Pre-Columbiaanse inheemsen vormen Amazonewoud

Inheemse volkeren die de Amazone bewoonden voor de komst van de Europese kolonisatoren hebben een groot aantal bomen geplant, stelt een nieuwe studie. Zij hebben een belangrijke rol gespeeld in de huidige samenstelling van het bos, zegt de studie.

Onderzoekers vinden dat soorten die werden gebruikt voor voedsel en bouwmaterialen, veel vaker voorkwamen in de buurt van oude nederzettingen. "Dus de Amazone is niet zo ongerept als het lijkt," zegt de Nederlandse onderzoeker Hans ter Steege.

Vijfentachtig soorten die paranoten, cashewnoten, acai of rubber produceren, waren vijf maal dominanter in volwassen bos dan niet-gedomesticeerde (wilde planten veranderen in bruikbare landbouwgewassen) soorten. De wetenschappers zijn tot hun conclusies gekomen door gegevens over boomcompositie van meer dan 1.000 locaties in de Amazone te vergelijken met een kaart van archeologische vindplaatsen.

In een eerdere studie, gepubliceerd in 2013, was een team onder leiding van Ter Steege van het Naturalis Biodiversity Center in Leiden, tot de conclusie gekomen dat een beperkt aantal bomen dominant was in de Amazone. Volgens hun onderzoek behoort de helft van de bomen in het bos tot slechts 227 soorten.

Naar schatting woonden acht tot tien miljoen mensen in het Amazonegebied voor de komst van Christopher Columbus in 1492, die het begin van de Europese kolonisatie markeerde. Miljoenen inheemse mensen zijn gestorven in botsingen met Europeanen of door infecties van besmettelijke ziekten waarvoor hun lichaam geen weerstand had, met inbegrip van pokken en syfilis.

Maar het onderzoek zegt dat de oude volkeren van de Amazone hun sporen in het bos hebben achtergelaten. "Oude beschavingen hebben een grote rol in het veranderen gehad, zowel bewust als onbewust. Dat is duidelijk te zien aan de begroeiing in de omgeving van hun nederzettingen en langs wegen die zij gebruikten om te reizen," zegt studie onderzoeker Carolina Levis. Zij is van het Braziliaans Nationaal Instituut voor Amazone Onderzoek en heeft het onderzoek samen gedaan met de Wageningen Universiteit en het onderzoekscentrum in Nederland. Het onderzoek is gepubliceerd in het Amerikaanse tijdschrift Science.