Gedenkboek ATM: "Vakbeweging boet aan kracht in"

De vakbeweging in Suriname heeft aan kracht ingeboet, omdat de eenheid zoek is. Dit stelt Imro Smith, schrijver van een gedenkboek dat is verschenen ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van het Ministerie van Arbeid.
"Veel vakbondsleiders zijn zich actief gaan bemoeien met de politiek, waardoor ze de werknemersbelangen hebben gebagatelliseerd”, zegt Smith, die tevens al 11 jaar hoofd is van de voorlichtingsafdeling van voornoemd ministerie, dat inmiddels is omgedoopt tot Ministerie van Arbeid, Technologische ontwikkeling en Milieu (ATM).
De overheid zou volgens Smith kunnen helpen de vakbeweging tot een eenheid te smeden. Maar daarmee zou zij haar ergste tegenstander kweken. Vandaar dat de overheid geen haast maakt om de vakbeweging te versterken.

Ook Rahid Doekhie, voorzitter van de Associatie van Surinaamse Fabrikanten ASFA, vindt dat de vakbeweging aan macht heeft ingeboet. De werknemer, zegt Doekhie, is in de 21ste eeuw beter geschoold dan vroeger en heeft de beschikking over betere communicatiemiddelen. "Ook dat maakt dat de kracht van de vakbeweging teloor gaat."
Terwijl juist de vakbeweging verantwoordelijk was voor de val van de regering-Pengel in 1969, na grote en langdurige stakingen. Het was ook de vakbeweging die er mede zorg voor droeg dat de daaropvolgende regering-Sedney op 27 januari 1970 het Ministerie van Arbeid oprichtte.
Sindsdien is de verhouding tussen werkgever en werknemer drastisch veranderd. In de jaren '60 en '70 was de werkgever "een ongevoelige en bikkelharde individualist, terwijl de werknemer subassertief, onbenullig en monddood gehouden werd", zoals in het gedenkboek staat. Nu zijn werknemers beter opgeleid en mondiger.

Volgens Ronald Hooghart, voorzitter van de Centrale van Landsdienaren organisaties CLO, is de vakbeweging evenwel juist aan het toenemen in kracht. Dit komt volgens hem doordat er steeds meer mogelijkheden zijn voor vakorganisaties om zich te scholen. Ook is de vakbeweging een van de sociale partners die samen met het Ministerie van ATM het beleid uitzetten voor de arbeidsmarkt.
Volgens Hooghart is er in de 21ste eeuw nog steeds een taak voor de vakbeweging. Nog altijd worden namelijk arbeiders en werknemers bedreigd door werkgevers. Hij vindt het de taak van de vakbeweging om ervoor zorg te dragen dat dit soort situaties niet meer voorkomen.
Hooghart: "Voor goede arbeidsverhoudingen moeten wij niet alleen op internationale vergaderingen van de International Labour Organisation mooie verdragen tekenen. Wij moeten die intenties ook daadwerkelijk toepassen in de praktijk."

Ook Roy Haverkamp, directeur van het SIVIS (Scholingsinstituut voor de Vakbeweging in Suriname), vindt dat de vakbeweging aan kracht heeft ingeboet. "In sommige gevallen zou je de vakbeweging allang op straat verwachten", zegt Haverkamp. Ook het aantal leden van de vakbonden is drastisch verminderd. Zo is de Paranam Werknemers Organisatie PWO in ledental gedaald van 7.000 naar ongeveer 2.000.
Toch meent Haverkamp dat de vakbeweging belangrijk blijft, als een van de sociale partners. "Men kan niet praten over vernieuwingen op de arbeidsmarkt, zonder dat de vakbeweging daar een rol in speelt." Hij hoopt dat president Desi Bouterse, die zegt met alle groepen te willen praten, de vakbeweging als serieuze gesprekspartner in het beleid zal betrekken.

(Natali Waal)