Monetaire instrumenten Centrale Bank onvoldoende effectief

De monetaire instrumenten die de Centrale Bank van Suriname hanteert blijken onvoldoende bestand. Kernoorzaak hiervan is de te ruime maatschappelijke liquiditeit. De verkoop van deviezen door de Centrale Bank is onder deze omstandigheden slechts een signaalfunctie. Deze interventie gaat ten koste van haar deviezenreserves en zal op den duur ook het vertrouwen van het publiek in de monetaire stabiliteit aantasten.

Professor Anthony Caram vindt ook de kasreserve-verplichting onvoldoende effectief. “Door de werking van de zogenoemde kredietmultiplier is het immers mogelijk de kredietverlening uit te breiden met een veelvoud van de aan haar toevertrouwde deposito’s.”

De hoogleraar wijst erop dat de beschikbare liquiditeit van de commerciële banken nog steeds groter is dan de verplichte kasreserve. “Hierdoor kunnen banken eventuele tijdelijke kastekorten op eenvoudige wijze opvangen door verschuivingen in hun balans door te voeren, als hun operationele doelstellingen dit vereisen.” Het gevolg hiervan is dat de toezichthoudende autoriteit per saldo minder greep zal hebben op de uiteindelijke geldschepping door de banken.

Doordat het kasreserve-instrument niet effectief genoeg is, is de bancaire kredietverlening aan de private sector in de periode 2008-2013 met gemiddeld 18% gestegen. Dat is 4,5 maal groter dan de groei van het reële Bruto Binnenlands Product (BBP) van 4%. Caram zegt dat de recente verhoging van de kasreserve met 5% ook onvoldoende effectief zal blijken. “Zij zal vooral leiden tot een verdere verhoging van de rente.” Het zullen volgens hem vooral de productiebedrijven zijn die hiervan hinder zullen ondervinden, omdat hun kredietvraag rentegevoeliger lijkt te zijn dan die van de consumenten.

Normatief stijgingspercentage
Caram stelt voor om onder de huidige omstandigheden een normatief stijgingspercentage voor de bancaire kredietverlening vast te stellen. “Ik besef dat ook aan de introductie van deze norm bezwaren kleven. Zij komt immers niet op puur marktconforme wijze tot stand. Normering van de stijging van de kredietverlening is vooralsnog echter de minst slechte optie.” Volgens hem dat deze norm effectief ertoe bijdragen dat de feitelijke procentuele toename van de kredietverlening meer in de pas loopt met de groei van het reële BBP “eventueel vermeerderd met het aandeel van de geïmporteerde inflatie in de gemiddelde prijsindex.”

Het normatieve groeipercentage moet in overleg met de bankiersvereniging worden vastgesteld. Op individuele basis kan vervolgens tijdelijk van de norm worden afgeweken, als daartoe objectieve en zwaarwichtige redenen zijn. Toepassing van de norm betekent dat het feitelijke stijgingspercentage van de kredietverlening stapsgewijs wordt verlaagd, om deze meer in overeenstemming te brengen met de norm. Belangrijk is dat de kredietverlening aan de overheid in de norm wordt opgenomen, om haar financieringsruimte in te tomen nu zij op grond van de Bankwet slechts een bescheiden verder beroep kan doen op de centrale bank.

Caram heeft zijn visie over de stand van de staatsfinanciën op 23 oktober gepresenteerd voor de Vereniging van Economisten in Suriname.