Het falende en failliete hybride stelsel

In 1989 schreef ik een artikel met als kop, amenderen van de grondwet voor de toekomst. In dit artikel heb ik middels duidelijke argumenten aangegeven, dat de grondwet van 1987, taaltechnisch, maar ook juridisch-technisch vele vaagheden en slordigheden vertoonde. Er zijn in 1992 slechts enkele wijzigingen aangebracht, waarbij het accent heeft gelegen op het reduceren van de macht van het Nationaal Leger in het staatsbestuur, tot normale democratische proportie.

Hoewel ik tot een van de haast 35000 Surinamers behoor, die tegen de grondwet gestemd hebben, heb ik zeker na het voornoemde artikel meer dan vijf artikelen gewijd aan hoofdzakelijk het hybride politieke stelsel dat de grondwet voorschrijft. Ik heb betoogd of zelf mensen/politici uitgedaagd mij enig document te tonen, waaruit blijkt dat er een evaluatie heeft plaatsgevonden over het functioneren van de grondwet van 1975 en het daarin verankerde parlementaire stelsel, dat zich met name vanaf 1949 begon te ontwikkelen. Op 13 augustus is de grondwet van 1975 ter zijde gelegd en werd Suriname tot 1987 per decreet geregeerd.

Suriname beter gediend bij een parlementaire stelsel
Vanwege multiculturele, multi-etnische reden, maar ook vanwege parlementair-historische reden, past een parlementair stelsel volgens het Westminster model het best in ons land, schreef ik eerder in diverse artikelen.
Ik noemde daarbij de vele voordelen, waaronder het wegsturen van een corrupte minister of de hele regering met een motie van wantrouwen bij gewone meerderheid.

Mijn grootste concern blijft de concentratie van (te) veel macht bij het ambt van president. De President is volgens artikel 90 lid 1 Staatshoofd, Regeringsleider, Voorzitter van de Staatsraad en de Veiligheidsraad. Verder voert de President volgens artikel 100, het opperbevel der strijdkrachten.

Ik vind dat het ambt van Staatshoofd, symbool van de natie, losgekoppeld moet worden van het ambt van Regeringsleider, die volgens het parlementaire stelsel als de politieke verantwoordelijke gezien wordt. Die mag voor wat mij betreft, indien nodig, politiek hard getackled worden binnen de spelregels van de democratie. Het Staatshoofd moet echter met respect bejegend worden. Er moet duidelijker aangegeven worden wie wel of niet tot President gekozen kan/mag worden. Ik zal concrete acties ondernemen om de jongeren uit te leggen waarom het parlementaire stelsel zoals wij dat voor 1987 kenden, het best in onze plurale samenleving past.

Bert Eersteling