Wereld Diabetes Dag niet lichtvaardig opvatten

Vandaag, 14 november 2014, herdenken wij in Suriname en de rest van de wereld, Wereld Diabetes Dag (hierna: WDD). Enkele dagen terug, las ik het artikel over de relatie gezond eten en goed gebit, van mondhygiënist D.M. Leerdam, wat mij inspireerde om een aanvullende bijdrage over dit onderwerp te leveren.
Waarom 14 november? Deze dag is de geboortedag van dr. Frederich Banting, een Canadese pionier en Nobel Prijs Winnaar voor Medicijnen, in 1922 te samen met zijn landgenoot, prof. Charles Best. Beide mannen ontdekten de stof insuline (het hormoon verantwoordelijk voor de regulering van de ‘bloedsuikerspiegel’ in het lichaam).

Over suikerziekte en de verschillende typen (type-1, veelal bij jongeren, Type-2, bij mensen met wat hogere leeftijd, zwangerschapsdiabeten etcetera.) is er bijzonder veel leesmateriaal. Vaststaat dat de schadelijke gevolgen enorm kunnen zijn: verhoogde risico’s voor hartziekten, hersenbloedingen, nieraandoeningen, en verslechtering van ogen, om een paar te noemen (lees ook in de recente bijdrage van Leerdam).

WDD wordt elk jaar herdacht op 14 november, en gaat terug naar 1991, toen de in Amerika gebaseerde ‘International Diabetic Federation’ ((IDF), tesamen met de Wereld Gezondheidsorganisatie (WHO), het nobele initiatief namen, om een specifieke dag te wijden voor diabetici. Als erkenning voor het baanbrekende werk, werd uitgekozen de geboortedag van prof. Banting. Voorts beseften ze dat over de jaren heen de prognoses over genezing en controle van suikerziekte alleen maar negatiever werden, en dat de ziekte grote delen in de samenleving in haar greep had. Het is mede door dit voor de volksgezondheid teisterende beeld dat de VN bewoog tot aanname van een resolutie, en waarbij onder punt 2, een oproep aan alle landen om dit probleem op alle niveaus op gepaste wijze te gedenken:
“Invites all Member States, relevant organizations of the United Nations system and other international organizations, as well as civil society, including non-governmental organizations and the private sector, to observe World Diabetes Day in an appropriate manner, in order to raise public awareness of diabetes and related complications, as well as its prevention and care, including through education and mass media;”
Zorgwekkend
Vandaag de dag telt de Amerikaanse Federatie meer dan 200 associaties, terwijl meer dan 160 landen actief zijn betrokken, en verlenen financiële steun en technische hulp, en moedigen voortgaande wetenschappelijk onderzoek op het gebied van suikerziekte aan.

Volgens statistieken van IDF, Diabetes Atlas, 6th Edition, in 2013, leden wereldwijd maar liefst 382 miljoen mensen aan suikerziekte. Tegen 2035 is de verwachting dat dit aantal gaat naar 592 miljoen, een aanzienlijke stijging van 54%, (naar schatting zal 1 op de 10 mensen in de wereld dan een diabeet zijn!). Suriname heeft volgens het IDF-rapport van 2013 een diabeten prevalentie van 36.800 (10.9 %), in de leeftijdsgroep (20-79 jaar), en op een geschatte populatie van 338.000 mensen, waaronder 19.800 vrouwen. Volgens het IDF-rapport waren er in 2013 maar liefst 471 diabeet-gerelateerde doden geregistreerd in Suriname. In 2035 verwacht de federatie dat in Suriname de diabeten populatie een stijgende trend zal vertonen naar (57.000) oftewel 13.3 % , gebaseerd op een bevolkingstoename naar 430.000 in dezelfde leeftijdsgroep.

De situatie is dus zorgwekkend, en er is dringende reden voor landen - niet alleen Suriname - om verdere maatregelen te nemen, strategieën te ontwikkelen voor beteugeling van het fenomeen. De aanname van de VN Resolutie moet niet licht worden gevat, er zijn grote gezondheidsrisico’s onder deze doelgroep, er zijn alarmerende cijfers met toenemende trends. 14 november is uitgekozen voor diabetici wat ook in de VN Resolutie onder punt 1 expliciet staat vermeld: “Decides to designate 14 november, the current World Diabetes Day, as a United Nations Day, to be observed every year beginning in 2007.”

Dit jaar is het thema: ‘begin dagelijks met een gezond ontbijt’. In lijn met de VN Resolutie, en de ernst van het probleem - ook voor Suriname - verwachten we dan ook dat op deze dag diabetici in Suriname bijzondere aandacht krijgen, zoals via radioprogramma’s, campagnes, sport evenementen, gratis diabetici controles, speeches en persconferenties. We verwachten ook dat het bekende blauwe symbool, - de blauwe cirkel-, voor diabetici op belangrijke locaties zichtbaar zal zijn. Kortom, een gepaste wijze van herdenking met mobilisatie van alle maatschappelijke en functionele groepen, i.h.b. actoren uit de gezondheidssector, om deze dag op respectvolle en toepasselijke wijze te gedenken.


Sardhanand Panchoe