Mathoera:‘Statement president rond Alcoa zwak’

Assembleelid Krishna Hussainali-Mathoera (VHP) vindt de statement van president Desi Bouterse in de kwestie Alcoa heel zwak. Het nationale belang is helemaal niet gediend in het memorandum of understanding (mou) met Alcoa. “Ik had verwacht, dat na zoveel kritiek en commentaar, de president zou besluiten de minister van Natuurlijke Hulpbronnen de opdracht te geven om het document nietig te verklaren,” reageert zij tegenover Starnieuws. En als dit niet gebeurt, heeft de president alleen gevraagd om de intentieverklaring als niet ingediend bij het parlement te beschouwen.

De president heeft donderdag het parlement in Comité Generaal toegesproken, en zijn statement is door DNA als nieuwsbericht uitgegeven. Mathoera verwijst naar de zinsnede “Na rijp beraad heeft de regering besloten aan uw geacht college te vragen dit memorandum of understanding bij deze terug te nemen en hiermede de regering de gelegenheid geven te proberen nieuwe onderhandelingen te beginnen met de Alcoa (…). Zij verwacht dat de minister op grond van een bepaling in diezelfde intentieverklaring, de tegenpartij Alcoa meedeelt dat het document niet in kracht van gewijsde is. “Suriname moet Alcoa erop wijzen dat de Brokopondo Overeenkomst tot 2033 geldig is. Alcoa kan niet eenzijdig bepalen en in september meedelen dat zij per 30 november 2015 de productie tot nul brengt.”

In de intentieverklaring staat volgens Mathoera maar één concrete afspraak (kernpunt 4). Hierin staat dat Suriname en Alcoa akkoord gaan met de beëindiging van de Brokopondo Overeenkomst en overdracht van de Afobaka hydrocentrale op 31 december 2019. Door dit nu wederzijds overeen te komen, accepteert Suriname dat Alcoa weggaat, benadrukt zij. Dit zonder dat er enige consequentie vloeit uit het eerdere vertrek uit Suriname. “En wat zal de status van de Brokopondo overeenkomst vanaf 30 november 2015 tot en met 2019 zijn, terwijl hun productie gestopt is en zij energie verkopen aan Suriname? Suriname verzwakt de eigen onderhandelingspositie tegenover de grote multinational.” Mathoera vindt dat het presidentiële onderhandelingsteam geleid door ondernemer Dilip Sardjoe, geen goede job heeft gedaan. De regering geeft dat nu zelf toe, door het MoU bij het parlement in te trekken, stelt zij. “Er is niet het beste voor Suriname eruit gehaald.”

Arbitrage niet uitsluiten
Dat de president heeft gezegd dat de regering gaat proberen nieuwe onderhandelingen te beginnen, baart haar nog meer zorgen. “Proberen? 30 november is over 8 dagen. Er is gelijk actie nodig.” Naast het nietig verklaren van het mou, moet Suriname aangeven dat Alcoa niet eenzijdig de plant kan sluiten. Suralco moet conform de Brokopondo overeenkomst de werkzaamheden normaal voortzetten, terwijl er weer wordt onderhandeld, vindt zij. Suriname heeft zich vanaf 1958 aan alle verplichtingen gehouden. “Als Alcoa op 30 november toch doorzet, handelt de multinational in strijd met de Brokopondo overeenkomst en moeten wij als land arbitrage, zoals aangegeven in de overeenkomst, niet uitsluiten.”

Het Assembleelid heeft het onderhandelingsproces als in strijd met goed bestuur ervaren. Er is geen transparantie gegeven, geen nationale betrokkenheid geweest en geen verantwoording afgelegd over de besteding van middelen en ingehuurde expertise. “Er is eerst gedeald buiten ons om, en dan komt de regering enkele dagen voordat Alcoa wil ontmantelen, naar het parlement. Terwijl dit een nationale zaak betreft.” Zij ziet daarom, dat de Regering heel snel in overleg met het parlement en andere deskundigen, nieuwe onderhandelingsdoelen en onderhandelingsstrategieën gaat formuleren en actie in het belang van de samenleving onderneemt.

Milieuvraagstuk
Suriname moet niet schromen om deskundigheid te bundelen en een team van experts te betrekken. Een adequate, nette en zakelijke afsluiting van de bijkans 100 jarige relatie met Alcoa is in het belang van beide partijen. De uitkomst van de onderhandeling moet tenminste duidelijkheid geven over de afvloeiing en gezondheidsregeling voor de arbeiders. Economische schadevergoeding naar Suriname, daar wij tot 2033 inkomstenderving krijgen en de directe overdracht van de Afobaka dam. En een gedetailleerd plan met een daaraan gekoppeld bedrag voor de rehabilitatie van de gemijnde gebieden en de plant na ontmanteling. Bij het milieuvraagstuk plaatst Mathoera een extra kanttekening: “Alcoa kent eigen protocollen en standaarden. Suriname kent geen milieuwet, dus op basis van welke wetgeving gaan zij handelen en doen wij de controle?”