Column: Nationaliseer Suralco!

Het is vele malen eerder vertoond. Een buitenlands bedrijf in een ontwikkelingsland maakt winst. De winst vloeit weg naar de aandeelhouders in Amerika of Europa. Het land mag blij zijn met de kruimels die het krijgt.
Het buitenlandse bedrijf maakt verlies. Dit wordt niet gedragen door de aandeelhouders, maar door de bevolking van het land. Arbeiders worden ontslagen. De regering moet bijspringen om het bedrijf te subsidiëren met als motief om toch nog enkele arbeidsplaatsen te behouden. Als het bedrijf winstgevend is wordt de subsidie niet teruggegeven, maar vloeit de winst weer weg naar de aandeelhouders in het buitenland.

Deze scenario’s zijn alleen mogelijk, omdat de geest van onze regeringen gekoloniseerd is. Ze denken niet in termen van bevrijding, maar in termen van accommodatie. Er is een simpele oplossing voor de chantagepolitiek van Suralco: nationalisatie.

De end-game van Surlaco is simpel: het verlies afwentelen op de ruggen van het Surinaamse volk. Suriname moet ook een end-game formuleren, en die moet niet vertrekken vanuit de chantabele gedachte dat we blij moeten zijn met iedere baan die behouden wordt. De end-game moet geformuleerd worden vanuit een visie waar het land naartoe wil met zijn economie en de strategische mineralen op lange termijn. Die end-game kan inhouden: een bedrijf dat verliesgevend is op lange termijn moet je opdoeken en het geld dat je met subsidie zou verliezen stoppen in de ontwikkeling van nieuwe economische sectoren of in dezelfde sector blijven met nieuwe initiatieven onafhankelijk van Suralco. Het buitenlandse bedrijf moet niet gesubsidieerd worden door het Surinaamse volk, maar door zijn aandeelhouders. Als die aandeelhouders dat niet willen, dan moet het bedrijf ophouden.

Wat doe je dan met de werklozen? Simpel: het geld dat je zou stoppen in de subsidie van Suralco stop je in nieuwe trajecten om de werklozen op te vangen en een nieuw perspectief te bieden. Het gaat om grote bedragen: Sualco wil dat de Staat inkomt met US$ 40 miljoen. EBS en Staatsolie moeten Suralco mee subsidiëren door energie te leveren onder de wereldmarktprijs. Suriname moet US$ 600 miljoen ophoesten met andere investeerders voor de bouw van een elektriciteitscentrale die draait op kolen of gas. Wat is er gebeurd met het zo gevierde concept van de vrije markteconomie? Als je dit allemaal leest dan denk je: zijn ze gek geworden bij Suralco? Nee, ze zijn niet gek. Ze weten uit ervaring dat opeenvolgende Surinaamse regeringen in hun broek poepen als ze horen dat Suralco dreigt om op te stappen en in de houding staan om de baas te bedienen.

Ik pleit voor een nationalisatietraject van Suralco. Dat houdt in: het formuleren van de end-game vanuit de optiek van Suriname: als je je verlies niet wilt dragen, dan mag je opstappen. Wij gaan onafhankelijk van jullie een plan opstellen voor een zachte landing. Het geld dat we zouden geven aan jou, reserveren we voor een traject voor herintegratie van de werklozen. Dat traject kan bestaan uit de overname van het bedrijf voor 1 US$, gesprekken met andere buitenlandse bedrijven om een nieuwe joint venture op te zetten in de bauxiet sector, waarbij Suriname inkomt met het genationaliseerde deel van Suralco. Het kan zijn dat de perspectieven voor de Surinaamse bauxietsector op lange termijn ongunstig zijn, dan kun je liever nu al je blik wenden naar andere sectoren in plaats van geld te gooien in een bodemloze put.

Met deze strategie worden alle instrumenten van chantage weggeslagen uit handen van Suralco. Suriname moet hameren op het beginsel van de vrije markteconomie: u bent verantwoordelijk voor uw winst en verlies. Het kan niet zo zijn dat u met de winst ervandoor gaat en het Surinaamse volk het verlies draagt.
De Chinezen hebben hetzelfde teken voor het begrip 'crisis' en 'kans'. Een crisis is ook een kans. Maar die kans is er alleen als je redeneert vanuit een visie in plaats van reageert vanuit angst. Nu moet Suriname zijn experts, ondernemers en netwerken mobiliseren om die andere visie, de Surinaamse end-game, op tafel te leggen. Het zou me niet verbazen als Suralco plotseling andere mogelijkheden ziet waar ze eerder niet aan gedacht heeft.

Sandew Hira