Wereldbank: Criminaliteit en geweld remmen ontwikkeling

Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied kampen nog steeds met een hoog niveau van misdaad en geweld. De regio heeft de afgelopen tien jaar ongekende niveaus van economische groei en armoedebestrijding gekend, doch tegen de traditionele logica blijven criminaliteit en geweld hoogtij vieren. Dit staat in het rapport van de Wereldbank over de invloed van criminaliteit en geweld op ontwikkeling. Het document is dinsdag openbaar gemaakt.

Traditioneel gezien zijn mensen sneller geneigd buiten de wet te handelen in gebieden waar er lage niveaus van ontwikkeling en een hoog niveau van armoede en uitzichtloosheid zijn. Mensen plegen in die situaties criminele en gewelddadige handelingen. Maar die logica gaat niet op voor Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied.

Tussen 2003 en 2013 heeft de regio de extreme armoede voor meer dan de helft teruggebracht tot 11,5%. De algehele armoede is ook sterk gedaald, van 42% naar 24,1% in 2013. Voor het eerst in de geschiedenis, leven meer mensen in de regio in de middenklasse dan in armoede, wat de verwachtingen voor een beter leven verhoogt.
Desalniettemin blijven criminaliteit en geweld een duizelingwekkend probleem, zegt Jorge Familiar, vicepresident van de Wereldbank voor Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied. Tussen 2005 en 2012 was de jaarlijkse groei van moorden drie keer hoger dan de groei van de bevolking. Het is dan ook niet verrassend dat het aantal Latijns-Amerikanen dat misdaad noemt als zijn grootste zorg, gedurende die periode is verdrievoudigd. Angst maakt dat mensen zich terugtrekken, zich verschuilen achter gesloten deuren, en openbare plaatsen vermijden, wat de interpersoonlijke en sociale banden die een bevolking als gemeenschap bindt, verzwakt.

De relatie tussen ontwikkeling en criminaliteit en geweld is een tweerichtingsverkeer, legt Familiar uit. “Aan de ene kant kunnen we niet zeggen dat de economische groei en sociale vooruitgang geen invloed hebben op het verminderen van misdaad en geweld.” Hij voegt er direct aan toe: ”De les die we duidelijk moeten trekken uit de afgelopen tien jaar is dat de ontwikkeling noodzakelijk, maar onvoldoende is om het onder controle te brengen.” Naast de ontwikkeling moet er een combinatie van bewezen en uitgebreide beleidsmaatregelen op zijn plaats zijn “om deze plaag te voorkomen en vrede en veiligheid op onze straten te brengen.”

Aan de andere kant vergen misdaad en geweld wel een tol op de ontwikkeling. Ook al is het praktisch onmogelijk om een prijskaartje te maken voor dit fenomeen, weten we wat de bedrijven verliezen aan misdaad gerelateerde activiteiten of wat ze moeten neertellen voor de beveiliging. Op basis van enquêtes, zegt Familiar, kan worden geschat dat de criminaliteit en veiligheid particuliere bedrijven in de regio US$ 144 miljard heeft gekost in 2010. Een rapport van de Inter-American Development Bank schat dat de jaarlijkse kosten voor deze posten in de regio US$ 261 miljard bereiken.

Onzekerheid is het resultaat van een combinatie van vele factoren, van drugshandel en georganiseerde misdaad tot de zwakke justitie en rechtshandhaving systemen die straffeloosheid bevorderen en verder het gebrek aan kansen en steun aan jongeren die in achtergestelde gemeenschappen wonen. “Dat is de reden waarom er geen magische formule is”, zegt Familiar. “We zullen dit probleem niet oplossen alleen op basis van een grotere politie-optreden, of verdere gevangenschap, of via meer onderwijs, of werk alleen. We moeten dit allemaal doen op een uitgebreide manier, op basis van betrouwbare gegevens en bewezen strategieën.”

Maar afgezien van specifiek beleid, zegt Familiar, “telt het sociaal weefsel van onze landen en gemeenschappen.” Hij wijst erop dat ondanks de ongekende economische groei en diepgaande sociale transformatie die de regio heeft ervaren, Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied nog steeds de meest ongelijke regio in de wereld is. Hij gelooft dat het verbeteren van kansen voor iedereen en rechtvaardigheid in de toegang tot sociale diensten, het sociaal weefsel zeker zal versterken en zal helpen gewelddadig gedrag te voorkomen.

Familiair: “Als we willen slagen in de strijd tegen armoede en het stimuleren van gedeelde welvaart, dan moeten de ongeëvenaarde niveaus van misdaad en geweld in de regio worden weggemaakt.”