Begrotingstekort
Een begrotingstekort ontstaat wanneer de begrote uitgaven van de overheid in een bepaald jaar hoger zijn dan de begrote inkomsten. Tot de uitgaven behoren niet alleen de operationele kosten, lonen en sociale premies, maar ook uitgaven voor goederen, diensten, subsidies, kantoorkosten en diverse programma’s. Daarnaast moeten de begrote aflossingen op staatsleningen afzonderlijk in de begroting worden vermeld.

Bij de begrote inkomsten worden de verwachte opbrengsten uit directe en indirecte belastingen en de niet-belastingontvangsten (zoals dividenden van staatsbedrijven, bijvoorbeeld Staatsolie) opgenomen.
Leningen die worden afgesloten om het begrote financieringstekort te dekken, mogen géén onderdeel vormen van de totale begrote inkomsten.

Begroot financieringstekort
Er is sprake van een begroot financieringstekort wanneer de begrote uitgaven, exclusief de aflossingen op staatsleningen, hoger zijn dan de begrote inkomsten.

Een dergelijk tekort leidt tot een verhoging van de staatsschuld, omdat de regering op zoek moet naar middelen om het tekort te dekken. Daarom speelt het financieringstekort in de behandeling van de begroting door De Nationale Assemblée (DNA) een belangrijkere rol dan het begrotingstekort.

Relatie tussen financieringstekort en begrotingstekort


In de Begroting 2026 van Suriname is onder “Leningen en Schenkingen” een bedrag van SRD 4.207.076.000 aan inkomsten opgenomen. De schenkingen horen terecht onder de inkomsten, maar dat geldt niet voor de leningen.

Verder is in dezelfde begroting ongeveer USD 401 miljoen als uitgave vermeld voor aflossingen op staatsleningen. Ook dit is onjuist, want volgens internationale standaarden moeten aflossingen op staatsschulden separaat worden opgenomen in de staatsbegroting.

Daarnaast betaalt Suriname momenteel op veel leningen nauwelijks of geen rente. Als dat wel het geval zou zijn, zou er minimaal SRD 7 tot 8 miljard extra onder de uitgaven moeten worden opgenomen. Deze jaarlijkse lasten worden feitelijk doorgeschoven naar toekomstige generaties Surinamers.

Internationale standaard voor begrotings- en financieringstekort
Begrotings- en financieringstekorten worden internationaal uitgedrukt als percentage van het Bruto Binnenlands Product (BBP). Het streven is dat het begrotingstekort niet hoger is dan 3 procent van het BBP. Bij een BBP van 100 mag het tekort dus niet groter zijn dan 3.

Voor de staatsschuld geldt als richtlijn dat deze niet hoger mag zijn dan 60 procent van het BBP. Bij een BBP van 100 zou de schuld dus maximaal 60 mogen bedragen.

De Begroting 2026 van Suriname overschrijdt deze internationale normen echter ruimschoots. Door de recente wijziging van de Wet op de Staatsschuld zal Suriname in 2027 en 2028 naar verwachting opnieuw de toegestane grenzen voor het begrotingstekort en het schuldenplafond fors overschrijden. Door onder meer leningen ten onrechte als inkomsten te presenteren, wordt de financiële werkelijkheid helaas verbloemd.

Terzijde
Leraren en ouders wordt aangeraden hun leerlingen en kinderen bij te brengen dat leningen geen inkomsten zijn, maar verplichtingen die gepaard gaan met bankkosten, rente, aflossingen en overige lasten. Alleen door dat besef kan een nieuwe generatie ontstaan die verstandiger met geld omgaat - zowel op micro- als op macroniveau.

Drs. Kenneth C.M. Lalji RB