Debipersad: Staatsschuld belangrijkste oorzaak devaluatie

Een van de belangrijkste oorzaken die hebben geleid tot de devaluatie is de enorme staatsschuld. In 2010 bedroeg deze SRD 3,5 miljard, tot september dit jaar is de schuld opgelopen tot SRD 7,5 miljard. De overheid heeft maatregelen aangekondigd om de precaire situatie het hoofd te bieden. Maar de regering doet er goed aan om als eerst te werken aan het terugbrengen van de uitgaven, adviseert econoom Steven Debipersad, docent en bestuurslid van de Vereniging van Economisten in Suriname. De enorme staatsschuld is mede gecreëerd door de torenhoge uitgaven van de overheid.

Debipersad heeft op de bijeenkomst van de Kenniskring dinsdag een presentatie gehouden over de oorzaken en de gevolgen van de devaluatie en stappen die de overheid moet nemen om het tij te keren. Debipersad heeft met cijfers aangetoond dat de oorzaak van de geldontwaarding niet alleen zit in de afgenomen valuta-inkomsten van de overheid door de kelderende prijzen van olie en goud. De overheid geeft teveel uit, het leeuwendeel gaat naar salarissen. En daar zit het grote probleem, geeft Debipersad aan. “Er zijn in de afgelopen jaren ruim 7000 mensen aan het apparaat toegevoegd, de omvang van de overheid is met 18 procent gegroeid,” merkt de econoom op. “We zien ook dat de regering 30 procent meer aan salarissen uitbetaalt. Maar we weten allemaal dat de gemiddelde ambtenaren niet veel meer zijn gaan verdienen. Wie verdienen dan die hoge salarissen en waarom?”

Om die uitgaven bij te benen heeft de Centrale Bank ruim 2,5 miljard SRD’s extra gedrukt. “Dit is weliswaar niet tegen de bankwet maar de gevolgen zijn erg,” geeft Debipersad aan. “Om de overliquiditeit tegen te gaan heeft de Centrale Bank maatregelen getroffen zoals het verhogen van de kasreserves. Dit heeft ervoor gezorgd dat er ruim SRD 1 miljard aangehouden wordt door de banken. Geld dat de samenleving niet ten bate komt en ook niet geïnvesteerd kan worden. Geld lenen bij de bank is moeilijker geworden.” De daling van de monetaire reserve van ruim US$ 1 miljard naar onder de US$ 300 miljoen baart ook zorgen. Vermoed wordt dat het geld via allerlei omwegen op buitenlandse rekeningen is geplaatst. Normaal is er sprake van kapitaalvlucht wanneer men het vertrouwen in de eigen economie opgeeft, zegt Depipersad er achteraan. Maar dat er 700 miljoen Amerikaanse dollars uit de monetaire reserve verdwijnt en het land die broodnodige valuta moet ontberen, dient te worden onderzocht. De illegale handel in valuta, die maar niet de kop ingedrukt kan worden, heeft vrij spel in het bepalen van de hoge prijzen voor de Amerikaanse dollar en de Euro. Ook dat moet aangepakt worden bepaalt Debipersad.

Debipersad benadrukt dat er zo snel mogelijk gesneden moet worden in de overheidsuitgaven. “Het mes moet in de salarissen, vooral daar bij de functies die rieken naar nepotisme,” meent Debipersad. “Er is een aantal mensen die gewoon teveel verdienen. Daarnaast moet men eindelijk gaan saneren, we weten dat het apparaat te log is. Er blijft te weinig tot geen geld over wanneer de salarissen zijn uitbetaald.”

René Gompers