Column: 'De tollieban'

Onlangs zag ik op de Engelstalige versie van de Arabische zender Al Jazeera een item over de Taliban. In vrijwel de meeste provincies van Afghanistan heeft de fundamentalistische beweging weer vaste voet aan de grond gekregen en voert ze de sharia in. Mannen en vrouwen die overspel plegen worden weer tot de dood gestenigd.

De Taliban is het schrikbeeld voor het westen van wat de islam echt zou zijn: achterlijk en onderdrukkend voor de vrouw. En vaak volgt dan de insinuatie: de westerse religie – het Christendom – is superieur aan de islam.
Ik ben een atheïst. Ik geloof niet in God, maar wel in respect en tolerantie voor mensen die in God geloven, in live and let live.

Het valt me op dat er in ALLE godsdiensten fundamentalistische stromingen zijn, die vergelijkbaar zijn met de Taliban. Ze hebben alle een probleem met seksualiteit en de positie van de vrouw.

In Afghanistan heb je de islamitische Taliban. In Amerika heb je de Christian Right, die tegen het homohuwelijk zijn, abortusklinieken in brand steken en seksuele voorlichting op scholen willen verbieden. In India heb je fundamentalistische Hindoes die denken dat het enige recht van vrouwen het aanrecht is.

Maar in Nederland heerste de beeldvorming alsof niet-westerse culturen in het algemeen - en niet de specifieke fundamentalistische stromingen die er in alle godsdiensten zijn - achterlijk zijn als het gaat om de positie van de vrouw.

Laten we kijken naar een paar feiten.
De meeste gekozen vrouwelijke staatshoofden in de wereld in de afgelopen decennia komen uit niet-westerse landen. Uitgesproken islamitische landen als Pakistan en Indonesië hebben in democratische verkiezingen vrouwen gekozen als staatshoofd. India heeft een vrouw als president. Bangladesh heeft een vrouw als premier. Het Afrikaanse land Liberia heeft een vrouw als president. Latijns-Amerikaanse landen als Chili en Argentinië kozen een vrouw als president.
Onlangs werd in Trinidad & Tobago een Hindostaanse vrouw tot premier gekozen, Kamla Persad-Bissessar.

De laatste keer dat in Nederland een vrouw werd gekozen als staatshoofd was in….? Oh ja, in Nederland wordt het staatshoofd niet gekozen in democratische verkiezingen, net als in andere westerse landen als Engeland, Zweden, Denemarken, België en Spanje. De enige manier waarop in Nederland een vrouw staatshoofd heeft kunnen worden is door erfelijkheid, niet door verkiezingen.

Laten we kijken naar de economie.
De lijst van de 50 machtigste vrouwen in de wereld in business wordt aangevoerd door de Indiase Indra Nooij, de bestuursvoorzitter van Pepsi Cola. Op de top 10 van deze lijst komen twee zwarte vrouwen voor: Oprah Winfrey en Ursula Burns, de bestuursvoorzitter van Xerox.
De presidenten van de centrale banken van niet-westerse landen als Pakistan, Thailand, Angola, Kenia, Tonga, Turkmenistan en Argentinië zijn vrouw. De dag dat een vrouw aantreedt als president van de Centrale Bank in Nederland moet nog aanbreken.

Betekent dit dat mensen uit niet-westerse culturen tevreden mogen zijn met de positie van de vrouw? Nee, dat betekent het niet. De feiten geven alleen aan dat het Nederlandse beeld van de westerse superioriteit op het gebied van vrouwenemancipatie niet deugt. Het is onderdeel van de fantasie van de superioriteit van de westerse cultuur die we zo goed kennen uit het kolonialisme.

Laten we kijken naar seksualiteit.
In het westen heerst het idee alsof niet-westerse culturen op een krampachtige manier omgaan met seksualiteit.
India heeft de wereld de Kamasutra geschonken, een handleiding voor seks dat al eeuwenoud is. Ik moet bekennen dat de beschrijving van al die standjes je al een hernia bezorgen voordat je eraan zou willen beginnen.
Beroemd zijn de erotische uit steen gehouwen beelden in de Indiase plaats Khajuraho. Alle denkbare standjes worden daar levensgroot uitgebeeld.
Het moet een gekke ervaring zijn voor toeristen. Zittend op de voet van een standbeeld, gezellig een ijsje eten en kletsen met je partner over hoe warm het is, terwijl boven je hoofd een Hindoe met een lange penis koortsachtig een vrouw in alle standjes neemt.

In de moslim cultuur bestaat ook zo’n boek als de Kamasutra. Het is geschreven door Shaykh Nefwazi aan het begin van de 16de eeuw en is getiteld “De geparfumeerde tuin”. Het heeft dezelfde opzet als de Kamasutra maar met minder kans op een hernia. Het is een uitgebreide handleiding voor seks bij moslims compleet met middeltjes tegen impotentie (azijnstroop, knoflook, lange pepers en nootmuskaat).
In de Afrikaanse cultuur was het taboe op seks ook niet groot. Beelden en houtsnijwerken getuigen daarvan.

In de christelijke cultuur heeft lange tijd de Victoriaanse moraal bestaan die voorschreef dat hoe ouder de meisjes werden, hoe langer de jurken moesten zijn. De christelijke cultuur heeft de krampachtigheid op het gebied van seksualiteit geïntroduceerd in veel niet-westerse culturen.

Het is amper een halve eeuw geleden dat in Europa de seksuele moraal losser is geworden. De laatste jaren gaan in alle delen van de wereld en in alle culturen de ontwikkelingen in dezelfde richting: een open houding ten aanzien van seksualiteit en een verdergaande emancipatie van de vrouw.
Het idee dat niet-westerse culturen in vergelijk met de westerse cultuur achterlijk zijn in hun houding t.a.v. vrouwen en seksualiteit is niet op feiten gebaseerd, maar op fantasieën. Er is nog een lange weg te begaan op het gebied van vrouwenemancipatie en een gezonde seksuele moraal, en dat geldt voor alle culturen.

De neiging van de fundamentalistische stromingen om seksualiteit in de ban te doen en vrouwen terug te sturen naar het aanrecht heeft me ertoe gebracht om een nieuwe term voor deze stroming te verzinnen: de tollieban.

Nou ben ik geen voorstander van een volledige losse seksuele moraal. Ik vind dat de samenleving op een ontspannen manier moet omgaan met seksualiteit en het moet zien als een normale menselijke behoefte zoals eten en drinken.
Maar toch weer niet helemaal……
Anders dan eten en drinken heeft seksualiteit iets intiems. Als je die intimiteit weghaalt, dan valt het verschil tussen mens en dier weg.

Haal intimiteit en privacy weg, dan zou je tijdens de lunch op kantoor of in de fabriek zomaar het volgende gesprek kunnen voeren:

John: “En… hoe was jullie weekend?”
Adimen: “We zijn met de kinderen naar Mariënburg geweest. Het was gezellig, boi.”
Sakuntela: “Ik had ook een gezellig weekend. Prem en ik hebben geurige kaarsen aangestoken bij ons diner. We hebben nasi met kip gegeten. Daarna zijn we naar bed geweest en hij heeft mij hard van achteren genomen, op z’n hondjes.”
Adimen: “En… was het lekker?”
Sakuntela: “De hondjes stand”
Adimen: “Nee, die nasi”
Sakuntela: “Nou, die was een beetje zout.”

Zou je zo’n gesprek aan de lunchtafel op kantoor willen voeren? Weg intimiteit! Gek toch?

Sandew Hira

Reacties naar: sandewhira@amcon.nl