Cynthia McLeod presenteert novelle Tutuba

In het Bijlmerparktheater in Amsterdam Zuid-Oost heeft Cynthia McLeod woensdagmiddag haar nieuwste boek ‘Tutuba, het meisje van het slavenschip Leusden’ gepresenteerd. Het verhaal is gebaseerd op het proefschrift over het slavenschip van Leo Balai aan wie McLeod het eerste exemplaar van de novelle overhandigde.

Balai promoveerde in 2011 op de ramp met het slavenschip Leusden waarbij op nieuwjaarsdag van 1738 664 tot slaaf gemaakte Afrikanen het leven lieten in de monding van de Marowijnerivier. In een korte voordracht ging hij in op de ‘grootste ramp in de Nederlandse maritieme geschiedenis’.
Balai ontmoette McLeod in Suriname waar hij is betrokken bij plannen om de locatie waar het schip is vergaan te traceren. Ze had meteen belangstelling voor het verhaal. En ook al had ze zich voorgenomen om na ‘De revolutie niet begrepen’ geen boek meer te schrijven, ze kreeg het verhaal niet meer uit haar hoofd.

De 664 slaven vonden de dood nadat het schip was vastgelopen op een zandbank en de bemanning het ruim waarin ze zaten opgesloten dichtspijkerde om een eventuele opstand te voorkomen. Waarom niet alle 680 slaven omkwamen werd officieel niet vastgesteld in de geschiedschrijving, zo vertelde Balai. McLeod wist het wel: de zestien overlevenden waren stuk voor stuk vrouwen en meisjes die op het dek de matrozen moesten ‘verzorgen’. Zo kwam de schrijfster op het idee. Want een van hen luisterde naar de naam Tutuba.

Geen vrolijk boek
McLeod vertelde dat ze het verhaal in drie weken tijd ‘in grote lijnen’ had geschreven tijdens een verblijf op Bonaire. Daar vergezelde ze een van haar kleinkinderen die daar haar Nederlands staatsexamen moest afleggen. Een bizarre ervaring, vond McLeod. Ze was daar omringd door 16- en 17-jarigen terwijl zij in haar hoofd bezig was met het levensverhaal van een meisje van dezelfde leeftijd dat bijna 300 jaar eerder de gruwelijkste dingen had meegemaakt.

McLeod vertelde tijdens de presentatie dat ze in de loop der jaren nogal eens de kritiek had gekregen dat ze in haar bestseller ‘Hoe duur was de suiker’ een te mild en te genuanceerd beeld had geschetst van het slavernijverleden. ‘Alsof het allemaal weL meeviel binnen de verhoudingen tussen blank en zwart. Mijn verhaal zou eigenlijk veel te mooi zijn. Nou, laat ik jullie dit zeggen: Tutuba is geen vrolijk boek.’

Beter geworden
Overigens schreef McLeod ‘Tutuba’ tot twee keer toe. Na aankomst vanuit Bonaire op Zanderij bleek haar laptop te zijn verdwenen. Mét het manuscript. En dan kon haar kleindochter haar nog zo vaak voorhouden dat ze het document minstens elke dag naar zichzelf had moeten mailen, zo verstandig was ze dus niet geweest. ‘Ach, misschien is het wel ergens goed voor geweest en is het boek er juist beter op geworden.’

McLeod is volgende week woensdag aanwezig bij de première van de speelfilm ‘Hoe duur was de suiker’ waarmee het Nederlands Filmfestival wordt geopend. Op 4 oktober presenteert ze ‘Tutuba’ in Paramaribo, bij Vervuurt aan de Waterkant.

Diederik Samwel