenschap een beter inzicht te geven op bepaalde maatschappelijke zaken, en niet op zelfverheerlijking, zal ik deze begrippen met enkele praktische voorbeelden nader uitleggen.

Het menselijke lichaam o.a. is een organisch geheel en functioneert ook al zodanig. Wanneer bepaalde organen uitvallen, nemen andere organen hun functies over. Hierdoor kan ons lichaam blijven functioneren en wij kunnen dan verder leven. Er zijn wel bepaalde vitale organen die niet te vervangen zijn, bijvoorbeeld het hart. Als ons hart stopt met functioneren gaan wij dood. Als onze hersenen uitvallen, hoeven wij nog niet dood te gaan. We kunnen wel hersendood zijn, maar worden dan wel kunstmatig in leven worden gehouden totdat ons lichaam het loodje heeft gelegd. Maar als een long uitvalt, is er een andere long die dubbel zo hard gaat werken. Zo zijn er meerdere organen die de werking van andere kunnen overnemen, waardoor ons leven doorgaat.

Wanneer wij binnen een organisatie zorgen dat alle posities worden bekleed door de juiste deskundigen, dan zullen zij ook functioneren als een organisch geheel. Bij ontstentenis van een collega kan een andere collega op een deskundige wijze waarnemen, waardoor de organisatie blijft functioneren op hetzelfde niveau. Het hart van een zakelijke organisatie zijn de klanten. Zonder klanten geen bestaansrecht voor de zakelijke organisatie, zoals zonder hart geen leven voor ons. Klanten moeten gekoesterd worden, zoals wij ook onze hart moeten koesteren.

Net als hoe de laatste jaren veel organisaties doen aan klantvriendelijkheidstrainingen en –onderzoeken, zo wordt ook gezond eten en regelmatig bewegen gepromoot door de diverse gezondheidsorganisaties. Dit alles heeft te maken met het verlengen van de levensduur van de organisatie en van ons leven. De hersenen van een organisatie zijn de leden van de directie en/of management team. Elke organisatie moet ervoor zorgen dat er geen starheid optreedt in de top. Wanneer een organisatie starheid toelaat in de top, is zo een organisatie als het ware ‘hersendood’. De top moet dan zo snel als mogelijk worden vervangen, anders gaat zo een organisatie over de kop.

Ik ben er persoonlijk tegen dat directieleden van staatsbedrijven jaren in dienst zijn van hetzelfde bedrijf. Ik ben er voorstander van dat deze directieleden voor maximaal vijf jaren in een bepaald bedrijf werken, waarbij er duidelijke targets worden gesteld door de regering. Er moeten dan jaarlijks worden geëvalueerd en waar nodig worden bijgesteld. Wanneer het blijkt dat een bepaald directielid ongeschikt is, moet hij/zij gelijk worden vervangen. Afhankelijk van het contract krijgt de persoon een andere functie of wordt het contract ontbonden. Deze werkwijze zou pas vruchten afwerpen, als alle directieleden van onze staatsbedrijven worden aangetrokken op basis van een deskundig opgestelde wettelijke functieprofiel. De directieleden zouden dan in dienst zijn van de overheid i.p.v. het bedrijf en steeds roulerend de directiefunctie bekleden in de diverse staatsbedrijven.

Als de overheid op deze wijze te werk zou gaan, ben ik ervan overtuigd dat vele huidige directieleden in de verschillende bedrijven, nooit aan de bak zouden komen. De outputs van de verschillende staatsbedrijven zullen dan hoger zijn, omdat politieke belangen plaats zullen moeten maken voor nationale strategische belangen. Directieleden moeten in staat zijn het strategisch plan van een organisatie te formuleren, deze achtereenvolgens te vertalen naar het tactisch, operationeel en uitvoerend niveau binnen de organisatie. Maar als directieleden geen jaarplan, -begroting & -verslag kunnen opstellen en/of interpreteren, hoe kunnen wij dan excellente prestaties eisen en/of verwachten. Dat is duidelijk ‘wishfull thinking’.

Een voertuig functioneert als een mechanisch geheel. Als een onderdeel defect raakt, moet men het repareren of vervangen. Anders kan men zo een voertuig niet gebruiken. Zo is het ook met organisatie, waarbij ondeskundigen de dienst uitmaken. Vanwege het feit dat zij niet berekend zijn voor de toegewezen taken, kunnen zij bij ontstentenis geen taken van een collega overnemen. Zulke personen willen zichzelf in de organisatie bewijzen door machtsmisbruik en intimidatie. Hierdoor worden medewerkers ontevreden en raken gedemotiveerd. Dit alles leidt weer tot ontevreden klanten, omdat de service slechter wordt.

In de hedendaagse concurrerende wereld zullen klanten dan kiezen voor de concurrent, met als gevolg dat de organisatie dan over de kop zal kunnen gaan. Als het gaat om een monopolist, gaan de klanten dan allerlei wegen proberen te bewandelen om een betere service af te dwingen van de organisatie. Men gaat o.a. via de media een negatief beeld scheppen van de organisatie, in de hoop dat de verantwoordelijke zullen ingrijpen. Meestal lukken zulke acties van klanten niet, omdat de verantwoordelijken een ander beeld hebben van de organisatie. Dit komt omdat o.a. hun opdrachten worden uitgevoerd. Maar wat de verantwoordelijken niet weten is dat alles schijn bedrieg is. Het gevoerd beleid is meestal gestoeld op vriendjes politiek, populisme en zelfverrijking. Het zijn de symptomen die mooi lijken, maar de achterliggende zaken zijn moordend voor de organisatie. De kans is zelf groot dat de bestaanszekerheid van de organisatie ernstig in gevaar is, terwijl men altijd lovend is geweest over de prestaties. Zaken worden pas ontdekt bij het aantreden van een nieuwe leiding. Dan pas gaat de ernstige smerige beerput open en schreeuwt iedereen moord & brand.

Het is schandalig & schaamteloos om ons voormalig moederland te beschuldigen dat zij de ontwikkeling van ons land na bijkans 42 jaar staatkundige onafhankelijk heeft achtergehouden, terwijl wij als Surinamers altijd beleid hebben ontwikkeld/gevoerd op basis van vriendjes politiek & populisme. Terwijl andere landen beleid maken om de toekomst van de komende generaties veilig te stellen, zijn wij hier bezig met beleid om de overwinning bij de volgende verkiezing veilig te stellen. Zolang er geen ‘substainable mindshift’ heeft plaatsgevonden binnen ons politiek bestuurlijk besteld, zullen wij altijd achter de feiten blijven aanhollen, en anderen de schuld blijven geven van ons eigen falen.

Ruben Ravenberg, PhD, MBA
rub_rav@yahoo.com