Guatemala: Meisjes verbrand in opgesloten lokaal

Het aantal doden van de brand in een overbevolkte Guatemalteekse opvanghuis voor misbruikte kinderen en jongeren is gestegen tot 34. Negentien meisjes tussen 14 en 17 jaar zijn ter plekke omgekomen, terwijl de anderen in het ziekenhuis aan hun brandverwondingen zijn overleden. Ongeveer veertig personen zijn in het ziekenhuis opgenomen met tweede- en derdegraads verwondingen.

De brand is ontstaan in een kamertje van 16m² waarin 52 tieners waren afgezonderd om hen te controleren na een rel in het centrum. De overlevenden hebben zulke zware verwondingen dat brandspecialisten uit de Verenigde Staten en medici zijn ingevlogen, zeggen de autoriteiten. Er zijn honderden bloeddonoren nodig.

De overheid heeft de directeur van het Virgen de la Asuncion tehuis ontslagen. Het centrum is tijdelijk gesloten, terwijl er drie dagen van nationale rouw is afgekondigd. De regering heeft beloofd om het kinderopvangsysteem dat volgens deskundigen kritiek onder gefinancierd is, te hervormen.

"Het personeel heeft de meisjes in een zeer beperkte ruimte gelaten, een vier meter bij vier meter ruimte voor 52 tienermeisjes", zegt Claudia Lopez, de Guatemalteekse plaatsvervangend ombudsman voor de mensenrechten. "Het was een erg doordacht besluit."

De politie en getuigen zeggen dat de brand waarschijnlijk is begonnen toen een van de meisjes, misschien uit protest na uren opgesloten te hebben, een matras in brand stak. "Als het echt de meisjes zijn die de brand zijn begonnen - waarom hadden ze lucifers in hun handen, waarom zijn ze niet eerst gecontroleerd voordat ze werden opgesloten in deze kleine ruimte?," vraagt Lopez.

Het Virgen de la Asuncion opvanghuis voor jongeren tot 18 jaar staat op de bosrijke rand van de gemeente San Jose Pinula, zo'n 25 kilometer ten zuidwesten van de hoofdstad Guatemala City. De bewoners zijn een ongebruikelijke mix van slachtoffers van geweld en jonge delinquenten, met kinderen met een handicap in een andere vleugel.

Jaren van problemen in het tehuis hebben op dinsdag tijdens de lunch een hoogtepunt bereikt, toen een groep tieners klaagde over de omstandigheden in een geveinsd gevecht als een afleiding in de lunchzaal, voordat ze het personeel aanvielen en probeerden te ontsnappen, vertelt een ooggetuige. Na uren van rellen, heeft de politie de meesten van hen die waren gevlucht, opgepakt. Zij werden gescheiden van de honderden andere bewoners in het complex. Volgens een rapport dat geschreven is door de mensenrechtenafdeling van de overheid, zijn de leiders van de opstand na vijf uren van onderhandelingen die avond gebruikt door het personeel. De ‘opstandelingen’ kregen bedorven voedsel en bleekwater op hun huid en is ook pepperspray tegen hen gebruikt als straf voor hun slecht gedrag.

De 52 meisjes werden daarop opgesloten in het leslokaaltje met dunne matrassen om te slapen. De jongens die betrokken waren, werden in een aparte ruimte gehouden, vertelt een werknemer van het tehuis. Acht uur later merkte de politie die buiten het lokaal had postgevat, dat er rook kwam uit de ruimte. Volgens een getuige was het vuur al een half uur eerder begonnen en had de politie eerdere hulpgeroep genegeerd, denkend dat de meisjes aan het protesteren waren.