Nieuwjaarstoespraak president Desi Bouterse

President Desi Bouterse kondigt in zijn nieuwsjaarsrede verschillende maatregelen aan. De toespraak is net vrijgegeven. Starnieuws publiceert de rede van de president integraal.

Landgenoten,
In de Regeringsverklaring van 1 oktober 2010 heb ik aangegeven de overtuiging dat vrijheid het basale einddoel is en tevens het meest effectieve middel om een duurzame economisch leven te bevorderen. Verder om armoede en onzekerheden in deze snel veranderende wereld te bestrijden.

Ik hield U toen ook voor dat sedert onze eerste regering als min of meer zelfstandige staat in 1949 alle administraties de ontwikkeling van het land als centrale beleidsuitgangspunt hebben gekozen. Ook deze administratie doet dat: het gaat om ontwikkeling. Doch deze Regering brengt daarbij de fundamentele toevoeging aan, dat het gaat om ontwikkeling ten behoeve van de vrijheid van de burger.

Daarbij werd erop gewezen dat ontwikkeling de toenemende opheffing is van de voornaamste bronnen van onvrijheid, zoals armoede, onderdrukking, slechte economische ontplooiingsmogelijkheden, verwaarlozing van publieke voorzieningen dan wel systematische achterstelling in de benutting van de gaven waarover men als mens beschikt. De toestand waarbij men zich ervan bewust is, dat de levensvoorwaarden van zodanige aard zijn, dat de burger het leven kan leiden, dat hij begeert, is het einddoel van de ontwikkeling, die wij voorstaan.

Harmonie en geluk
Tijdens de Srefi Densi rede van 25 november 2010 deelde ik U mede dat ik trots was op de richting waarin onze samenleving zich bewoog, namelijk naar grote gemeenschappelijkheid. Deze gemeenschappelijkheid draagt toe aan een sterke verwachting van harmonie en geluk voor de toekomst van ons land. De laatste weken sedert het uitspreken van de Srefi Densi rede, heeft de minderheidsgroep in het parlement niets nagelaten, om waar maar enigszins mogelijk deze gemeenschappelijkheid te verstoren. Het kan dus nuttig zijn om het streven naar gemeenschappelijkheid in een breder perspectief te plaatsen.

De verwachting van harmonie en geluk is het centrale gegeven dat de Regering dagelijks bezighoudt bij het uitzetten van haar beleid. Het is een zwaar probleem voor een opkomend land als het onze, maar ook in grote, tot de rijke landen behorende samenlevingen, is dit verschijnsel niet meer weg te werken en staan beleidsmakers voor de beantwoording van de vragen, die daarmede samenhangen.

Ik vestig de aandacht op een film die dezer dagen in Manhatten–New York in première zal gaan, namelijk een film van Mike Leigh, “Another Year” genoemd. Mike Leigh is een Britse regisseur, die in zijn films de werkelijkheden naar voren haalt, die men aan de oppervlakte van de samenleving niet direct ziet, maar niettemin een vast bestanddeel vormen van het leven van de gewone, kleine man. De film brengt scherp naar voren de schaduwzijden van ontwikkeling voor degenen die niet meekunnen en daardoor achterblijven. Die situatie leidt tot een steeds wisselend patroon van ongelijkheden van generatie op generatie, die aan het kenmerk van verdeeldheid in plaats van gemeenschappelijkheid gestalte geeft. Ons streven dient erop gericht te zijn dat patroon van ongelijkheden in de hand te houden danwel zoveel mogelijk tegen te gaan.

Want in de kern gaat het om de ongelijke verdeling van geluk. Waarom beschikken sommigen over een haast onuitputtelijke, meer dan overvloedige hoeveelheid van alles wat men wenst, terwijl anderen niet in staat zijn om zelfs in de geringste noden voldoende te kunnen voorzien?

Wat kan men er aan doen om een portie geluk te verwerven: moet men deze ergens gaan lenen, stelen of wordt zij geërfd? Wordt hij door hard werken verkregen of juist geschonken door de ondoordringbare werking van Genade?

Onder invloed van met name het Amerikaans denken, zijn wij geneigd om aan iedereen een basisrecht op geluk toe te kennen, waarbij onder geluk vooral materiële welstand wordt verstaan, ook al weten wij dat die twee dingen elkaar niet geheel dekken.

Betere spreiding welvaart
Wanneer wij de intenties van deze Regering ruw samenvatten, komen zij neer op een beleid, waarbij wij met alle kracht naar aanzienlijk veel meer spreiding op een veel hoger niveau van welstand toe moeten gaan. Tegen de achtergrond van hetgeen wij steeds vroeger in het politieke krachtenspel hebben ervaren, lijkt dit streven revolutionair.

In één van de slotdelen van “Another Year” laat de film zien, hoe het met de mensen vergaat, die zich omhoog hebben kunnen werken, wanneer ze kunnen terug kijken op de omstandigheden die ze hebben achter gelaten. Er is dan een onvoorstelbare mate van vervreemding te constateren.

In ons land zal men dat verschijnsel stellig kunnen tegenkomen, wanneer men de leefomstandigheden in sommige delen van Groot Paramaribo kan vergelijken met die van het binnenland. Deze confrontatie komt vooral rond deze tijd van het jaar het sterkst naar voren, omdat grote groepen oorspronkelijke inheemsen en marrons naar het binnenland trekken. Hetzelfde doet zich voor met een fors aantal Surinamers, die vanuit de diaspora naar hun land van herkomst komen om Owroe Jari te vieren.
Ze zien alsdan hoe de ongelijkheid in materiële omstandigheden ongelijkheid in humane relaties beïnvloedt. Wanneer degenen die in welvaart leven de achter- geblevenen omarmen en observeren, vertonen zij niet zozeer een beeld van zelfvoldaanheid, maar eerder van dankbaarheid voor de naar hun oordeel goede wending, die hun leven heeft genomen. De blik van de andere, degene die is achtergebleven, is slechts een van vage hoop.

In dat licht is voor het ene deel van de samengekomen mensen “Another Year” een gelukkig verschijnsel, waarin decency, aandacht en zelfwaardering de boventoon voeren, ook als zorgen en de gevolgen van onzekerheid niet geheel uit ook hen bestaan kunnen worden weggecijferd. Zij stralen de blijdschap uit. Voor het andere deel van de massa – zij die niets bezitten en zijn verstoken van de zekerheden van solidariteit, een geregeld bestaan met sociale opvangnetten en voorzieningen – geldt een gevoel van mislukking. Waar zullen zij gaan en waar horen zij bij?
Tegen de achtergrond van deze schets, nota bene ontleend aan het leven in de ontwikkelde, rijke wereld van Europa en USA, hoop ik dat U beter de opgave kunt volgen, die de Regering in zowel de Regeringsverklaring als in de Srefi Densi rede aan de orde heeft gesteld. De Regering wenst, dat de hoop en verwachting van degenen die zijn achtergebleven, gaan omslaan in de blijmoedigheid, dankbaarheid en zekerheid die straalt van hen die aan de goede kant staan, zowel hier te lande uit Groot-Paramaribo als van hen die vanuit het buitenland op bezoek zijn gekomen.

Landgenoten,
Iedereen is geïnteresseerd in de toekomst en degenen die zich met toekomstonderzoek of toekomstvoorspellingen bezig houden, zijn vrijwel steeds verzekerd van de aandacht van het publiek.

Er zijn allerlei soorten voorspellingen. Ik beperk mij tot de politieke voorspellingen. Hiervoor kan ik de naam van een rolmodel noemen, Benjamin Franklin, een van de voornaamste Founding Fathers van de Verenigde Staten van Amerika.
In de donkerste dagen van de Amerikaanse Revolutie heeft hij een wissel getrokken op het feit, dat – met een bevolking die zich in elke generatie verdubbelde - de 13 Amerikaanse koloniën die in die revolutionaire strijd tegen Engeland waren verwikkeld, snel alle ellende die de Britten hen bezorgden zouden overwinnen. Voor Engeland was deze uitspraak verontrustend, hetgeen ook de bedoeling van Franklin was. Maar zijn prognose was politiek gepast. Zij werd ook bewaarheid.

Menselijk kapitaal
Mijn prognose als politicus is, dat met de juiste politiek/bestuurlijke opbouw, samenlevingsopbouw, correcte inzet van zowel ons menselijk kapitaal als onze natuurlijke hulpbronnen, Suriname over 10 tot 20 jaren een sociaal, economisch en cultureel succesverhaal zal worden, waarover in heel Latijns Amerika en daarbuiten zal worden gesproken!

Wat ons nu ter beschikking staat is onze overtuiging dat wij verschillende aspecten van ons leven en van onze samenleving kunnen controleren, omdat we beter in staat zijn om signalen te vertalen. Met name wanneer zij via de exacte wetenschappen kunnen worden vertaald is dat het geval.
Vandaar dat verschijnselen als klimaatverandering onze aandacht verdienen. Maar ook de mogelijkheden om te kunnen omgaan met hetgeen wij in ons land beschikbaar hebben, in en op de bodem. Wij zullen beter en optimistischer mogen plannen, dan 30 jaar geleden. In mijn Srefi Densi rede zei ik dat vrees voor fouten ons optimisme niet mag dwarsbomen en we niets als voor ons onbereikbaar mogen veronderstellen. Het enige dat wij wel mogen betrachten is een beetje geduld.

Geen wonderen in 4 maanden
De Regering heeft in de afgelopen vier maanden al een veel groter aantal vraagstukken onder ogen gezien – zowel binnenlands als internationaal - dan ooit tevoren door een van onze voorgangers. Maar dat betekent nog niet dat wij direct alles kunnen gaan uitvoeren, wat wij hebben bedacht of aangekondigd.

Elke beslissing die wij nemen, dient weloverwogen te zijn; elke schrede moet bedachtzaam worden gezet. Vandaar dat de mensen ongeduldig worden gemaakt, wanneer hen wordt verteld, dat onze voorsprong in denken samen behoort te gaan met een directe aanpak van de verschillende vraagstukken waarvoor wij staan.
Dat is niet het geval en ook niet de bedoeling. Wij moeten ons bewust zijn van de beperking in de middelen en de tijd die het vergt om verantwoorde besluiten te nemen. Vrijwel alle maatregelen die wij wensen uit te voeren vergen grondige studie en afgewogen besluitvorming.
Wij hebben nimmer beweerd dat wij in vier maanden voor wonderen zouden zorgen. Wat wij beloofd hebben zullen wij nakomen en dat zal zeker resulteren in een veel beter Suriname dan waar wij mee begonnen zijn. Daarbij zullen wij er alles aan doen om te voorkomen dat een schevere samenleving ontstaat: wij gaan voor een aanvaardbare welvaartsverdeling en voor duurzame werkgelegenheid voor een ieder.
Wat de duurzame werkgelegenheid betreft dient te worden benadrukt, dat het daarbij gaat om decent work. Het bevorderen van decent work is de basis voor sociale bescherming en het waarborgen van rechtvaardige inkomens voor de werkers in het land. Het ministerie van ATM zal om deze reden in februari 2011 starten met een Decent Work Country Program met technische ondersteuning van de Internationale Arbeidsorganisatie, ILO.
Binnen een in te stellen directoraat Milieu onder dit ministerie zal het formuleren van een milieuplan prioritair komen te staan. In dat plan zullen het tegengaan van milieuverontreiniging, de implementatie van de door Suriname geratificeerde milieuverdragen en de totstandkoming van specifieke milieuwetten centraal staan. Aan de hand van dit Milieuplan zal het beheer van het natuurlijk milieu door middel van beschermende maatregelen worden gewaarborgd. Er zal ernaar worden gestreefd om in het eerste kwartaal van 2011 de concept Milieuwet alsmede de Wet Petroleum Producten en bioveiligheid aan De Nationale Assemblée voor te leggen.

De finalisering van een Klimaat-actieplan, waarin adaptatie en mitigatie maatregelen zullen worden opgenomen om de verwoestende gevolgen van klimaatveranderingen tegen te gaan, zal binnenkort worden afgekondigd. Dit plan zal zowel de kustvlakte als het binnenland betreffen, met bijzondere aandacht voor awareness- en voorlichtingsactiviteiten.

Uit hetgeen reeds werd opgemerkt in voorgaande beleidstoespraken, mag de centrale rol worden afgeleid, die aan de individuele burger en zijn gezinsvorming wordt toegedacht. In dit kader is de volkshuisvesting zeer voornaam.
In 2011 zullen minstens tweeduizend volkswoningen worden opgezet, die voornamelijk zullen worden gelokaliseerd in Para, Brokopondo en Sipaliwini. Zowel bij de verdeling over deze drie districten als de plaatsbepalingen zal verregaand inspraak worden gegeven aan de districts- en ressortleden uit deze gebieden.
Voor een meer gecoördineerd beleid op het terrein van de voorziening in woningen voor de verschillende maatschappelijke groepen zal op korte termijn een Huisvestingsautoriteit worden ingesteld. Als institutionele voorzieningen om tot uitvoering van een woningbouwprogramma te komen, zullen - na de totstand koming van een desbetreffend actieplan van de Huisvestingsautoriteit - worden opgericht een Woningbouwvereniging alsmede een Hypotheekbank., waardoor zowel de huurwoningensector als de eigenwoningbouwsector evenwichtig worden betrokken in het totaal programma.

Veiligheidsvraagstuk
Het veiligheidsvraagstuk staat sterk in de branding. Er zal alles aan gedaan worden wat binnen de rechtstaat geoorloofd is om de veiligheid te bevorderen. Ten slotte is de voorziening in bescherming van lijf en goed van alle burgers wel een van de belangrijkste doeleinden van de Staat.

Een zeer sterke focus op preventie naast repressie bij misdaadbestrijding is daarbij het uitgangspunt. Ook zal grote aandacht worden besteed aan de verkeersveiligheid. Het tegengaan van woninginbraken evenals alle vormen van criminaliteit zullen intensief bestreden worden.
Het eindresultaat moet zijn een integraal en structureel veiligheidsbeleid op het totale grondgebied van de Republiek Suriname, waarbij een effectieve aanpak van alle vormen van criminaliteit alsmede het verbeteren van het vreemdelingenbeleid de aangrijpingspunten vormen. Ook het intensiveren van internationale samenwerking ter versterking van de rechtshandhaving is hierbij relevant.

Mijnbouwsector
Wij staan voor wat betreft de mijnbouwsector voor belangrijke positieve ontwikkelingen. De regering zal nog in de maand januari 2011 een Heads of Agreements tekenen met de goudmaatschappij Surgold voor het Merian gebied. In deze Heads of Agreements wordt het traject vastgelegd naar een nog dit jaar te sluiten goudovereenkomst.

Reeds in de eerste helft van januari 2011 wordt een begin gemaakt met de operatie ter ordening van de goudsector. Deze operatie moet ordening brengen in de onoverzichtelijke situatie op de goudvelden, en in het algemeen het centraal gezag in het binnenland herstellen. De voorbereidingen tot deze actie verkeren in een afrondende fase.
Er is een Goudconferentie te Langatabiki gepland voor de eerste helft van februari 2011.

Voor wat de watervoorziening betreft staat een aantal projecten op het program die zowel de kwaliteit, de beschikbare hoeveelheid als het verzorgingsgebied zullen vergroten. Dat geldt voor zowel Paramaribo als de districten. Voor vrijwel geheel Commewijne zal nog in het eerste kwartaal van 2011 de watervoorziening een feit zijn.
Voor de realisering van een duurzame economische ontwikkeling acht de Regering een goede infrastructuur noodzakelijk. In de Regeringsverklaring is deze reeds in grote lijnen aangegeven. Voor 2011 staan voornamelijk voorzieningen op het gebied van het wegtransport op het programma.
Er is opdracht gegeven voor de studie van de aanleg van een brug over de Corantijnrivier. Ook de vorderingen betreffende de voorstudie van een fly-over bij de Van ‘t Hogerhuysstraat tussen Molenpad en de Saramaccabrug verkeren in een vergevorderd stadium. Deze brug zal worden verbreed, waardoor er in totaal vier rijbanen zullen ontstaan. Die vier rijbanen zullen zich vervolgens gaan uitstrekken tot de Martin Luther Kingweg (Highway), die tot de aansluiting aan de Weg naar Brokopondo zal lopen. Op een nader te bepalen punt tussen transmissiepaal 30 en 35 zal een nieuwe afslag van deze weg worden aangelegd, die naar de luchthaven Zanderij zal voeren.

Financiën zorgpunt
Landgenoten,
Een groot zorgpunt betreft staatsfinancien:
het staatsfinancieel tekort is volgens de ingediende begroting zeer groot, waarbij voor elke 1000 SRD inkomsten de Staat 1220 aan uitgaven heeft. Het budgettekort ontstaat vooral vanwege grote noodzakelijke kapitaalinvesteringen en het te kleine overschot van lopende ontvangsten minus lopende uitgaven.
Een goed dekkingsplan voor dit staatsfinancieel tekort is dringend nodig .

Het dekkingsplan vereist een aantal maatregelen waaronder maatregelen gericht op
1) een toename van lopende staatsontvangsten
2) vermindering en beheersing van de lopende staatsuitgaven
3) overige dekking van de kapitaaluitgaven middels forse leningen

Wij zullen offers moeten brengen en soms impopulaire maatregelen moeten aanvaarden om ons staatsfinancieel probleem aan te pakken. Daartoe behoren een betere inning van staatsinkomsten maar ook belastingverhoging op de mijnbouw en invoering van maatregelen om “free riders” ook mee te laten betalen.

Maar ook de lopende uitgaven moeten wij kunnen beperken onder andere door gefaseerde uitvoering van FISO salarisverhoging, inachtnemening van de personeelsstop, en beperking van subsidies. Een herziene begroting voor 2011 zal binnen afzienbare tijd worden ingediend bij De Nationale Assemblée. Wij kunnen de kapitaaluitgaven immers niet beperken. Een overzicht van de publieke kapitaalsuitgaven voor de periode 2011-2016 zal in het Meerjaren Ontwikkelingsplan worden opgenomen die in juli aanstaande zal worden uitgebracht.

Landgenoten:
Ons dekkingsplan betreft dus:
• een groter overschot aan lopende ontvangsten minus lopende uitgaven
• meer externe financiering met nieuwe vormen van financiering
De dekking moet anders dan voorheen waarbij
• wij voordeliger kunnen lenen door onze garanties, onze bezittingen voor inkomensverwerving en voor terugbetaling en onze geografische ligging aan te wenden
• wij meer financiering en technische assistentie van buurlanden kunnen krijgen
Hiertoe dienen onder meer
• de recentelijk opgerichte Investment and Development Corporation Suriname NV die een belangrijk deel van onze onderbenutte bezittingen op efficiente wijze moet activeren;
• de progressieve taakstelling voor bilaterale ontwikkelingsfinanciering en ontwikkelingshandel vanuit het ministerie van Buitenlandse Zaken, middels economic diplomacy;
• intensievere en betere benutting van multilaterale financiering

Uitdagingen en risico's
De wereld van vandaag biedt ons vele uitdagingen, vele risico’s en onzekerheden, maar tegelijk ook veel betere perspectieven en meer kansen op succesvolle aanpak van problemen: de wetenschap maakt grote sprongen vooruit.
Vooral jongeren , vrouwen en achtergestelde groepen zullen meer kansen tot ontplooiing krijgen.

Wat bracht het afgelopen jaar ons ?
de verkiezingsstrijd en het verkiezingsresultaat :
Conclusie: het Volk heeft duidelijk gekozen voor verandering.
Wij allen moeten die keuze respecteren, ook degenen die geen vertrouwensvotum hebben gehad .
Het Volk wil verandering, men geve de kans daartoe. Het is onjuist om de trom van negativiteit te roeren en daarbij twijfel en tweedracht te zaaien.
Wij moeten samen vooruit.

De regering is vastbesloten een beleid te voeren op basis waarvan het in Suriname goed toeven is. In alle aspecten zal alles wat in ons vermogen ligt gedaan worden om de veiligheid van elke landgenoot te garanderen.
Eén van die aspecten betreft uw economische veiligheid; een goed zicht op een stabiele toekomst, op de dag van morgen.

Ons vertrekpunt was helaas niet rooskleurig. Met voortdurend management en weloverwogen maatregelen zal continu op omstandigheden worden ingespeeld opdat aan het hoofddoel van economische veiligheid voldaan kan worden.

Landgenoten,
Net als u zijn wij ons ervan bewust dat de huidige macro-economische omstandigheden slechts het resultaat zijn van in het nabije verleden gevoerd financieel-economisch beleid en van economische omstandigheden die van buiten op ons land zijn afgekomen. Om verandering te brengen in de huidige conditie van de economie, zullen wij al vanaf het prille begin van het nieuwe jaar maatregelen treffen om evenwicht te brengen in de Staatsfinanciën en zullen voorzieningen worden getroffen om de particuliere sector te ondersteunen om tot productieverhoging te geraken…… voorzieningen die op zich zullen moeten bijdragen aan toename van de werkgelegenheid!

Ook op fiscaal en monetair gebied mag ik beleidsmaatregelen in het vooruitzicht stellen. Budgettaire en monetaire maatregelen zullen uiteindelijk gezamenlijk moeten resulteren in een stabiele wisselkoers en in stabiliteit van het prijspeil. Ik geef de geruststelling dat de gang van zaken in de economie voortdurend onder een vergrootglas geplaatst zal worden, om ons in staat te stellen om gericht in te grijpen daar waar het welzijn van ons volk in het gedrang kan komen.

Landgenoten,
De regering van Suriname voorziet voor 2011 een lage inflatie, met een stabiele wisselkoers, een evenwichtige conditie van de Staatsfinanciën teweeggebracht door inkomstenverhogende maatregelen, door verhoogde efficiëntie en door een tot het minimum teruggedrongen niveau van verspilling. Dit zal bijdragen aan een goede economische omgeving en een goed investeringsklimaat, dat zowel binnenlandse als buitenlandse investeerders in staat zal stellen om de nationale productie te verhogen, om arbeidsplaatsen voor de kinderen van ons land te scheppen en onze deviezenreserves te versterken.
Moge ik U allen een gezond en vruchtbaar 2011 toewensen. Ik dank U.

(Foto president Desi Bouterse/kabinet van de president)