Cultuur, gebed, reparaties centraal bij Inheemsen Dag

Tijdens de viering van de tiende VN Internationale Dag der Inheemsen Volken staan cultuuruitingen, gebed en eis voor reparaties (herstelbetalingen) centraal. “Vanuit de regering is gevraagd om te bidden voor Suriname”, zegt Audrey Christiaan, voorzitter Platform voor Eenheid en Solidariteit voor Alliantie en Vooruitgang (ESAV). Zo wordt op 9 augustus tijdens de Tamusji- vuuroffer gebedsceremonie gebeden voor “geluk, welvaart, voorspoed voor Suriname en alle bewoners”.

De jaarlijkse feestelijkheden in de Palmentuin worden dit keer in opdracht van het Kabinet van de President door meerdere organisaties gezamenlijk georganiseerd. Zo is ook de Nationale Reparatie Commissie Suriname betrokken. Dit vanwege de bijzonderheid bij de viering van het decenniumjaar: de aanwezigheid van de Caricom. Op 9 augustus ontvangt Suriname uit handen van Guyana de baton (estafette stok). Dit is het begin van de lokale jongeren-estafette-manifestatie, een onderdeel van de bewustzijnsactiviteiten van de Caricom Reparatie Commissie. De uitvoering van Inheemsen rechten zijn onderdeel van de agenda van de Caricom Reparatie Commissie.

Voor Christiaan staan anno 2016 nog veel aandachtspunten open, zoals grondenrechten, onteigening van de cultuur en taal. “ Het is belangrijk om hiervoor gezamenlijk naar oplossingen te zoeken. Dit in het belang van alle gemeenschappen.” Voor Suritjana Aluma, voorzitter Stichting Herdenking Nationale Dag der Inheemsen, zijn de minpunten oorzaken van het tegenhouden en/of vertragen van economische groei en duurzame ontwikkeling van land en volk. Wereldwijd worden de rechten van inheemsen als eerste aangetast en vernietigd onder het mom van vrede, bescherming en veiligheid. “Het is teveel dat mensen denken met ons te kunnen doen.”

Ondanks de vele dreigingen, kiezen de samenwerkende organisaties ervoor om het hoofd niet te laten hangen! Er wordt op 9 augustus stilgestaan bij de negatieve en positieve zaken, maar er wordt ook gefeest. Het budget is geraamd op SRD110.000 en de overheid heeft een mondelinge toezegging gedaan voor een bijdrage. De kick-off van de feestelijke activiteiten is gestart met de opening van de Amazone Markt op zondagochtend. Op het driedaagse programma staan onder andere muziek, gebed, dans, little miss Inheems en een rouwceremonie (pur blaka). Deze ceremonie ‘Epekodono’, (Kaliña voor haar knippen) wordt voor de tweede keer publiekelijk gehouden. Er zijn verschillende culturele aspecten aan gekoppeld zoals het verbranden van de gebruiksartikelen van de overledene, ritueel bad en opmaak (mooi maken, haar knippen) van de persoon die uit de rouwperiode komt, vertelt Jocelyne Aluma.

De achterliggende gedachte voor het houden van deze rouwceremonie in de Palmentuin heeft te maken met het verleden, geeft Christiaan aan. Vroeger was het een woonplek van Inheemsen, die zijn vermoord door de eerste bezetters. “De Epekodono, pur blaka is een eerbetoon aan onze voorouders die hier zijn gestorven.” De organisaties roepen alle personen op die een hart hebben voor de Inheemsen. De Inheemse organisaties zullen ook acht Surinaamse vrouwen een ‘Gran Tangi Award’ toekennen. Alle activiteiten zijn in de Palmentuin en zijn gratis toegankelijk.

Simultaan met de officiële activiteiten in de Palmentuin, is de vredesmanifestatie van de Samenwerkende Inheemse Dorpshoofden in Para, de Vereniging van Inheemse Dorpshoofden in Suriname en Kaliña en Lokono Inheemse dorpen Marowijnegebied. De ESAV-voorzitter zegt solidair te zijn met deze actie. “Wij kunnen zelf niet aanwezig zijn, maar hebben wel vertegenwoordigers die meelopen.”

Twaalf Caricom landen hebben een eigen reparatie commissie. Voor bewustzijn houden zij estafette wedstrijden en bijeenkomsten. Deze worden op speciale dagen georganiseerd die een historische link hebben met de slavernij, slavenhandel of inheemse volkenmoord. De kick-off was in Barbados. Guyana volgde hierna en op 9 augustus is Suriname gastland van de activiteit.