Afro frustraties

In de eerste plaats kan ik mij hier in Nederland, het oorverdovend gejuich voorstellen van de nazaten van Afrikaanse slaven in Suriname, over het feit dat de Afro-populatie in snelle opmars is. Maar kan ik ook meegaan met een aantal der kritieken die door meneer Julian With zijn gedaan op de radio. Zaken zijn blijkbaar niet zorgvuldig genoeg gedaan door het Algemeen Bureau voor de Statistiek, waardoor voor wat betreft enkele bevolkingsgroepen de telling onvolledig, dus onjuist is. (Boslandcreolen, Creolen, Chinezen en Brazilianen).

Het kan er bij mij ook niet in dat de Creoolse bevolkingsgroep niet is gegroeid, maar afgenomen. Evenmin kan het er bij mij in dat heel wat burgers uit de Creoolse groep zich te snel als gemengd/mix hebben opgegeven, omdat dat "politiek veiliger" zou zijn, vertelde een kennis van mij. Nu rijst de vraag welke de raskenmerken zijn van de Creool en welke van de Boslandcreool. Zijn er fundamentele verschillen en opvallende cultuurverschillen? Dit vraagstuk is actueel en ook van belang voor het onderwijs/ de scholen. We zijn allen geheel of deels toch Afrikaanse afkomst, ook al is er sprake van een bruine Bosneger of een 'bonkoro redi blakaman'? Dat er toch twee Afro-bevolkingsgroepen zijn, is gegroeid vanaf de afschaffing van de slavernij. De Creolen die achterbleven in de stad of plantages, wilden meegaan met de Nederlandse cultuur en de moderniteit (gewoonte, tradities, taal en religie). Dat was hun keus.

De Afrogroep die de bossen was ingevlucht om er te wonen en niks wilde weten van de blanke meesters, noemde men toen de Marrons. Anno heden is die koloniale benaming Marron niet geldig om het ras aan te duiden. Dat juist onze eigen mensen een link leggen met het slavernijverleden, is omdat men politiek ermee wil bedrijven. De Creolen zijn niet naar de bossen gevlucht en zullen zich onder geen beding 'Marron' of bosneger noemen. Maar wat is de rasaanduiding van een kind dat een bosneger-vader heeft een Creoolse moeder? De leiders van de boslandcreolen willen dat hun groep om politieke redenen Marron wordt genoemd, maar dat maakt de gemiddelde boslandcreool totaal niks uit, en sommigen vinden de benaming Marron ook maar niks en houden het terecht op busikondre sma of businengre. Zelf persisteer en adviseer ik de benaming Boslandcreool te gebruiken. Marron zal ons gevangen houden. Want hoe te doen met een in de stad geboren en getogen 'Marron'? Het is en blijft boslandcreool, met verschil in mentaliteit met de Creool.

Raskenmerken
Velen zijn ook niet gelukkig met het kroeshaar en moeten een pruik van sluik haar. Jammer! De uiterlijke kenmerken kunnen zeker verschillen, maar niet altijd. Dus een Creool wordt heel boos, voelt zich zwaar beledigd als je hem aanduidt als Marron of Boslandcreool. Ik ben het evenwel niet eens met de heer With die meent dat aan de naamgeving meestal het verschil te zien zou zijn. Maar naam is naam en geen raskenmerk. Afonsoewa, Amiemba, Linga, Pansa, Boejoekoe, kennen we. Maar wie het niet weet, zal achter een naam als Patricia Meulenhof geen bosnegerin zoeken. Gaan we verder met Wijnerman, Randwijk, Schmidt, Emanuels, Magnus Hoop, Ronnie Brunswijk, Korendam, Van Dracht, enz, dan zouden we ook vreemd opkijken. In de loop der tijden zijn boslandcreolen westerse namen gaan aannemen, denkende dat zulks meer toegang zou opleveren tot een baan of tot het onderwijs. Dat was dus niet waar. Vaak horen we zeggen dat sommige mensen zich gediscrimineerd voelen of worden, door andere bevolkingsgroepen.

Maar wat te zeggen van het gegeven dat ik tijdens een bezoek aan Afrika meemaakte dat Afrikanen hun eigen mensen vaak discrimineren? Dat discrimineren komt ook voor onder de Chinezen, de Russen, Arabieren, Indiërs. Dus uit angst voor stigmatisering en belaging zijn er nu maar 40.000 Joden in Nederland. In de loop der tijden hebben velen de oversteek gemaakt of via plastische chirurgie hun typische beetje haakse neus van de mannen laten uitlijnen. Dus laten we ons niet domweg ergeren aan stigmatisering. Laten we geen aanleiding geven dat we gestigmatiseerd worden of gediscrimineerd. Dat is een enorm karwei. In Nederland zien we dat een groep Marokkanen een bende plaaggeesten vormt, wat niet wil zeggen dat alle Marokkanen slecht zijn. Zo bedoelt men het ook weer niet.

Slecht imago
Ik heb echter heel veel kritiek op een aantal van onze eigen Boslandcreolen in Paramaribo, Wanica, Para en Commewijne, die het te bont maken in de criminele sfeer, of gewelddadig worden; alle regels van fatsoen, normen en waarden vertrappend. Daar moet heel snel wat aan gedaan worden. Maar wie zal dat doen? Dat is de vraag waarover we ons moeten buigen, maar wij moeten ook erkennen dat we ons slecht imago aan onszelf te danken hebben. Willen we net als de Marokkaan in Nederland een slechte naam/imago, dan moeten we niks doen en alles op zijn beloop laten. Dan moeten we ook niet klagen dat we gestigmatiseerd worden. Maar tot overlast of leed van anderen zijn in de multi-etnische samenleving, dat mag nimmer de bedoeling zijn.

Tijdens mijn bijna acht weken durende verblijf in Afrika heb ik vier landen bezocht. Ik mag na zoveel ellende gezien te hebben in Afrika stellen, dat wij nazaten gezegend zijn om in dit heerlijk land met vreedzame bevolking geboren te zijn en te mogen samenwonen en werken met anderen. De waarde van vreedzaam en mooie bromtji-dyari Suriname wordt pas duidelijk als men de contrasten en vreselijke ellende in Afrika ziet en begrijpt. Toch zijn vele van onze Blakamans in Suriname niet tevreden, ze zijn de typische klagers en bedreigen de harmonie door hun aanvankelijke etnische jaloezie, die haat is geworden, helaas.

Imago verbetering
Onze Afroleiders en deskundigen hebben tot nu toe, al bijna 25 jaar nagelaten aan de mentaliteitsverandering te werken van onze tieners en jongeren (enorme jeugdprostitutie). Dan moeten we ook niet verwachten dat er geen weerstanden gaan zijn van anderen naar onze mensen toe. Dat hebben wij Blakamans dan aan onszelf te danken. Maar geven we dat toe? Een andere keer meer over onze tekortkomingen, zoals vreselijk ongeduld in het rijverkeer, in de winkels, en het schelden, onze bestedingsdrang enz. Ik hoop van harte dat onze Afro-activisten vooral van de Boslandcreolen het met mij eens zullen zijn en zeer kritisch/ corrigerend zullen zijn naar en binnen de eigen etnische groep. Meneer With had eens een goede poging daartoe ondernomen, maar het daarna helaas laten liggen. Waarom zijn anderen te lui/laf om hem daarbij te helpen? Hoelang kunnen wij in hemelsnaam volhouden dat het goede binnenlandonderwijs voor ons wordt achtergehouden of en worden we tegengewerkt? Nee, niet waar! Zeer slechte leerprestaties zijn overwegend aan aantal slecht gemotiveerde leerlingen en leerkrachten te wijten. Niet aan leermiddelen.

Puur om Imagoverbetering of bittere ernst? Willen we nu ineens daadwerkelijk naar dringende imagoverbetering werken van onze boslandcreoolse groep? Laten we de rest van de samenleving vooral niet misleiden. Of willen we nu daadwerkelijke verbetering in het veld, nu wij over 8-10 jaren de grootste bevolkingsgroep in Suriname zullen zijn, los van de Creolen? Die vraag kan worden beantwoord als we nagaan hoeveel werk aan de basis is verzet door ouders, onderwijzers en dorpsgezag, om kinderen te onderwijzen en te helpen vormen naar beter gedrag/attitude. Het leren positief denken en niet snel onjuiste conclusies trekken. Of opzettelijk verkeerde accenten leggen, zoals een aantal van onze politici doet, om aandacht te trekken of om de rest van het volk of de Regering te misleiden of te bedreigen. De achterhaalde 'Marronpolitiek' zal ons vanzelf isoleren. Te snel wordt gejokt over de hele linie van kind tot ouder, van basja tot kapitein. Veel is er mijns inziens echt niet gedaan aan de vorming en mentaliteitsverandering.

Toename risico's
Het is mij als socioloog gebleken uit talloze onderzoeken dat mensen zich meer met negativisme bezighouden en aanzetten tot etnische haat dan het verantwoorde, goede brengen om een deugdzaam mens te kunnen vormen, verankerd aan normen en waarden en sociaal gedrag. Met de zeer snelle toename van onze populatie, zal de gewelddadige roofcriminaliteit ook evenredig toenemen, laten we dat voor een paar momenten aannemen. Want we gaan meer en meer beseffen (daar schrikken we zelf van) dat er meer risico's gaan meekomen met de ongebreidelde toename van onze Bosnegerpopulatie. Meer gevangenissen zullen dan spoedig gebouwd moeten worden en nog zwaardere straffen zullen ingesteld worden, want zaken waar men nu al heel grote moeite mee heeft, zullen onbeheersbaar kunnen worden. Want hoeveel banen zijn beschikbaar en zijn we steeds geschikt om een baantje op correcte wijze in te vullen voor langere tijd?

Heel wat van onze jongeren haken vlug af, ook wegens niet disciplinair gedrag, en het niet nakomen van gemaakte afspraken met de werkgever. Dat is een enorm minpunt. Daarnaast heb je geen vaste vrouw, maar wel veel kinderen. De vreselijke goudkoorts leverde behalve het goud, ook de meedogenloosheid van killers-instincten op jegens anderen (geval Nieuw-Koffiekamp). De mentaliteit raakt totaal verpest in grote delen van het binnenland. Ons overwegend slecht sociaal gedrag is besmettelijk dominant naar andere groepen toe. De verruwing van de samenleving werd merkbaar niet lang na begin van de urbanisatie.

Geloof
Velen van onze ouderen zijn wel met het RK-geloof in aanraking geweest en ik als RK-gelovige denk dat dit geloof voor onze Boslandbewoners en afstammelingen het beste is, om hen bekend te maken met God's woord en Zijn bedoelingen met Zijn Schepping van hemel en aarde en met de Mens. We moeten hen leren niet enkel in het heden te leven, maar in te zien dat we de aarde in bruikleen hebben. In Nederland zien we dat alle Srananmans, waaronder onze Boslandcreolen zich keurig houden aan de geldende normen en waarden, geduldig en netjes op hun beurt wachten zonder vies te schelden. Bakra na Basi.

Maar in eigen land passen we veel geweld toe (waaronder vooral ongeoorloofde pressie) om ons doel te bereiken. Soms doen we als wilden. Geloof en meer kennis van Godsdienst zullen ons veel beter leren omgaan met anderen en met onszelf. Wat zijn onze rechten en welke onze dure plichten? Moeten we alleen en steeds op onze rechten gaan staan en zaken vaak onterecht claimen, dan gaan we zeker vastlopen. Dat is een natuur wetmatigheid. De vooruitgang is tot heil van het zelf/het individu, maar ook ten goede van de groep en samenleving.

Herbezinnen
Vanwege privébeperkingen in Nederland, kan ik niet actief participeren in het Surinaamse veld om vaker een bijdrage te leveren. Ik probeer het vanuit Nederland, op simpele wijze. Maar we hebben kader genoeg in Suriname om het grote werk te verzetten. Wij zouden anders meer hulp van de Kerken kunnen inroepen. Maar bij vele van onze dorpsgezaghebbenden is in de praktijk het eigen materieel belang voorop en de rest mag stikken. Hoe ver reikt en hoe zwaar weegt het dorpsgezag anno heden? Het binnenland mag ook geen schuilplaats worden voor criminelen, onder bescherming van dorpelingen.

Nogmaals, we moeten herbezinnen en zeker over de vraag, waarom we overwegend een slechte naam hebben in de samenleving. De oplossing ligt in de objectiviteit van juiste diagnose en conclusies. Anders gaan we een slechte toekomst tegemoet. Kiezen we voor versnelde vooruitgang met pressie en geklaag, en met overslaan van de essentiële groeipijnen (zoals andere groepen die hebben gekend en doorstaan in hun emancipatieproces), dan gaan we falen. Nuchterheid loont, valse trots niet. Anderen kijken allicht zeer bezorgd naar ons...

drs. Yvette L. Kwasiba