Jorge Familiar: Leraren maken tot supersterren

Elke week zijn scholieren van openbare scholen in Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied verstoken van een volledige dag in de klas. Ziekteverzuim van leraren, hun lage opleidingsniveau en loon evenals een zwakke schoolleiding zijn daar de oorzaak van. Dit is één van de belangrijkste bevindingen in het baanbrekend rapport van de Wereldbank dit jaar: ‘How to Raise Student Learning in Latin America and the Caribbean.’

Een andere belangrijke bevinding die opvalt is dat de personen die een loopbaan in het onderwijs in Latijns-Amerika hebben, academisch zwakker geschoold zijn dan het totaal aantal studenten in het hoger onderwijs. In Singapore en Finland komen docenten uit de top drie van de studenten. “En dat maakt leraren tot supersterren,” zegt Jorge Familiar, vicepresident van de Wereldbank voor Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied.

“Latijns-Amerika is bekend om zijn supersterren van wereldklasse, zijn ze schrijvers, voetbalsterren of kunstenaars. Shakira bijvoorbeeld wordt bewonderd om haar muziek en talent, maar ook om haar jarenlange inzet voor de verbetering van het leven van arme kinderen in Latijns-Amerika. Er is geen twijfel dat de Colombiaanse zangeres en songwriter alle aandacht en lof die ze krijgt verdient, maar de regio zou kunnen profiteren van het hebben van leraren die half zoveel worden bewonderd als muzieksterren.”

Familiar wijst erop dat de regio voor de uitdaging staat om de kwaliteit van haar onderwijs te verhogen, wil zij in een sneller tempo groeien. Een land kan met verbeterd menselijk kapitaal productiever worden en heeft een bevolking met beter onderwijs, betere kansen in het leven, zegt hij. Betere kansen in het leven betekent ook dat de armoede wordt teruggedrongen. “En om de kwaliteit te verhogen, zijn de vaardigheden van de verantwoordelijken van het onderwijs van fundamenteel belang.”

Leraren bewonderen als muzieksterren is moeilijk, maar niet onmogelijk, stelt de vicepresident van de Wereldbank voor Latijns-Amerika en het Caribisch Gebied. “Het vereist vooral een serieuze dosis politieke wil.” Als voorbeeld noemt hij Finland. In de jaren 70 van de vorige eeuw, stelde Finland de lat voor het inhuren van leraren steeds hoger. Het was de hoeksteen van zijn onderwijshervorming. Finland had een soortgelijke onderwijsmarkt als Latijns-Amerika met veel lerarenopleidingen van verschillende kwaliteit die een te groot aantal leraren afleverde. Gedurende een aantal decennia is het land erin geslaagd om de situatie te veranderen naar één met een veel kleiner aantal hoogwaardige instellingen die net genoeg getalenteerde docenten afleveren. Alle docenten zijn verzekerd van een onderwijspositie met een hoge sociale prestige, alsook concurrerende salarissen.

Er is een groeiende consensus dat het lange termijn groeipad voor de Latijns-Amerikaanse economieën moet worden geplaveid met productiviteit, stelt Familiar. Dit betekent dat er veel meer moet worden geïnvesteerd in vaardigheidsintensieve industrieën die de regio competitief brengen in de wereldwijde waardeketens om de groei te vergroten door te leren over nieuwe technologieën en management praktijken. Deze transformatie vereist geschoolde arbeidskrachten, waarbij de kwaliteit van het onderwijs eerst moet verbeteren. “Om het risico van toenemende inkomensverschillen in het proces van steeds productiever worden, te vermijden kan de onderwijskwaliteit niet worden beperkt tot de weinige gelukkigen,” concludeert Familiar.