Discussie over plaats president ingevolge Grondwet 1987

Het komt al te vaak voor, dat in het radioprogramma Welingelichte Kringen op de zondagmiddag, de daarin participerende juristen met name Hugo Essed en Armand van der San, hun mening ventileren over het functioneren van het kabinet van de president en met name de bevoegdheden van de president, zonder dat daartegenover iemand anders de gelegenheid wordt geboden een andere visie te etaleren.

Omdat het stelselmatig gebeurt en het formeel niet wordt tegengesproken door één of andere instantie, lijkt het mij gewenst om toch wel op een aantal zaken te wijzen te meer ik de functie van directeur van het kabinet van de president vervul.
Hoewel ik niet verantwoordelijk ben voor alle handelingen binnen het kabinet van de president, voel ik mij wel aangesproken wanneer het betreft de bestuursbesluiten zoals het Presidentieel Besluit en juist daarover wordt door de heren een inzicht verkondigd, welke reeds lang achterhaald is.
De beter geïnformeerde burger, beseft dat het bestuur van een land een machtige organisatie is met bijna onbeperkte mogelijkheden, 'het Openbaar Bestuur' zoals het wordt aangeduid.

Om het onderwerp voor u inzichtelijk te maken, gaan wij een stap terug en begeven ons naar de Grondwet van 1975, want pas toen heeft Suriname een echte eigen bestuur gehad als onafhankelijk land.
In die Grondwet van 1975 Hoofdstuk ll met name artikel 20 daar hebben wij te doen met een onschendbaar staatshoofd wiens handelingen en besluiten, gedekt moesten worden door het contraseign van één of meer ministers, die daarmee de verantwoordelijkheid op zich namen. De onschendbare Koning, de ministers zijn verantwoordelijk. De grondslag van het parlementaire stelsel.

Bij de inwerkingtreding van de Grondwet van 1975 is een aantal zaken in de additionele artikelen geregeld zoals de bijzondere wetten. In alle gevallen zijn deze wetten Landsverordeningen, die de staat van wet hebben gekregen. Hierdoor ontstond rechtstreeks de mogelijkheid van beroep bij de (Gouverneur) President. Dit impliceert dat deze wetten voor de onafhankelijkheid tot stand zijn gebracht.
Nu is in de nieuwe constellatie de Grondwet van 1987 in artikel 99 expliciet geregeld dat de uitvoerende macht berust bij de president. Wat valt onder de uitvoerende macht: Alles wat niet bij de wetgevende macht en de rechterlijke macht thuis hoort m.a.w. alle andere feitelijke- en rechtshandelingen die vallen binnen het openbaar bestuur.

Nagelaten is de noodzakelijke wetten tot stand te brengen en aan te passen aan de nieuwe constellatie, maar ook die mindshift ontbreekt van parlementair stelsel naar deze nieuwe gedeeltelijke presidentiële vorm.
Binnen dit stelsel valt de taakomschrijving van de diverse ministeries en de afgeleide bevoegdheden van de ministers. Vandaar dat alleen de President verantwoording verschuldigd is aan De Nationale Assemblee. De Raad van Ministers is het hoogste uitvoerende en administratieve orgaan van de regering. Daarenboven is de president hoofd van de regering.

Een van de weinige relevante besluiten m.b.t. de nieuwe constellatie van onze Staatsinrichting na de Grondwet van 1987 is “het Staatsbesluit van 6 november 1996, Houdende Vormgeving van Wettelijke Regelingen, Staats- en Bestuursbesluiten (SB. 1996 no. 54).
Trouwens, alle taken die op grond van de taakomschrijving der departementen van algemeen bestuur, die door een minister worden uitgevoerd vinden plaats op grond van de Grondwettelijke bevoegdheid van de President.
Alleen het Constitutioneel Hof zou een bestuursbesluit van de President kunnen terug fluiten. Het verhaal van Hugo Essed en zijn ondersteuner is staatsrechtelijk onjuist.


Eugene van der San