The Never Ending Story van Surinames Ontwikkeling

Als kind was ik een grote fan van de film 'The Never Ending Story'. De hoofdrolspeler Sebastian, een enigszins dromerige jongen, werd vaak gepest door zijn leeftijdsgenootjes en was duidelijk een buitenbeentje. Op een dag, als Sebastian op de vlucht slaat voor een aantal pestkoppen, holt hij een klein boekwinkeltje in en komt in aanraking met een zeer bijzonder boek. Het verhaal gaat over een rijk genaamd Fantasia, dat dreigt te verdwijnen. Sebastian leest over de belevenissen van Atreyu, de held die Fantasia moet gaan redden van de ondergang. Maar gaandeweg raakt Sebastian zelf op wonderlijke wijze betrokken bij het verhaal dat hij aan het lezen is.

Nu als volwassen man
Nu als volwassen man, heb ik nooit gedacht dat ik net als Sebastian zo betrokken zou zijn bij de politiek van dit land, dat volgens sommigen gered moet worden van ondergang, versus anderen die juist vinden dat het land gered is van schijnwelvaart.
En ook in de never ending story van Suriname zijn er helden. Helden die in de ogen van het ene kamp worden gezien als terrorist en dictator die het land wilt onderdompelen onder zijn ijzeren bewind en een cultuur van angst inblaast onder allen die tegen hem opkomen. En helden die in de ogen van een ander deel van de bevolking worden gezien als de ware verlosser van Suriname, van onderdrukking, van manipulatie en van buitenlandse politieke beïnvloeding.

En daar sta je dan? Wat ga je doen? Langzaam word je meegesleurd door dit verhaal en net als Sebastian geroepen om wat te doen. De 'never ending story' van de ontwikkeling van ons geliefde Republiek. Wij zijn slechts de spelers die onze rollen overdragen aan de volgende generaties.

Gezonde politieke participatie en discussie onder Surinaamse burgers
Ik ben erg ingenomen en trots wanneer ik zie hoe onze burgers in het publiek debat, vooral op social media en in online nieuwsmedia hun actieve politieke betrokkenheid tonen. Het gaat al een tijd over hen die vóór president Bouterse zijn, en hen die tegen hem zijn, maar hij is slechts een klein onderdeel van het groter geheel. De story over hem zal daarom ook een dag moeten eindigen, maar we gaan geduld moeten hebben en ook ons deel moeten spelen. Ik ben een voorstander dat het rechtsproces (m.b.t. de 8 december moorden) voortgang moet vinden, ondanks het feit dat ik heel veel respect heb voor president Bouterse en voor zijn visie. Maar de story zelf rondom het figuur van president Bouterse en zijn rol in de ontwikkeling van Suriname zal voorlopig (de komende 40 tot 50 jaar) niet eindigen, alsook de invloed van dit verhaal op de natievorming van onze samenleving. Zolang de huidige jonge generatie nog leeft (generatie x en Y), zullen zelfs na de dood van Bouterse verhalen over hem worden doorverteld en overgedragen.

Hetzelfde geldt ook voor de jonge aanhangers van Somohardjo, Santokhi, Brunswijk en Breeveld. Zij zullen hun versie van het verhaal vertellen op hun oude dag 40 tot 50 jaren na 25 mei 2015. Dat wordt een hele hoop oudjes. Ik zie die oudjes al (waarvan ik, met Gods wil ook deel zal uitmaken) die hun verhalen vertellen over de volksfavoriet uit hun tijd. Wij staan zonder twijfel op een punt van onze geschiedenis dat ons volk een grote keus moet maken. Wij staan aan de helling (break even point) van de oude politiekvoering als deze helling oplopend is (voortzetting daarvan) of aflopend is (vernieuwing) moet nog bepaald worden en is afhankelijk van het verantwoordelijkheidsgevoel van de jongeren met politieke ambities. Ondertussen gaat de story van de Surinaamse ontwikkeling onomstotelijk verder, en daar richt ik mij op.

Hoe zal deze story opgeschreven worden in de geschiedenisboeken waaruit onze kleinkinderen zullen lezen? Wat zal hen worden voorgehouden over de rol die de huidige volksleiders hebben vervuld voor de ontwikkeling van dit land? Alle opties zijn mogelijk. Dat hangt af van de 'framing' die zal worden gehanteerd over hun rol in het geheel. Dat wordt sowieso een politieke beslissing die zal moeten worden genomen door de toekomstige regering, hopelijk zonder inmenging van o.a. Nederland die het Suriname-dossier met steekhoudende informatie over diens betrokkenheid bij de militaire staatsgreep van de jaren 80, heeft laten bevriezen voor 60 jaren. Deze kinderen zullen, net als ik, geboren worden in een tijdperk na het overlijden van deze volksfiguren. Net als hoe ik Pengel, Arron, Anton de Kom, Eddy Brumma, Dobru persoonlijk niet heb gekend, precies zo zullen zij de huidige volksleiders, met nadruk op charismatische volksleiders, niet kennen.

Vertrouwen in eigen kunnen
'Wi Eigi Sani' zal de toekomst en richting bepalen. Als er iets is dat president Bouterse mij heeft laten inzien, dan is dat het vertrouwen in eigen kunnen, bescherming van de soevereiniteit van onze jonge natie tegen verregaande beïnvloeding door sterke buitenlandse mogendheden en van oneerlijke deals met multinationals. Natuurlijk ben ik niet helemaal eens met alles en de manier hoe de ontwikkelingsvisie soms wordt uitgevoerd, ik ben ook niet eens met corruptie die nog steeds even hard of misschien zelfs harder doorgaat. Maar dat betekent niet dat ik de baby met badwater en al moet weggooien. Het is voor mij een never ending story, want die battles zullen ongestoord doorgaan, nieuwe politieke akkoorden en combinaties zullen blijven vormen. Charismatische leiders en Beschermers van het volk zullen blijven opstaan en de richting van onze ontwikkeling zal een twistpunt blijven, totdat wij leren samenwerken en een overkoepelende en geïntegreerde lange termijn ontwikkelingsstrategie hebben vastgesteld welke een einde brengt aan het inconsistent karakter en onzekerheden tijdens het ontwikkelingstraject van ons land. Een bekende politicus zei ooit: "het enige dat zeker is in onze politiek zijn de belangen van jouw achterban. Vandaag ben ik jouw vriend, en morgen jouw vijand, overmorgen ben ik weer jouw vriend". Des te meer het belang van deze overkoepelende ontwikkelingsstrategie.

Toekomst van Suriname
Geen voedselschuur maar een kenniseconomie. Als jongere zie ik de toekomst van ons land niet zo zeer als een voedsel schuur van de regio, maar als een kennis/informatie economie. Het is de tertiaire sector (service sector) en de quaternaire sector (ICT's) waarop de toekomst van ons land gericht zou moeten zijn. Investeringen zijn goedkoper (o.a. vanwege lagere kosten bij het opstarten van een bedrijf) en het vertrouwen in eigen kunnen kan eindelijk op een hoog niveau worden uitgedragen. Het educatie systeem moet aangepast worden, vooral wanneer je hoort dat ruim 10% van onze bevolking hoogopgeleid is. Ik kan mij terugvinden in de human capital agenda voorgedragen door onder andere drs. Stanley Ramkhelawan die zijn tijd genomen heeft om een projectie te maken van kansen en bedreigen die in het ontwikkelingstraject van Suriname. (De titel van zijn artikel 'Banen voor Jongeren' kunt u googlen).

Een voedselschuur zijn voor de regio zal naar mijn tussentijdse mening niet echt leiden tot een diversificatie en verdieping van onze economie, en ook niet tot significant toenemende inkomsten voor ons land. Je hebt grote investeringen nodig (% van het BNP) in Research en Development (technologie) en kapitaalgoederen en in de bewerking van beschikbare grond om dit doel te kunnen bereiken. Hoewel een buitenlandse lening volgens de economische theorieën niet perse een slecht ding is, kan teveel lenen een destabiliserend effect hebben op onze economie. Ik ben nog aan het onderzoeken in hoeverre dat het geval zou kunnen zijn momenteel. De primaire sector (o.a. landbouw) staat bekend voor haar dalende opbrengsten met tijd (zie onderstaand figuur). Alsook de secundaire sector (b.v. verwerking en inblikken van landbouwgewassen).

Technologie (R&D) in ontwikkeling zal nodig zijn om de opbrengsten te doen toenemen als ook genoeg beschikbare landbouw gronden. Mijn voorkeur gaat uit naar investeringen in de tertiaire en quaternaire sector omdat het goedkoper is, stijgende opbrengsten met zich mee brengt, bijdraagt aan innoverend denken, en ondernemerschap onder jongeren stimuleert. 76% van de beroepsbevolking van Engeland, één van 's werelds rijkste landen, zit in de quaternaire sector. Wij kunnen dat ook bereiken met gedegen planning en vertrouwen in eigen kunnen. Waarom geloof ik dat het kan? Wetenschappers verbonden aan instellingen zoals de Wereld Bank en de VN hebben aangegeven dat, met de huidige ICT Technologie, ontwikkelingslanden zeer grote stappen vooruit kunnen maken en daarbij verschillende fases die ontwikkelde landen moesten doormaken kunnen overslaan. Via ICT kan corruptie ook worden aangepakt en het overbevolkte overheidsapparaat worden ontlucht van overvloedige arbeiders. Het is een miljarden dollar industrie waar Suriname ook van kan en zou moeten profiteren, want wij bezitten veel creatieve en briljante jongeren die nog ontdekt en gestimuleerd moeten worden. Denk bijvoorbeeld aan Jeremy Berkleef, een veelbelovende jonge Surinaamse entrepreneur. Ons educatie systeem moet diepgaand worden aangepast, als het kan vandaag nog, om de talenten van, innovatie en ondernemerschap onder jongeren te stimuleren. De vraag is: durven wij groot te denken? Durven wij out of the box te denken? Is die politieke wil aanwezig?

Het huwelijk tussen Politiek met Innovatie
Een huwelijk tussen de politiek en innovatie. Daar zie ik de toekomst van Suriname, en daar zouden wij naartoe moeten gaan. Los van de vraag of de vooruitstrevende jongeren ready zijn voor het huwelijk van de rauwe Politiek met Innovatie is de timing ook belangrijk. Van mij krijgt de huidige regering de ruimte haar beleid verder af te werken. Het sociaal vangnet verder te verankeren en inkomsten genererende instrumenten in te stellen ter ondersteuning van dit sociaal stelsel (ik duid hierbij niet op belasting inning). Uiterlijk 2025 moeten de voordelen al duidelijk meetbaar kunnen zijn, en zou de bevolking instaat moeten zijn een trede hoger te klimmen op de behoefte piramide richting ultieme zelfontplooiing.

Jurgen Budike, MSc.