Koto Museum, voorloper Nationaal Klederdrachten Museum

Surinamers beseffen onvoldoende hoe belangrijk en waardevol het is om het Erfgoed te beschrijven, zegt curator Christine van Russel-Henar aan Starnieuws. Als initiatiefnemer van het eerste Koto Museum pleit zij voor een Nationaal Klederdrachten Museum, dat het verhaal vertelt van ‘hoe wij hier ook samen kwamen’. “Iedereen kwam in iets, met iets naar Suriname. Wij moeten onze cultuur conserveren en vol trots delen met eenieder, met de name de jeugd. Dit is Suriname.”

De heropening van het Koto Museum ‘A Gudo Oso’, vond zaterdagavond plaats in een monumentaal pand uit 1917, aan de Prinsessestraat 43. “Een juweel in hartje stad”, zei gastspreker Henna Guicherit, cultureel antropoloog. Zij vindt dat de Stichting Fu Memre Wi Afo (gedenk onze voorouders), die achter het museum staat, geslaagd is om een belangrijke waarde uit de Creoolse cultuur en de Surinaamse geschiedenis een waardige plek te geven. Surinamers moeten voortbouwen op wat zij van hun voorouders hebben meegekregen. Met een eigen identiteit, geschiedenis en cultuur, onderscheidt Suriname zich hiermee in de wereld. Ondanks het koloniaal cultuurbeleid heeft de Surinaamse cultuur het eeuwen kunnen overleven. Volgens Guicherit geeft aan dit hoe diepgeworteld de culturele waardepatronen zijn. “En de betekenis die onze voorouders hebben gehecht aan het behoud ervan.”

Inspiratie voor eigene
De cultureel antropoloog stond ook stil bij de Surinaamse culturele identiteit die steeds aan veranderingen onderhevig is, onder druk staat en het eigene dat op de achtergrond raakt. Dit door onder andere culturele invloeden van buiten af, aanbod van externe media, filmindustrieën en reclame voor massaproducten. De eeuwenoude internationale textiel- en kledingindustrie hebben ook de Creoolse kleding beïnvloed. Hun mediacampagnes leidt dat men wereldwijd diezelfde jeans, gympie of T-shirt draagt, “en diversiteit plaats maakt voor uniformiteit”. Het Koto Museum moet volgens Guicherit de Surinamers “inspireren om het eigene aan te wenden voor het produceren van nieuwe creatieve producties die wij trots aan de wereld kunnen tonen en die onze eigen identiteit versterken”. Guicherit hoopt op meer initiatieven als het Koto Museum, die samen “met andere musea langzaam maar zeker richting één Nationaal Museum koersen”.

Henar vatte het idee van een Koto Museum, na onderzoekswerk naar koto’s en angisa’s (hoofddoeken). “De verzameling textiel bleef hierna liggen. Na gesprekken met de familie en Guicherit, besloot ik de stoffen uit de kast te halen en hun verhalen te delen”, vertelt de curator. Zelf gekleed in een bigi koto van batik stof, heeft zij zaterdag genodigden een rondleiding gegeven in het nieuwe onderkomen. Het vers laagje verf, de airco in de wanden, tegels op de begane vloer zijn de enige ‘buitenstanders’ tussen de eeuwenoude koto’s, angisa’s, emaillen kookgerei, koperwerk van meer dan 100 jaar oud en Surinaamse taferelen. De expositie wordt om de zes maanden afgewisseld met ‘nieuwe’ koto’s uit de oude doos.

Tijdens de opening was het ministerie van Onderwijs, Wetenschap en Cultuur, de grote afwezige. Guicherit deed een beroep op de minister om zijn bijdrage te leveren om de collectie in stand te houden. Eigenaren hebben hun collectie uit de privé sfeer gehaald, die deel uitmaakt van ons Nationaal Cultureel Erfgoed en toegankelijk gemaakt voor vooral de jeugd. “Dit gebaar mag niet onbeantwoord blijven.”