Reactie op 'You live by the gun, you die by the gun!'

Met belangstelling heb ik het artikel van de heer Alfaisi gelezen, over de groeiende misdaad in ons land, en de mogelijke oorzaken daarvan. Ik kan mij terugvinden in een groot deel van het verhaal, maar toch zou ik bij twee punten een opmerking willen plaatsen, om hetgeen door de heer Alfaisi is aangehaald wat te nuanceren.

De schrijver geeft aan dat wij allemaal op een of andere manier debet zijn aan de situatie. Ergens kan ik wel begrijpen wat de heer Alfaisi bedoelt. Een samenleving is immers geen samenraapsel van individuen, die los van elkaar leven, maar een gemeenschap van mensen op een bepaalde plek, met een eigen historie en cultuur, die in een zekere cohesie met elkaar samenleven. Toch zou ik voorzichtig zijn met de uitspraak dat wij allen debet zijn. Ten eerste, omdat ik geloof dat er nog voldoende personen en gezinnen in deze samenleving zijn, die oprecht goed willen leven en hun naaste het beste gunnen, en ook daadwerkelijk helpen om het lot van de andere te verbeteren.

Ten tweede: wij moeten de plegers van misdrijven geen enkel excuus bieden om geen verantwoordelijkheid voor hun daden te nemen. Hoe ellendig de situatie ook mag zijn, wanneer een persoon een misdrijf pleegt is het uiteindelijk niets anders dan de eigen keuze van die persoon, en die moet dan ook de verantwoordelijkheid dragen voor de consequenties. We moeten er alles aan doen om de vicieuze cirkel van het afwentelen van schuld te doorbreken. Op een gegeven moment moet elk mens ervan bewust zijn dat niemand anders verantwoordelijk is voor zijn daden, dan hij zelf. Maar helaas blijven wij steeds maar volhouden (en dat wordt ook vaak aangemoedigd) dat wij de schuld bij anderen moeten zoeken: het zijn de ouders, het is het milieu, het is de overheid, het zijn de bakra’s. En als er niemand meer te vinden is, dan is het de duivel.

Het is het klassieke verhaal van de zonde van Adam en Eva, dat niet voor niets helemaal aan het begin van de Bijbel staat als allereerste les voor de mensheid. De ernst van de zonde van deze twee eerste mensen ligt niet zozeer in het feit dat ze ongehoorzaam zijn geweest en toch van de verboden vrucht hebben gegeten, maar veeleer dat zij daarna weigerden om de verantwoordelijkheid voor hun daden op zich te nemen. Wanneer God de man confronteert met zijn zonde, schuift hij dat af op de vrouw, en wanneer God de vrouw confronteert, schuift zij dat af op de slang. Dat is door alle eeuwen heen het verhaal van de mens, die geen verantwoordelijkheid voor zijn daden wil nemen, en dat blijft zich voortzetten.

Dus voordat de ‘blame’ op de rest van de samenleving wordt gelegd, moet aan de plegers van misdrijven duidelijk worden gemaakt: het was jouw eigen keus en jij bent verantwoordelijk. Dit geldt zeker voor de jongeman die laatst helaas is doodgeschoten. Voor zover bekend had hij geen geestelijke beperking, heeft hij niet onder dwang gehandeld, en was hij ook niet gedreven door extreme armoede (getuige de dikke gouden kettingen om zijn hals). Het was uiteindelijk zijn eigen, bewuste keus. Zoals ik uit de woorden van de heer Alfaisi zelf kan lezen, is hij ook niet onder de beste omstandigheden opgegroeid. Net als hem zijn er nu vele honderden, misschien zelfs duizenden andere jongeren die in ellendige armoede en zonder goede voorbeeldfiguren opgroeien. Maar zij belanden ook niet in de misdaad. Waarom? Zij KIEZEN er niet voor.

Een ander punt waar ik een opmerking over wil maken is de verantwoordelijkheid van de ouders en de rest van de samenleving in de opvoeding van onze kinderen. Hierbij wil ik in feite de verantwoordelijkheid van de samenleving extra benadrukken. Zoals ik eerder zei, er zijn heel wat ouders die hun uiterste best doen om hun kinderen een goede opvoeding te geven. Maar hun taak wordt nodeloos zwaarder gemaakt of zelfs de grond ingeboord, door de media en de commercie, die geen enkele verantwoordelijkheid willen nemen voor de wijze waarop zij onze kinderen en jongeren normen en waarden leren die soms helemaal in strijd zijn met wat zij van huis uit meekrijgen.

Te gemakkelijk wordt door deze instituten de verantwoordelijkheid voor de opvoeding geheel en al op de schouders van enkel de ouders gelegd. Er is echter een bekend Afrikaans gezegde, dat volstrekt waar is: 'It takes a village to raise a child'. Daarmee wordt niets anders bedoeld dan dat behalve de ouders ook de rest van de samenleving onze kinderen en jongeren vormt. Maar helaas is winstbejag te vaak het enige doel van de media en de commercie, dat het verder niet uitmaakt wat voor een ravage wordt aangericht in de opvoeding van onze jeugd.

Ten slotte een laatste opmerking: een diepere oorzaak in de groeiende criminaliteit in ons land schrijf ik toe aan de cultuur van straffeloosheid, die ons land in zijn greep houdt. Een cultuur waarin alles kan en mag, zonder in te staan voor de consequenties. Deze mentaliteit van straffeloosheid is ernstig gevoed door de ideologie van “Neks no fout.” Wat ook in hemelsnaam de bedoeling achter deze slogan mag zijn geweest, het leert niets anders dan dat je maar je gang mag gaan, het is OK, al is het een ernstige misdaad. Dit zeg ik niet met politieke motieven, maar het zijn gewoon de feiten: de NDP was de partij die met deze slogan de verkiezingen is ingegaan en het is nog steeds hun lijfspreuk.

Het zal me niet verwonderen als de jongeman die laatst is doodgeschoten enkel tot zichzelf zei: “Neks no fout.” Elk onrecht wordt met deze leuze gerechtvaardigd. En wordt daarbij nog versterkt wanneer figuren op hooggeplaatste posities dat ook bewijzen: leidinggevenden in de regering, het bedrijfsleven en andere sectoren van de maatschappij maken zich aldoor schuldig aan grove corruptie en diefstal, en ze komen er zonder kleerscheuren van af. Een overtuigende bevestiging van “Neks no fout.” Ik ben bang dat het ons heel veel tijd en inspanning zal kosten om van deze ideologie af te komen. Maar er is hoop, want God laat niet in de steek.

Paul Tjon Kiem Sang