De lijdensweg om sukade tot leven te brengen

De Surinaamse overheid wil de landbouw stimuleren en daarmee bereiken dat de export verhoogd kan worden. Wat komt daar in de praktijk van terecht? Tegen welke knelpunten lopen Surinaamse landbouwers en ondernemers aan en welke hulp krijgen ze daarbij van de Surinaamse overheid. Een verhaal over een Surinaams initiatief.



In 2009 is Suriname Candied Fruits (SCF) gestart met het kweken van sukade op Saramacca. Op dit moment zijn er zo’n 1000 bomen geplant en de komende tijd zal dat oplopen tot 2500. In het verre verleden werd sukade op allerlei plaatsen in Suriname geplant om te gebruiken in paasbrood en kerstbrood en bijvoorbeeld ook in Viadoe. De laatste decennia is sukade echter steeds minder bekend geworden.

Uniek aan het initiatief is dat SCF het kweken en het verwerken tot een eindproduct in een verwerkingsfabriek zal combineren. Tot nu toe komt alle sukade van de bakkerijen en de winkels in Suriname uit Nederland. Daar groeit sukade niet en zij voeren het dus als halffabricaat in bijvoorbeeld vanuit Puerto Rico. U zult begrijpen dat de winst vooral in Nederland wordt gemaakt.

SCF richt verschillende kwekerijen in. In 2011 worden waarschijnlijk de eerste vruchten van de bomen geplukt. Daarnaast is er door een architect een verwerkingsfabriek ontworpen die uiterlijk 2012 op Saramacca zal moeten verrijzen. Kortom, een initiatief goed voor de werkgelegenheid, goed voor de export en goed voor de deviezenvoorraad.

Boerensamenwerkingsverband
In de strategie van SCF wordt het belang onderschreven van samenwerking met andere boeren. In Puerto Rico bijvoorbeeld zijn er kwekerijen met meer dan 25.000 bomen. Met de samenwerking met andere boeren worden de mogelijkheden van grote productie in Suriname optimaal gebruikt. De bedoeling is om rond 2011 allerlei activiteiten te starten om boeren op in eerste instantie Saramacca bij het project te betrekken.

In overleg met de overheid zal een plan van aanpak worden opgesteld. In dit plan wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen:
• Informatievoorziening bij de start (informatiebijeenkomsten);
• Juridische aspecten van de samenwerking (eeuwig gebruiksrecht op de bomen door de bomen ter beschikking te stellen en voor gegarandeerde afname en een goede prijs te zorgen);
• Begeleiding bij de opzet van de kwekerijen;
• Begeleiding bij de uitvoering;
• Gegarandeerde afname en prijsstelling.

Met deze aanpak wordt aansluiting gevonden bij de doelstellingen van de overheid om meer zelf te gaan produceren en te streven naar betere verhoudingen op de betalingsbalans.

Doelstellingen Surinaamse overheid
Bij de afgelopen verkiezingen werd één ding duidelijk: alle partijen willen de landbouw bevorderen. Vaak blijft onduidelijk hoe dat gedaan moet worden, maar wel zegt men allemaal de landbouw te willen stimuleren.

Meer concreet zegt men dat de Surinaamse boeren geholpen moeten worden groente en fruit te kweken die gegarandeerd afgezet kan worden tegen een redelijke prijs. Gevolg zou hiervan moeten zijn dat boeren er steeds meer voor kiezen om hun totale areaal actief te gebruiken.

In het algemeen heeft de Surinaamse overheid als doelstelling om de export van Surinaamse producten te bevorderen. Voor de landbouw is dit het afgelopen jaar in ieder geval niet gelukt. Recent is bekend geworden dat de export van landbouwproducten in 2009 juist is afgenomen ten opzichte van de jaren daarvoor.


Waar loopt SCF in de praktijk tegenaan?
Samengevat kan worden gesteld dat SCF dus een prachtig initiatief is waarmee bijgedragen wordt aan de doelstellingen van de Surinaamse overheid. In de praktijk komt daar echter nog weinig van terecht.

In de eerste plaats land om het project goed te kunnen realiseren. Zowel via LVV als via Domeinen is getracht in aanmerking te komen voor percelen. Tot nu toe is daar echter geen enkele vordering bij gemaakt. Velen beschikken over gronden die niet gebruikt worden, maar ondernemingen die enthousiast aan de slag gaan kunnen niet verder omdat er geen grond is voor de bouw van de fabriek en de verdere uitbouw van de kwekerijen.

In de tweede plaats steun bij de financiering. SCF investeert eigen geld in het initiatief en hoopt vervolgens steun te krijgen van bijvoorbeeld de Nationale Ontwikkelingsbank en de Surinaamse overheid. Ook hier: tot nu toe geen enkel resultaat. De Nationale Ontwikkelingsbank zegt geen geld te hebben (toch wat gek voor een bank) en van de overheid hebben we tot nu toe geen steun gekregen.

Gelukkig hebben we wel op verschillende plekken op het ministerie van LVV vakinhoudelijke steun gekregen. De goede wil is daar zeker aanwezig. Probleem is wel dat er nauwelijks kennis van sukade aanwezig is, dat het landbouwonderzoek naar goede variëteiten op een laag pitje staat en dat bezoeken aan landen waar wel veel kennis aanwezig is niet beschikbaar is.

Conclusie is dat de Surinaamse overheid landbouwers en ondernemers het niet gemakkelijk maakt. Dat is jammer zeker als een bepaald initiatief zo duidelijk bijdraagt aan de eigen doelstellingen van de overheid.

SCF heeft haar hoop op de nieuwe regering gevestigd. Wij hopen dat deze regering voortvarend bezig zal gaan met het ondersteunen van Surinaamse initiatieven om de landbouw en export te bevorderen. Wij houden de lezer op de hoogte of die hulp er daadwerkelijk is gekomen.

Jules Donk en Ruud Souverein