India: Zeldzame 'dag van woede' tegen uitbannen coupures

Duizenden mensen in een aantal Indiase steden hebben geprotesteerd tegen het uitbannen van de twee belangrijkste biljetten. De Indiase overheid heeft eerder deze maand de 500 en 1.000 rupee biljetten van het een op het ander moment verboden en uit de roulatie gehaald.

Het besluit heeft geleid tot chaos, waarbij mensen uren tot dagen lang in de rij bij de banken staan om hun oude biljetten te verruilen. Premier Narendra Modi heeft het besluit verdedigd als een anti-corruptie maatregel. Maar oppositiepartijen zeggen dat de actie misplaatst is.

Ze hebben vorige week het parlement tot stilstand gebracht en hebben geeist dat Modi zich verontschuldigd voor het besluit. Correspondenten zeggen dat het onduidelijk is hoeveel publieke belangstelling een dag van protesten zal krijgen, aangezien vele Indiërs het besluit hebben ondersteund, ondanks het ongemak dat het met zich meebrengt.

De meeste oppositiepartijen hebben gezegd dat ze zouden deelnemen aan de zogenaamde "dag van woede". Maar een aantal belangrijke regionale leiders – waaronder de hoofd ministers van Bihar en Orissa – heeft geweigerd om de protesten te steunen. Ze zeggen dat Modi's pogingen om de corruptie te beteugelen, moeten worden toegejuicht.

Er zijn protestmarsen gehouden in de steden Lucknow, Kolkata en Bangalore. De zuidelijke staat Kerala en de oostelijke staat van Tripura, die worden geregeerd door de communisten, waren bijna volledig lamgelegd. "We protesteren tegen de onaangekondigde financiële noodsituatie die de overheid heeft opgelegd en de ontberingen waarmee mensen in het hele land worden geconfronteerd als gevolg van deze onwettige beslissing," heeft Manish Tiwari van het Congres partij verteld aan persbureau AFP. "De beslissing om hoge coupures uit te bannen is gedaan zonder enige autoriteit en wetgeving en is duidelijk illegaal."

Ongeveer 90% van de transacties in India wordt in contanten gedaan en veel mensen beschikken niet over een bankrekening. De twee verboden coupures zijn goed voor ongeveer 86% van het geld dat in omloop is. In zijn eerste nationale toespraak sinds de overheid de twee coupures heeft verboden, heeft Modi de mensen zondag opgeroepen om digitale betalingen te omarmen en minder geld te gebruiken.

De voormalige premier Manmohan Singh heeft vorige week gezegd dat het besluit van de regering om de veel gebruikte bankbiljetten uit de roulatie te halen "monumentale mismanagement" is. Hij heeft voorspeld dat het bruto binnenlands product van het land "met ongeveer 2%" zal dalen door het besluit.

Modi heeft op 8 november aangekondigd dat de 500 en 1.000 rupee biljetten niet langer een wettig betaalmiddel zijn. Zijn besluit is onderdeel van een campagne tegen corruptie. Sinds die tijd zijn er chaotische taferelen in India geweest. Mensen hebben uren in de rij buiten de banken en geldautomaten gestaan die vaak uit hun voorraad geld heen waren. In sommige gevallen moest de politie worden ingeschakeld om orde te brengen in de wachtrijen van angstige klanten die probeerden te komen aan wettig betaalmiddelen.