Vandaag Ied, nog 6 dagen vasten voor Bodo-viering

Het overgrote deel van de Westbidders binnen de Javaanse Moslim gemeenschap heeft vandaag de heilige maand Ramadan afgesloten. In de vroege ochtend kwamen zij bijeen voor het Ied-gebed, gevolgd door een slametan. “Wij, Moslims mogen de gelovigheid, barmhartigheid van Allah niet vergeten. Daarnaast moeten wij onze tradities, zeden en gewoontes ook behouden”, zegt secretaris Soeratmin Wagiso van de Rochma Islam Gemeente te Ramgoelam in zijn Ied-boodschap.

Met de zon in de rug wassen de moslims zich ritueel, doen een dua en lopen in hun sarong de moskee binnen. De vrouwen en mannen zitten in één ruimte, afgescheiden door een tussenschot. “Ouderen die ons zijn voorgegaan, en vooral moeders die ons negen maanden hebben gedragen, moeten wij eren. Laten wij steeds bidden, heb geloof, ken je eigen-ik. Dan weet je het rechte pad op te gaan, richting Allah, wanneer hij ons roept na vandaag.” Op een dag zal eenieder terugkeren naar de Schepper. Wagiso drukte de aanwezigen dan ook op het hart om goed te leven. Dit zodat de poort van het paradijs voor hen openstaat en de deur van de hel gesloten blijft. Hij is een ieder dankbaar voor het vasten en moskeebezoek de afgelopen maand. “Jullie hebben de EK en COPA gemist, maar zondag kunnen we met z’n allen genieten van de finale.”

Indonesische speer
Na het Ied-gebed, komt ter afsluiting van de ramadan de tombak, een Indonesische speer te voorschijn. Een gemeentelid tikt meerdere male op de grond ermee, terwijl de overigen in de zaal een vers zeggen. “De duivel wordt verjaagd. De enige vijand van de mens, die wil bepalen wat er op aarde moet gebeuren”, legt Wagiso uit. Deze speer wordt maar twee keer in het jaar uit de kast gehaald. Bij het einde van de vastenmaand en het Ied-gebed tijdens Ied-ul-Adha, het offerfeest.

Wagiso neemt de speer over, betreedt de kibla, trekt het gordijn achter zich dicht en begint te spreken. Het is muisstil in de zaal en sommige personen worden een beetje emotioneel. “Zie het als de onzichtbare stem van de boodschapper van God die spreekt”, licht hij de handeling toe. De rode lijn in zijn boodschap is dan ook de uitleg over het hoe en waarom van de mensheid en het leven. De gevolgen van negatief handelen, en hoe een steeds een beter mens te worden.

Vergiffenis vragen
Na alle handelingen, vragen de gemeenteleden elkaar vergiffenis. “Ik voel me nu gelukkig”, zegt de 16-jarige Rivaldo Kartodimedjo. De afgelopen maand was hij 21 dagen voor het avondgebed in de moskee. Hij is samen met zes andere jongeren actief toegetreden tot de Islam. Eerder voelde hij niets voor het geloof, “saai en voor oudere mensen”. De 17-jarige Shaquil Doel wilde gewoon weten wat men tijdens de vastenmaand precies doet. “We zaten een avond hier voor de moskee. Andere jongeren vertelden over het geloof en gebed. Ik besloot om naar binnen te gaan. “Het belangrijkste wat ik heb geleerd, is hoe vredig met de medemens te leven.” Doel heeft er geen spijt van, maar denkt niet dat hij volgend jaar zover is om mee te vasten. “Ik zal een dagje proberen en kijken hoe het aanvoelt.”

Landelijk hebben verschillende Moslim organisaties dinsdag en woensdag de vastenmaand afgesloten. Een deel volgt de westerse kalender met daarop de maanstanden, de andere kijkt fysiek uit naar de nieuwe maan. De Westbidders aangesloten bij de Federatie Islamitische Gemeentes Suriname (72 organisaties) volgen de Javaanse kalender. Na de maand Ramadan, volgt de maand Syawal. “Vandaag vieren wij feest. Morgen, vasten wij gedurende zes dagen weer en sluiten het geheel af met de Bodo Kupat”, geeft Wasigo aan. Het is geen verplichting om door te vasten, benadrukt hij. “Wie vast ontvangt meer zegen, wie dit nalaat begaat geen zonde.” De jaarlijkse Bodo-viering op plantage Rust en Werk markeert het einde van alle vasten.

De Javaans Islamitische beweging in Suriname kent afhankelijk van de gebedsrichting Oost- en Westbidders. De eerste contractanten uit Java richtte zich in Suriname tot het westen, daar zij in Indonesië gewend waren zich naar Mekka te richten dat voor hen in de westelijke richting was. De groepen na hen, hebben hun gebedsrichting aangepast naar het oosten- Mekka ligt vanuit Suriname gezien in het oosten. Het verschil tussen de twee stromingen ligt ook nog in de culturele en religieuze beleving, waarbij de Westbidders meer gebruiken kennen uit de oeroude Javaanse religie Kedjawen.