De 1%-regeling niet effectief toegepast

Door laksheid van het Centraal Hoofdstembureau hebben sommige politieke partijen in strijd met de kiesregeling kunnen deelnemen aan de verkiezingen.

Het artikel dat in geding is, is artikel 7 van de kiesregeling luidende ‘Voor de toepassing van dit decreet wordt als politieke organisatie mede beschouwd een combinatie van politieke organisaties, welke met het oog op de deelname aan algemene, vrije en geheime verkiezingen (lees geheime stemming) is gevormd, mits deze combinatie bestaat uit politieke organisaties die voldoen aan de in het Decreet Politieke Organisaties gestelde vereisten”.

Hoewel door deze bepaling de mogelijkheid ontstaat dat individuele politieke partijen in combinatie met andere kunnen deelnemen aan de aanstaande verkiezingen, blijft de bepaling in artikel 8 van het Algemeen Decreet A 24 (S.B. 1987 no. 61) van kracht. Hierin is o.a. het volgende geregeld:
1a. Politieke organisaties, die niet in het openbaar register zijn geregistreerd, mogen niet deelnemen aan verkiezingen voor volksvertegenwoordigende lichamen.
1b. Eveneens mogen aan de verkiezingen van volksvertegenwoordigende lichamen niet deelnemen, politieke organisaties die niet hebben overgelegd een ledenlijst waaruit blijkt dat het aantal kiesgerechtigde leden tenminste 1% van het totaal aantal kiesgerechtigden in Suriname is. In de komende verkiezingen van 25 mei is dat aantal vastgesteld op tenminste 3.553 van de kiesgerechtigden.

Met andere woorden deze individuele partijen zijn alsnog gehouden een ledenlijst te overleggen, waaruit blijkt dat tenminste 1% van het totaal aantal kiesgerechtigden in Suriname behoort tot leden van hun politieke partij. De toenmalige wetgever van 1987 heeft deze en andere normen limitatief opgesomd in artikel 8 van het hoger aangehaalde Decreet, om de chaotische toestanden van voorheen bij de verkiezingen te reguleren.

De 1% regeling werd niet effectief toegepast, onder het mom van er bestaan geen richtlijnen over de toepassing. Niets is minder waar, de wetgever heeft uitdrukkelijk een delegatiebepaling opgenomen en wel in artikel 35 lid 5 van de kiesregeling waaraan het Centraal Hoofdstembureau de legitimiteit ontleent om een beschikking zijnde het uitvoeringsbesluit te kunnen opmaken.

Welnu als democraat in een rechtsstaat mag worden verwacht dat het democratische gehalte van onze verkiezingen wordt verhoogd door simpelweg het uitvoeringsbesluit uit te vaardigen over de 1% regeling, waardoor alle politieke partijen die aan de verkiezingen wensen deel te nemen, verplicht worden om te bewijzen dat zij in staat zijn tenminste te voldoen aan de 1% regeling. Hoewel de wet duidelijk is - althans voor degenen die daarin getraind zijn - wordt toch op de televisie beweerd dat in combinatie verband het niet nodig is om te voldoen aan de 1% regeling. Mijn prognose van vorig jaar blijft nog in stand.
NDP plus minimaal 27 zetels en als de vlam in de pan slaat meer dan 30 zetels.


Eugéne van der San