Nieuwjaar en Sasi Sura vastenmaand ingeluid

Met de nieuwe maan donderdagavond zijn twee Nieuwjaarsvieringen ingeluid. Moslims hebben Moeharram, het Islamitisch Nieuwjaar 1437 welkom geheten. En Javanisten zijn het Javaans Nieuwjaar 1949 ingegaan, met de eerste dag van hun heilige vastenmaand Sasi Sura (lees suro). “Deze eerste dag is net zo heilig als het begin van het leven, geschapen door Gusti (god), zegt Javanisme voorganger Steven Sanoesie.

Bij de Rahayu Purnama Mulya Sejatie gemeente te Dijkveld, is de dienst in het Sanggar (gebedshuis) net verlopen. Guru Paimin Kromotani staat als eerste op, en alle belijders vormen een rij om hem de hand te schudden. Ze wensen elkaar Rahayu, Slamet tahun baru (gezegend en gelukkig nieuwjaar), vouwen de hand en sluiten rechts van hem aan, om ook de gelukwensen te ontvangen. Er ontstaat een soort kring, die links van de guru eindigt, waarna hij ze in het Javaans toespreekt en bemoedigt de vastenperiode in te gaan. De komende 15 dagen zullen Javanisten van 06.00 tot 18.00 uur vasten, het is een periode van meditatie en bezinning, legt Sanoesie uit. Voorafgaand aan deze nieuwjaarsviering hebben ingewijden een etmaal lang gevast, ze hebben niet gegeten en niet gedronken en zijn 24 uur wakker gebleven. “Het vasten is een instrument naast bidden, om de gelovige dichterbij zijn oorsprong, de Schepper te brengen.”

Volgens Sanoesie staat de vastenperiode in het teken van volharding, zelfcorrectie en dienstbaarheid. De belijders leren elkaar weer om een beter mens te worden en om de goede eigenschappen gedurende de rest van het leven, op de juiste manier toe te passen. Het levenspatroon moet positief veranderen en via gebed kunnen negatieve emoties, handelingen en gedachten verdwijnen, geeft hij aan. Sasi staat voor maand en Sura betekent: ‘Suci’ (heilig) en ‘Ra’ betekent: ‘Roggo’ het lichaam.

“In deze maand concentreren wij ons op het volgen van de richtlijnen van onze geloofsovertuiging. Wij gaan samen bezinnen in harmonie voor heiliging van het zuivere lichaam en zuivering van de geest. Vasten betekent niet alleen ‘je onthouden van voedsel en drank’, maar ook van slechte gedachten, woord en daad,” benadrukt de voorganger. “Vasten doe je met je hele lichaam, de zintuigen, ledematen en organen. Deze moeten ons weerhouden van verkeerde handelingen en zonde.”

Traditioneel vieren alle gemeentes de eerste dag heel groots. Na het gebed volgt een uitgebreide slamentan. Dit is een gemeenschappelijke religieuze heilsmaaltijd, waarbij de guru met het aansteken van de minjang (wierook) voor gezondheid en voorspoed smeekt. Alle belijders hebben een bak met dezelfde gerechten van huis meegenomen, die gelijk wordt verdeeld onder aanwezigen. Na de pagara, begint het informeel gezellige samenzijn. De bananenbladeren worden gevouwen om het gezegende eten te ontvangen. Terwijl de ouderen dit verdelen, grijpen de jongeren naar hun mobiel. De komende dagen zullen zij elkaar elke avond hier ontmoeten voor het avondgebed, gevolgd door een korte spirituele lezing.

“God heeft u gezegend met de gave te accepteren wat u niet kunt veranderen. Durf om dingen te veranderen die u wel kunt en wijsheid om het verschil te weten.” Sanoesie merkt op dat als je als mens bewust bent van de kracht in jezelf, je instaat bent een mooi leven te leiden. De Sasi Sura maand wordt op 14 november afgesloten. In de laatste twee weken houden de verschillenden gemeentes hun feestelijke dankdiensten om het Nieuwjaar met derden te vieren. In Suriname belijden ongeveer vijf- tot tienduizend Javanisten de Agama Jawa (Javanisme), een mengvorm van Anisme, Hindoeïsme, Boeddhisme met elementen uit de Islam. Vorig jaar had de regering eenmalig de laatste dag van de heilige vastenmaand gelijkgesteld met een nationale vrije dag.